Հակոբ Արշակյանը հայտարարել է ազգային վենչուրային հիմնադրամի ստեղծման մասին

Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Հակոբ Արշակյանը հայտարարել է, որոշվել է Հայաստանում ստեղծել Ազգային վենչուրային հիմնադրամ (ԱՎՀ): Նախատեսվում է առաջիկա 5-7 տարիների ընթացքում Հիմնադրամի միջոցները հասցնել 100 մլն դոլարի:

Բիզնես-ինովացիոն 7-րդ համաժողովում (BIF-2019) նախարարը նշել է, որ ԱՎՀ-ի ստեղծման նպատակը ստարտափներին աջակցելն է: Նրա կառավարումը դրվելու է միջազգային մակարդակի մասնագետների վրա: «Արդյունաբերական հեղափոխության ինովացիոն ուղին» խորագիրը կրող քննարկումների ժամանակ Հակոբ Արշակյանը նշել է, որ Հիմնադրամի ստեղծման միջոցով Հայաստանում կձևավորվի աշխատելու համար բարենպաստ միջավայր, ուր կգան նաև արտասահմանյան մասնագետները:

Նախարարի խոսքով՝ Հիմնադրամը ձևավորվելու է պետություն-մասնավոր համագործակցությամբ։ Հատկանշական է, որ գրանտային միջոցների 75%-ը տրամադրվելու է մարզերում նախաձեռնվող ստարտափներին, իսկ փոքր մասը` 25%-ը, Երևանում գործողներին: Արշակյանն ընդգծել է, որ պետությունը պատրաստ է իր վրա վերցնել ստարտափների ֆինանսավորման 50 տոկոսը։ Օրինակ՝ ընկերության կողմից 50 հազար դոլարի չափով ներդրում կատարելու դեպքում կառավարության կողմից նույն չափով համաֆինանսավորում է տրամադրվելու՝ գրանտի տեսքով:

Ի՞նչ է վենչուրային հիմնադրամը

Venture բառն անգլերենից թարգմանաբար նշանակում է «խիզախում», «խիզախ մեկնարկ»: Վենչուրային հիմնադրամները կազմակերպություններ են, որոնք, անվանմանը համապատասխան, խիզախորեն ներդրում են կատարում դեռևս գումար չվաստակած ու սկսնակ ընկերություններում: Խիզախություն է այնքանով, որ ներդրված գումարների մեծ մասը կորում է. ստարտափների 70-80%-ը չեն հաջողում:

Սակայն հիմնադրամներն ընդհանուր առմամբ չեն տուժում, քանի որ այն 20-30% հաջողության հասած ստարտափների վաստակած գումարը ծածկում է չհաջողների վրա վատնվածը: Վենչուրային հիմնադրամները հիմնականում ներդրումներ են կատարում նորարարական, բարձր տեխնոլոգիաների և տեղեկատվական ոլորտներում: Դրանցից են համացանցը, մեդիան, բժշկությունը, էներգետիկան:

Հիմնադրամները գումարը ներդրում են հիմնականում հետագայում այդ ընկերությունում մասնաբաժնի դիմաց՝ մինչև 50%, կամ պարտքով՝ որոշակի պայմաններով: Առաջինն ավելի տարածված է, և ընդունված է հիմնականում 10-20% մասնաբաժինը, քանի որ ավելի շատի դեպքում հիմնադիրների մոտ նվազում է նախաձեռնողականությունը և սեփականության զգացումը: Ներդրումը (վենչուրային կապիտալ) կարող է լինել նաև ոչ գումարի տեսքով, և կարող է պատկանել տարբեր անձանց կամ կազմակերպությունների:

Հայաստանում առաջին վենչուրային ընկերությունը «Գրանատուս վենչուրսն» է: Հիմնադրվել է 2003թ., գործում է հիմնականում ՏՀՏ, ճարտարագիտության, մաքուր տեխնոլոգիաների և այլ ոլորտներում: