Categories: Գիտություն

Naked Science. Կորեացի գիտնականների հետազոտությունը ցույց է տվել Covid-19-ի դեմ պայքարում դիմակների անարդյունավետությունը

Գիտնականները կորոնավիրուսով վարակվածների մասնակցությամբ փորձարկում են կատարել: Հետազոտությունը ցույց է տվել, որ հազալիս վիրուսային մասնիկները կարող են հայտնվել շրջակա միջավայրում, նույնիսկ եթե վարակվածը դիմակ է կրում: Ընդ որում՝ դրանց մեծ մասը հայտնաբերվել է դիմակի ոչ թե ներքին, այլ արտաքին մակերեսին:

Ամբողջ աշխարհում կորոնավիրուսի տարածմամբ պայմանավորված՝ բժշկական դիմակների շուրջ իրարանցումը դեռևս շարունակվում է: Չնայած նրան, որ առողջ մարդու համար դրանց 100%-անոց արդյունավետությունն այդպես էլ չի ապացուցվել, դեղատներում դիմակները սպառվեցին արդեն ձմռան սկզբին, երբ Չինաստանը հայտարարեց անհայտ ծագման թոգաբորբի բռնկման մասին: Դեֆիցիտի և բարձրացած գների պատճառով հայտնվեցին սպեկուլյանտներ, ովքեր որոշեցին դիմակներն անձամբ վաճառել կամ արտահանել:

Նման մեծ պահանջարկի հետևանքով բուժհաստատություններում, որտեղ դրանք ամենաշատն են անհրաժեշտ, առաջացավ դիմակների անբավարարություն: Դրանով պայմանավորված՝ օրերս ԱՀԿ-ի ղեկավար Թեդրոս Ադհանոմ Գեբրեյեսուսը հիշեցրել է, որ դիմակները պետք է կրեն բժիշկները և հիվանդները:

Առողջապահական համաշխարհային կազմակերպության ղեկավարը նշել էր զգուշացման մասին, որ հասարակ բնակչության կողմից դիմակ կրելը կարող է հանգեցնել անբավարարության այն հաստատություններում, որտեղ դրա կարիքն ամենաշատն ունեն: Հակառակ դեպքում բժիշկների կյանքը կվտանգվի, իսկ դիմակ կրել խորհուրդ է տրվում վարակվածներին և տանը նրանց խնամողներին:

Սակայն ներկայումս Հարավային Կորեայում հետազոտողները որոշել են ստուգել, թե ինչքանով է դիմակը խոչընդոտում կորոնավիրուսի տարածմանը: Գիտնականները փորձարկումներ են կատարել` ներգրավելով Սեուլի 2 հիվանդանոցներում բուժում ստացող 4 վարակվածների` 61, 62, 35 և 82 տարեկան: Վարակվածներին խնդրել են հազար որոշակի հաճախականությամբ. առանց դիմակի, վիրահատական դիմակով, մառլյայից դիմակով և կրկին առանց դիմակի:

Փորձարկվողի դեմքից 20 սմ հեռավորությամբ տեղադրվել է Պետրի թասիկ՝ 1 մլ ստերիլ հատուկ լուծույթի պարունակությամբ (վիրուսների պահպանման համար տրանսպորտային միջավայր): Յուրաքանչյուր անգամվա համար օգտագործվել է առանձին թասիկ, իսկ դրանից հետո դիմակների ներքին և արտաքին մակերեսները սրբել են հականեխիչ տամպոններով՝ վերցնելով նմուշներ: Արդյունքում SARS-CoV-2-ի մասնիկները նշմարվել են ինչպես արտաքին, այնպես էլ ներքին մակերեսներին:

Հետազոտության հեղինակները նշել են, որ առավել շատ աղտոտվածություն հայտնաբերել են դիմակի ներքին, քան արտաքին մակերեսին: Որքանով հնարավոր է, որ վիրուսային մասնիկները տամպոնի ֆիզիկական ճնշման հետևանքով ներքին մակերեսից անցնեն արտաքին երեսը, նրանք սրբել են արտաքին կողմը: Վերջինիս վրա վիրուսի հաջորդական հայտնաբերումը դժվար թե պայմանավորված լիներ փորձի սխալմամբ: Սակայն գիտնականների եզրակացությունը կարելի է մեկնաբանել դիմակի աերոդինամիկ առանձնահատկություններով և նրանով, որ հազի հետ դուրս եկող կաթիլները կարող են անցնել դիմակի ծայրամասերով և հայտնվել արտաքին երեսին: Այս դիտարկումները հաստատում են դիմակին դիպչելուց հետո ձեռքերի հիգիենայի կարևորությունը:

