Հեպարդները համարվում են ամենաարագավազ կենդանիները, սակայն նրանք այդ մեծ արագությամբ կարող են անցնել ընդամենը մի քանի հարյուր մետր: Մինչդեռ կան կենդանիներ (նաև՝ մարդը), ովքեր մարաթոնյան վազքուղում կարող են ավելի լավ ցուցանիշներ գրանցել:
«Մարդն ընդդեմ ձիու» / © TVC Group
Բոլորը կհիշեն այն տեղեկությունը, թե հեպարդներն ամենաարագավազ կենդանիներն են: Մեկ թռիչքով նրանք կարող են գերազանցել 11 կմ/ժ-ը: Լավագույն դեպքում կարող են հասնել 1G արագության: Սա ընկնող աղյուսի արագություն է: Խնդիրը, սակայն, այն է, որ այս կենդանին վազում է արագ, բայց՝ քիչ: Իսկ օրինակ մարաթոնային վազորդները, թեև՝ դանդաղ, բայց վազքի համեմատաբար բարձր տեմպ կարող են պահել ավելի քան 400 մ՝ 10 անգամ շատ: Տեսնենք, թե ինչի են ընդունակ ստորև ներկայացված 6 «հերոսները»:
6-յակում ձիերն ամենադանդաղն են վազում: Այս կաթնասունները կարող են զարգացնել միջինիում 90 կմ/ժ արագություն, ընդ որում՝ մոտ 30 կմ տարածությունում միջին արագությունն ընկնում է 16-17 կմ.ժ-ով, իսկ ստանդարտ մարաթոնը՝ 42 կմ և 195 մ-ը, անցնում են 2,5 ժամում: Սելեկցիայի արդյունքում ձիերը ձեռք են բերել ներդրված կնեսաբանական մեխանիզմ՝ արդյունավետ արյան շրջանառության համար:
Երբ նրանք սկսում են վազել, նրանց փայծաղը մեծ քանակության էրիթրոցիտներ է արտազատում, որպեսզի մեծացնի արյան տարողունակությունը թթվածնի համար: Բրիտանական Լլանուրտիդ Ուելս քաղաքում ամեն տարի մրցույթներ են անցկացվում. ստորջրյա լող և 35 կմ-անոց մրցավազք՝ «Մարդն ընդդեմ ձիու»: Մարդիկ միայն երկու անգամ են հաղթել, բայց լավ վազորդները միայն 10 րոպե են զիջել: Ձիերի մոտ արյան շրջանառության համակարգը մարդու համեմատ արդյունավետ է, չնայած մարդն էլ ունի ջերմափոխության կատարյալ համակարգ:
Մարդու հովացման համակարգի արդյունավետությունը (քրտնելը) և թոքերի մեծ ծավալը մեզ դարձնում են ընտիր վազորդներ՝ երկար տարածության համար: Մարդու և կենդանիների մեջ գլխավոր տարբերություններից մեկն այն է, որ մենք չունենք բնատուր դիմացկունություն. մենք պետք է մշտապես մարզվենք:
Բացի այդ, մարդը ցանկացած քայլի մեծ էներգիա է ծախսում: Առավելագույն արագությունը, որ մարդը կարողացել է գերազանցել, 44 կմ/ժ-ն է: Այդ արագությամբ 100 մ վազել է թեթևատլետ Հուսեյն Բոլտը: 30 կմ վազքի առավելագույն միջին արագության ռեկորդակիրը Բեռլինից Հայլե Գեբրեսելասին է՝ 20,5 կմ/ժ: Նրան է պատկանում նաև մարաթոնյան վազքի ռեկորդը՝ 2 ժամ 4 րոպե: Գուցե մարդը չի թռչում, բայց հիանալի վազում է:
Յուրաքանչյուր տարի Ալյասկայում անցկացվում են 15-օրյա մրցույթներ, որտեղ շների լծվածքն անցնում է 1868 կմ: Համատեղ վազող շները սահնակը քարշ են տալիս 24 կմ/ժ արագությամբ՝ 6 ժամ անընդմեջ: Առավելագույն արագությունը կարող է հասնել 40 կմ/ժ-ի:
