Գիտնականները հաշվարկել են, թե ինչքան վտանգավոր կարող է լինել կորոնավիրուսով վարակվածի հետ զրուցելը

Թուքի կաթիլները կարող են մեր բերանից թռչել ոչ միայն հազալիս կամ փռշտալիս, այլև պարզապես խոսելիս: ԱՄՆ-ի գիտնականները պարզել են, որ բարձր խոսելիս բերանից թռչող թուքն օդում կարող է մնալ ավելի քան 10 րոպե և նպաստել մարդուց մարդուն վիրուսի փոխանցմանը:

Պաթոգենների փոխանցումը թուքի միջոցով դինամիկ գործընթաց է: Խոսքի յուրաքանչյուր վայրկյանում մարդը գեներացնում է միջինում մի քանի հազար կաթիլ թուք՝ տարբեր չափերի՝ 1-500 միկրոմետր: Նման կաթիլների չորացման արագությունը կախված է բազմաթիվ հանգամանքներից. օդի ջերմաստիճանից ու խոնավությունից, սկզբնական չափերից, օդի շարժումից ու թուքի մեջ թռչող նյութերի պարունակությունից:

Օդակաթիլային ճանապահով կորոնավիրուսի փոխանցման հավանականության վրա ազդում են առաջին հերթին մասնիկները չափերը: Որքան շատ են կաթիլները, այնքան մեծ է դրանցում գոնե մեկ վիրուսի առկայությունը: Այսպես, օրինակ, 50 միկրոմետր տրամագծով թուքի կաթիլը 37% հավանականությամբ պարունակում է SARS-CoV-2-ի վիրուսային մասնիկ: Իսկ 10 միկրոմետրանոցում՝ հավանականությունը 100 անգամ քիչ է (0,37%):

Վիրուսով վարակված մարդու թուքի վտանգավորությունը հասկանալու համար հետազոտության հեղինակները փորձարկում են կատարել: Գիտնականներից մեկը 25 վայրկյան 60 սմ բարձրությամբ տուփի մեջ արտաբերել է «Stay healthy» (Առողջություն): Տուփի մեջ օդափոխիչ է եղել՝ ապահովելով օդի հավասարաչափ տեղաշարժը: Նրա մեջ է դրվել նաև լազերային հարթ ճառագայթ՝ 150 մմ բարձրությամբ և 1 մմ լայնությամբ:

Խոսքն ավարտելուց հետո 10 վայրկյան անց օդափոխիչն անջատվել է: Այնուհետև գիտնականներն 80 րոպե տևողությամբ գրանցել են տուփի ներսում առկա մասնիկների տեղաբաշխվածությունը: Ճառագայթի ներքո հայտնված կաթիլների քանակի հիման վրա հետազոտողները հաշվարկել են տուփի ներսում կաթիլների քանակությունը:

Հաշվարկները ցույց են տվել, որ օդափոխիչ անջատման պահին տուփում առկա է եղել շուրջ 60 հազար մասնիկ: Դա նշանակել է, որ փորձարկողի բերանից թռչել է թուքի 2500 կաթիլ՝ վայրկյանում: Կաթիլների չորացման տևողությունը կազմել է մոտ 14 րոպե՝ կախված մեծությունից:

Թուքի մասնիկների սկզբնական միջին տրամագիծը տատանվել է 11-20 միկրոմետրի սահմաններում: Եթե ընդունվի, որ վարակված մարդու 1 միլիլիտր թուքի վիրուսային ծանրաբեռնվածությունը շուրջ 7 միլիոն վիրիոն է, ապա այդպիսի մարդը յուրաքանչյուր վայրկյան արտաբերում է վիրուս պարունակող շուրջ հազար կաթիլ, որոնք օդում են գտնվում առնվազն 8 րոպե:

Այս աշխատանքը ցույց է տալիս, թե ինչ վտանգի են մարդիկ իրենց ենթարկում՝ այլոց հետ շփվելով առանց սոցիալական հեռավորության պահպանման, ինչպես նաև առանց պաշտպանիչ միջոցների: Ամերիկացի գիտնականների աշխատությունը նաև ցույց է տալիս, թե ինչու է կարևոր մարդաշատ վայրերում դիմակ կրելը: