Օպտիկական խաբկանք. ճագա՞ր եք տեսնում, թե՞՝ ագռավ

Ինչպե՞ս դադարեցնել գրասենյակի աշխատանքը՝ կոտրելով աշխատակիցների ուղեղը: Հեշտությամբ. վերցնել սև ճագար (կամ սպիտակավիզ ագռավ), շոյել նրան և նկարահանել այդ գործընթացը: Այնուհետև տեսանյութը տեղադրել սոցցանցում և վերջ. բազմաթիվ հավանումներ, մեկնաբանություններ, շատերը կկիսվեն ձեր հրապարակմամբ, իսկ մեծ մասը «գլուխ կկոտրեն»՝ հասկանալու, թե ինչ եք շոյում՝ ագռա՞վ, թե՞՝ ճագար:

Տեսանյութը հնարավոր է դիտել բազմաթիվ անգամներ: Ընդ որում՝ այն փորձում են հասկանալ նույնիսկ կենդանաբաններ, թռչնաբաններ, ճագարների մասնագետները և նույնիսկ փիլիսոփաներ:

Փետրավորների հարցերով մասնագետները վստահեցնում են, որ տեսանյութում ագռավ է՝ սպիտակ վզով, տեսակը՝ corvus albicollis: Տեսակի խոշոր ներկայացուցիչ է, բնակվում է Արևելյան և Հարավային Աֆրիկայի ժայռոտ ու լեռնային վայրերում: Տեսանյութում երևում է սպիտակ վիզը, և երբ մարդը շոյում է այն, կտուցը հաճույքից կիսաբացվում է: Սակայն տեսանյութի անվանումն այլ բան է ասում. «Ճագարները սիրում են, երբ քիթը շոյում են»:

Լագոմորֆների (ճագարներ, նապաստակներ, ծվծվաններ) հարցերով մասնագետները նույնպես չեն կարողացել վեճը լուծել: Ճագար լինելու դեպքում ականջներն այլ կերպ կլինեին: Ընդ որում՝ շատերը նշում են, թե սա ագռավ է, պարզապես գրառումն է շեղում: Եվ հենց այդ գրառումն էլ ստիպում է մտածել, թե հնարավոր է՝ ճագար լինի:

Պատկերն առավել նման է 19-րդ դարի հայտնի օպտիկական խաբկանքին, որտեղ բադը նման է ճագարի կամ հակառակը: Փիլիսոփայության դոկտոր, նեյրոկենսաբան (Ալբերտայի համալսարանի հոգեբանության ֆակուլտետ) Քայլ Մեթյուսոնը 2018թ. հետազոտել է այս դասական օրինակը՝ հասկանալու, թե ինչպես է մեր ուղեղը բացատրում տեղեկատվությունը՝ տեսողական և տեքստային հուշումների օգնությամբ:

Փորձարկվողների մոտ կեսը նկարում տեսել է միևնույն կենդանուն՝ ճագարին կամ բադին: Սակայն երբ Մեթյուսոնը նշել է՝ «պատկերացրեք՝ բադն ուտում է ճագարին», ապա նրանք մեծ հավանականությամբ նկատել են աջ կողմում՝ բադի, ձախ կողմում՝ ճագարի: Մեթյուսոնն ընդգծել է, որ աշխարհի մասին նախազգուշացումները կարող են ազդել տեսածի վրա:

Ընկալելու այդպիսի առանձնահատկությունը ստիպում է տեսնել ոչ միայն ուղեղով: Մարդու ուղեղը կառուցված է այնպես, որ տեսածի մասին եզրակացություն է կազմվում նախորդ փորձի հիման վրա: Ուշագրավ է նաև այն, որ տեսանյութում կայուն պատկեր է. կադրում շարժումը կարևոր ազդանշան կարող է լինել մարմնի (տվյալ դեպքում՝ ճագարի կամ ագռավի) խորության և կառուցվածքի մասին: