Categories: Գիտություն

Ինչո՞ւ է ցունամիից առաջ ջուրը հեռանում ափից

Ցունամին ալիք է, որն առաջանում է տեկտոնական գործընթացների հետևանքով: Սովորաբար այն օվկիանոսային կեղևի ուղղահայաց ցնցում է, որը ջրի հսկայական շերտին շարժում է հաղորդում:

Ձևավորվում է ալիք, որը տարբերվում է սովորական քամուց առաջացած ալիքից, մասնավորապես՝ վիթխարի երկայնքով: Եթե սովորական ալիքներն ունենում շուրջ 100-200 մետր երկարություն, ապա ցունամիի դեպքում դրանք կարող են հասնել տասնյակ և հարյուրավոր կիլոմետրերի:

Ամենակարևոր վերափոխությունը ցունամիի ալիքների հետ տեղի ունենում, երբ այն «բախվում» է ափամերձ ծանծաղուտին: Նրա արագությունը, որը բաց օվկիանոսում հավասար է ռեակտիվ օդանավի արագությանը (800կմ/ժ), անկում է, բայց կտրուկ աճում է բարձրությունը: Սակայն չպետք է մոռանալ, որ դեպի ափը շարժվող ալիքի բարձր հատվածից բացի առկա է նաև «հիմքը»՝ ամենացածր կետը, որը հանդարտ ջրից ներքև է ընկնում:

Եթե «հիմքն» առաջինն է հարվածում ափին, ապա ափամերձ ջրի մակարդակն իջնում է՝ մերկացնելով մի քանի մետրից մինչև մի քանի կիլոմետր հատվածը: Սակայն դա տևական բնույթ չի կրում. դրան անմիջապես հաջորդում է աղետաբեր ալիքը: Այդ նախանշանը ճանաչողները կարող են փրկվել ուժգին ալիքի հարվածից:

Վերջին նորություններ

Ծրագրել են հարձակում Սյունիքի վրա, բայց «քամին այս անգամ նույն ուղղությամբ չի փչելու»

Իրանական աղբյուրը տեղեկացնում է, որ Թուրքիան ու Բաքուն մտադրություն են ունեցել հանկարծակի հարձակում ձեռնարկել Հայաստանի…

30.09.2021

Ադրբեջանը Թուրքիայի և Իսրայելի դոպինգի տակ է. Իրանում զգուշացնում են Բաքվին

Քանի դեռ վերլուծական շրջանակներում փորձում են վեր հանել Իրանի և Ադրբեջանի միջև լարվածության իրական պատճառներն…

29.09.2021

Ռուսներն Արցախում սադրանքները կանխելու և դիրքերի վրա հարձակումը հետ մղելու վարժանքներ են կատարել

Ռուսական խաղաղապահ ստորաբաժանումն Արցախի «Հյուսիս» տեղանքում հրադադարի հնարավոր խախտումների կանխման և դիտակետերի անվտանգության ապահովման վարժանքներ…

29.09.2021

Էկոլոգիական աղետ է սպասվում. Վանա լիճը ցամաքում է

Լճի ափամերձ եզրագիծը նահանջել է 1 կմ-ով, ջրի մակարդակն ընկել է 22-23 մ-ով: Ցամաքած հատվածներում…

28.09.2021

Ո՞ր հիմնական խնդիրների չլուծման պատճառով ունեցանք այս աղետալի իրավիճակը. Լևոն Մազմանյան

Վարչապետ Փաշինյանի նախկին խորհրդական Լևոն Մազմանյանն ուշագրավ վերլուծություն է հրապարակել իր ֆեյսբուքյան էջում, որտեղ անդրադարձել…

28.09.2021

ԵԽԽՎ-ն Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ կարևոր բանաձև է ընդունել

Ի հեճուկս Ալիևի փորձերին՝ «Լեռնային Ղարաբաղ» անվանումը միջազգային փաստաթղթերից դուրս մղելու ուղղությամբ, Ստրասբուրգում ընդունվել է…

27.09.2021