Ալյասկայի խասկիները սովորական մարաթոնի ժամանակ եզրափակիչը հատում են 1,5 ժամից էլ շուտ: Դրա համար այս ցեղատեսակը պետք է մարզվի տարածության վրա, մրցույթների ժամանակ օրական ուտի 10 հազար կալորիա՝ էներգիա կուտակելու համար:
Ի տարբերություն քաղաքային մարաթոնի՝ անապատում չկան հսկիչ-անցագրային կետեր, որտեղ հնարավոր կլինի օրգանիզմում ջրի պակասը լրացնել: Ուղտերին դա չի հուզում, քանի որ էվոլյուցիան նրանց հատուկ համակարգ է պարգևել, ինչի շնորիվ նա յուղ է պահեստավորում: Բացի այդ, ուղտերն առավոտյան նվազեցնում են իրենց մարմնի ջերմաստիճանը, ինչը բարձրացնում է նրանց դիմացկունությունն օրվա ընթացքում:
Այդ ամենը կենդանուն թույլ են տալիս դասական մարաթոնյան տարածությունն անցնել 1 ժամ 2 րոպեում՝ 40 կմ/ժ միջին արագությամբ: Ուղտի առավելագույն արագությունը 65 կմ/ժ է: Ընդ որում՝ նրանք դա անում են այրող արևի ներքո:
Ոչ բոլոր կենդանիներին է բախտ վիճակվել լինել և՛ գերարագ, և՛ դիմացկուն: Օրինակ՝ հեպարդը. նա կարող է զարգացնել ավելի քան 100 կմ/ժ արագություն, սակայն դրանով կարող է անցնել ընդամենը մի քանի հարյուր մետր:
Ամերիկյան այծյամները կարող են զարգացնել 90-100 կմ/ժ և անցնել մի քանի կիլոմետր: Ընդ որում՝ այծյամի միջին արագությունը 30 կմ-ի վրա շուրջ 50 կմ/ժ է, իսկ դասական մարաթոնն անցնում են 45 րոպեում:
Ջայլամների երկար ոտքերը հիմնականում կազմված են ջլերից, որոնք նրանց թույլ են տալիս մեծ արագությամբ երկար տարածություն անցնել: Նրանց ոտքերը կարծես հարմարեցված են ամեն ինչով՝ ցատկելու համար: Հավաքելով արագություն՝ զսպանակային գործողությունը ոտքերը կտրում է գետնից՝ պահելով իմպուլսը:
Առավելագույն արագությունը կազմում է 80 կմ/ժ, իսկ 30 կմ-ի միջինը՝ 50 կմ/ժ: Մարաթոնյան տարածությունն այս կենդանին անցնում է 40 րոպեում:
Իրանական աղբյուրը տեղեկացնում է, որ Թուրքիան ու Բաքուն մտադրություն են ունեցել հանկարծակի հարձակում ձեռնարկել Հայաստանի…
Քանի դեռ վերլուծական շրջանակներում փորձում են վեր հանել Իրանի և Ադրբեջանի միջև լարվածության իրական պատճառներն…
Ռուսական խաղաղապահ ստորաբաժանումն Արցախի «Հյուսիս» տեղանքում հրադադարի հնարավոր խախտումների կանխման և դիտակետերի անվտանգության ապահովման վարժանքներ…
Լճի ափամերձ եզրագիծը նահանջել է 1 կմ-ով, ջրի մակարդակն ընկել է 22-23 մ-ով: Ցամաքած հատվածներում…
Վարչապետ Փաշինյանի նախկին խորհրդական Լևոն Մազմանյանն ուշագրավ վերլուծություն է հրապարակել իր ֆեյսբուքյան էջում, որտեղ անդրադարձել…
Ի հեճուկս Ալիևի փորձերին՝ «Լեռնային Ղարաբաղ» անվանումը միջազգային փաստաթղթերից դուրս մղելու ուղղությամբ, Ստրասբուրգում ընդունվել է…