Գիտնականները մեթոդ են մշակել, որը թույլ է տալիս քաղցկեղի մի քանի կառուցվածքներ հայտնաբերել ավելի վաղ, քան հիվանդության առաջին նշանները: Այդ նպատակով մասնագետներն օգտագործել են արյան հետազոտությունը:
Արյան կենսաքիմիական հետազոտություն / © center-light
Վաղ շրջանում քաղցկեղի բացահայտումը կարևոր է հատկապես պացիենտի համա: Ուշ շրջանում այն բուժելն առավել բարդ է. ուռուցքի վիրահատական հեռացումը և համեմատաբար «մեղմ» դեղամիջոցները, որոնք օրգանիզմին լուրջ վնաս չեն պատճառում, արդյունավետ չեն: Հիվանդությունը հայտնաբերելու թեստերը քիչ են և նրանցից որոշների հստակությունը կասկածելի է:
Շրջանառվող ուռուցքային ԴՆԹ-ն (ctDNA) քաղցկեղի հնարավոր կենսանիշ է (բիոմարկեր): Գիտնականները պարզել են, որ նրա ուսումնասիրությունն օգտակար է ուռուցքի ոչ ինվազիվ հայտնաբերման, բուժման և ժամանակին ու դրանից հետո պացիենտին վիճակին հետևելու համար: Սակայն ԴՆԹ-ն արյան մեջ բավականին քիչ է, հատկապես վաղ փուլերում, ինչն ախտորոշման մեթոդները դարձնում է ոչ հստակ:
Ներկայումս հետազոտողները հիմնականում կենտրոնացած են այն պացիենտների մոտ քաղցկեղի հայտնաբերման հարցի վրա, որոնց մոտ արդեն ախտորոշված է: ԱՄՆ-ի և Չինաստանի գիտնականների խումբը ներկայացրել է PanSeer թեստը, որը վաղ շրջանում հայտնաբերում է ստամոքսի, կերակրափողի, թոքերի, երիկամների և կոլորեկտալային քաղցկեղը: Այն թույլ է տալիս հիվանդությունը նկատել 4 տարի ավելի վաղ, քան ավանդական մեթոդների դեպքում:
Հետազոտության համահեղինակ Կուն Չժանը նշել է, որ թեստի կոնցեպցիան ապացուցելու փուլից անցել են հուսալի և ոչ թանկարժեք պրոդուկտի արտադրությանը, որը կարող է կիրառվել հիվանդանոցներում:
Հետազոտությանը մասնակցել են ավելի քան 120 հազար կամավորներ: 30-75 տարեկան տղամարդիկ և կանայք պարբերաբար արյուն են հանձնել և 2007-2017թթ. բժիշկների մոտ հետազոտություն են անցել: Այդ ընթացքում գիտնականները հավաքել են 1,6 մլն նմուշ, որոնք ներկայումս պահվում են Չինաստանի Ֆուդանի համալսարանի արխիվում:
Հետազոտության ընթացքում խումբը վերլուծել է արյան նմուշները, որոնց վերցրել են առանց ախտանշանների 605 մարդուց, որոնցից 191-ի մոտ ավելի ուշ ախտորոշվել է ուղիղ աղիի, կերակրափողի, երիկամի, թոքերի կամ ստամոքսի քաղցկեղ: Գիտնականներն օգտագործել են ախտորոշման ավանդական մեթոդներ՝ հասկանալու՝ կարո՞ղ են նշմարել հիվանդության զարգացման նախազգուշացումը: Մասնագետներն ուսումնասիրել են նաև քաղցկեղով 223 մարդուց վերցված պլազման, ինչպես նաև հիվանդ ու առողջ հյուսվածքների 200 նմուշ:
Դա թույլ է տվել գտնել քաղցկեղի նշաններ, շրջանառվող քաղցկեղային ԴՆԹ-ի ոչ մեծ մասնիկներ և դրանց հիման վրա մշակել թեստ: Նոր մեթոդը թույլ է տվել 4 տարի առաջ 95% ճշտությամբ հայտնաբերել հիվանդության տարածված տեսակներից 5-ի զարգացում: Հաստատված ախտորոշմամբ պացիենտների 88%-ի մոտ թեստը նույն նշաններն է հայտնաբերել:
Նշվում է, որ թեստը մի քանի թերություն ունի. այն կարող է հայտնաբերել քաղցկեղը, սակայն չի հստակեցնում, թե որ հյուսվածքներն են վարակված, և չի կարող փոխարինել հին մեթոդներին: Հեղինակները վստահ են, որ մշակումը կլինիկական հետազոտություններին ու հիվանդանոցներում կիրառությանը մոտ է: Նրանց առաջիկա նպատակն է՝ ստուգել փորձարկվողներին՝ հաշվի առնելով ժառանգականությունը, տարիքը, կենսակերպը, այլ հանգամանքներ՝ թեստն առավել հստակ դարձնելու համար:
Իրանական աղբյուրը տեղեկացնում է, որ Թուրքիան ու Բաքուն մտադրություն են ունեցել հանկարծակի հարձակում ձեռնարկել Հայաստանի…
Քանի դեռ վերլուծական շրջանակներում փորձում են վեր հանել Իրանի և Ադրբեջանի միջև լարվածության իրական պատճառներն…
Ռուսական խաղաղապահ ստորաբաժանումն Արցախի «Հյուսիս» տեղանքում հրադադարի հնարավոր խախտումների կանխման և դիտակետերի անվտանգության ապահովման վարժանքներ…
Լճի ափամերձ եզրագիծը նահանջել է 1 կմ-ով, ջրի մակարդակն ընկել է 22-23 մ-ով: Ցամաքած հատվածներում…
Վարչապետ Փաշինյանի նախկին խորհրդական Լևոն Մազմանյանն ուշագրավ վերլուծություն է հրապարակել իր ֆեյսբուքյան էջում, որտեղ անդրադարձել…
Ի հեճուկս Ալիևի փորձերին՝ «Լեռնային Ղարաբաղ» անվանումը միջազգային փաստաթղթերից դուրս մղելու ուղղությամբ, Ստրասբուրգում ընդունվել է…