Թեև կորեացի գիտնականները հայտարարում են, որ ինչպես վիրահատական, այնպես էլ մալռյայից դիմակները, համաձայն ստացված տվյալների, արդյունավետ չեն SARS-CoV-2 կորոնավիրուսի տարածման դեմ պայքարում և չեն կանխում հիվանդի հազի մեջ պարունակվող վիրուսային մասնիկների դուրսբերումը շրջակա միջավայր, ամեն դեպքում պետք է նշել, որ հետազոտության ընտրողականությունը փոքր է: Փորձի արդյունքները կարող են նաև կապ ունենալ նրա հետ, թե ինչպես է հազացել տվյալ փորձարկվողը:

Աշխատության հեղինակները հավելում են, որ չեն հաշվարկել մեկանգամյա N95 ռեսպիրատորները և դիմակների այլ տեսակներ: Ախտանշաններ չունեցող վարակվածներից վիրուսի փոխանցման կանխման հնարավորությունը դիտարկելու համար հետագա հետազոտություններ են անհրաժեշտ: Քանի որ դիմակ կրելու վերաբերյալ գիտնականների կարծիքները տարբեր են, մասնագետների եզրակացությունները պետք է հաշվարկել, սակայն ամեն դեպքում պետք չէ հրաժարվել նույնիսկ այդպիսի պաշտպանությունից, եթե սկսել եք հազալ և փռշտալ կամ եթե ջերմություն ունեք:

Պետք է հիշել, որ Covid-19-ի ախտանշաններ ունենալու դեպքում փողոց դուրս գալ չի կարելի. անհրաժեշտ է բժշկին տուն կանչել և սահմանափակել շփումներն այլ մարդկանց հետ: Մյուսները պետք է հետևեն առողջապահության ոլորտի մասնագետների հորդորներին և պահպանեն հեռավորություն՝ առնվազն 1,5-2 մետր, և պարբերաբար լվանան ձեռքերը:

Հետազոտողներն ավելի վաղ հստակեցրել էին կորոնավիրուսի կենսունակությունը կանխիկ գումարի, հագուստի և բժշկական դիմակների վրա, ինչպես նաև հաստատել էին, որ Covid-19 հիվանդությունից մահացությունը մեծապես կախված է տարիքից:

Վերջին նորություններ

Ծրագրել են հարձակում Սյունիքի վրա, բայց «քամին այս անգամ նույն ուղղությամբ չի փչելու»

Իրանական աղբյուրը տեղեկացնում է, որ Թուրքիան ու Բաքուն մտադրություն են ունեցել հանկարծակի հարձակում ձեռնարկել Հայաստանի…

30.09.2021

Ադրբեջանը Թուրքիայի և Իսրայելի դոպինգի տակ է. Իրանում զգուշացնում են Բաքվին

Քանի դեռ վերլուծական շրջանակներում փորձում են վեր հանել Իրանի և Ադրբեջանի միջև լարվածության իրական պատճառներն…

29.09.2021

Ռուսներն Արցախում սադրանքները կանխելու և դիրքերի վրա հարձակումը հետ մղելու վարժանքներ են կատարել

Ռուսական խաղաղապահ ստորաբաժանումն Արցախի «Հյուսիս» տեղանքում հրադադարի հնարավոր խախտումների կանխման և դիտակետերի անվտանգության ապահովման վարժանքներ…

29.09.2021

Էկոլոգիական աղետ է սպասվում. Վանա լիճը ցամաքում է

Լճի ափամերձ եզրագիծը նահանջել է 1 կմ-ով, ջրի մակարդակն ընկել է 22-23 մ-ով: Ցամաքած հատվածներում…

28.09.2021

Ո՞ր հիմնական խնդիրների չլուծման պատճառով ունեցանք այս աղետալի իրավիճակը. Լևոն Մազմանյան

Վարչապետ Փաշինյանի նախկին խորհրդական Լևոն Մազմանյանն ուշագրավ վերլուծություն է հրապարակել իր ֆեյսբուքյան էջում, որտեղ անդրադարձել…

28.09.2021

ԵԽԽՎ-ն Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ կարևոր բանաձև է ընդունել

Ի հեճուկս Ալիևի փորձերին՝ «Լեռնային Ղարաբաղ» անվանումը միջազգային փաստաթղթերից դուրս մղելու ուղղությամբ, Ստրասբուրգում ընդունվել է…

27.09.2021