Պարզվել է, թե ինչպիսի մարդիկ են հակված Աստծուն հավատալու

Նոր հետազոտության համահեղինակ, Ջորջթաունի համալսարանի Ռելյացիոն ճանաչման լաբորատորիայի տնօրեն, Հոգեբանության և միջդիսցիպլինար նեյրոկենսաբանության ամբիոնի դոցենտ Ադամ Գրինի խոսքով՝ հավատ առ Աստված կամ աստվածներ, ովքեր խառնվում են աշխարհի գործերին՝ կարգուկանոն հաստատելու համար, աշխարհի կրոնների համար առանցքային տարրեր են:

Հետազոտությունն իրականացրել են մարդկանց՝ մշակութային ու կրոնական առումներով երկու տարբեր խմբերի մասնակցությամբ: Մեկը՝ ԱՄՆ-ից՝ 199 մարդ, մյուսը՝ Աֆղանստանից՝ 148 մարդ: Ամերիկացիների 52%-ից ավելին եղել են քրիստոնյաներ, իսկ աֆղանների կրոնական պատկանելիությունն էթիկական պատճառներով չեն հարցրել: Աշխատանքին առցանց եղանակով ևս 96 մարդ է մասնակցել, ովքեր եվրոպացիներ են եղել:

Փորձարկումն իրականացվել է պահվածքի տարբեր սովորությունների ոչ ակնհայտ ուսուցման չափման համար նախատեսված, լավ վարկանիշ ունեցող իմացական թեստի միջոցով: Մասնակիցներից պահանջվել է դիտարկել, թե ինչպես է էկրանի վրա մեկ հայտնվում, մեկ անհետանում օղակների որոշակի հաջորդականություն: Որևէ օղակի հայտնվելու դեպքում անհրաժեշտ է սեղմել տվյալ ստեղնը: Ընդ որում՝ օղակներն արագ են տեղափոխվում:

Գուշակելու համար, թե էկրանի որ հատվածում հաջորդիվ օղակ կառաջանա, մասնակիցներից մի քանիսը անգիտակցաբար ստեղծել են հստակ շաբլոն, ինչի արդյունքում ճիշտ կոճակին են սեղմել մինչև օղակի հայտնվելը: Կառուցվածքների մի մասն իրականում ունեցել է որոշակի հաջորդականություն, ինչի մասին փորձարկվողները տեղյակ չեն եղել:

Հավելյալ հարցումների և թեստերի անցկացմամբ՝ գիտնականները պարզել են, որ մասնակիցները, ովքեր անգիտակցաբար սովորել են «կանխատեսել», Աստծուն հավատալու ավելի մեծ հակվածություն են ունեցել, քան նրանք, ովքեր նման օրինաչափություն չեն հայտնաբերել: Այդպիսով՝ հետազոտողները ենթադրել են, որ շրջակա միջավայրում որոշակի «օրինաչափություն» հայտնաբերող մարդիկ մյուսներից ավելի վստահ են Աստծո գոյության հարցում, ով և աշխարհում ստեղծում է այդ «օրինաչափությունները»:

Հետազոտության հեղինակների խոսքով՝ հավատացյալներն ավելի հակված են աշխարհում տեղի ունեցող երևույթներն ընկալելու ըստ նախապաշարմունքների, և ոչ՝ որպես պատահականություն: Ընդ որում՝ այդ ունակությունը կախված չէ մշակույթից և մարդու կրոնական պատկանելությունից, քանի որ նույնատիպ արդյունք են ցույց տվել փորձարկման բոլոր մասնակիցները:

Ադամ Գրինը նշել է, որ հետազոտությունն Աստծո գոյության մասին չէ, այլ նրա, թե ինչո՞ւ է ուղեղը հանգում նրա նկատմամբ հավատին: Տվյալները ցույց են տալիս, որ երեխաները, ովքեր անգիտակցաբար շրջակայքում որոշակի օրինաչափություններ են որսում, մեծ հավանականությամբ հակված են լինելու Աստծուն հավատալու, նույնիսկ եթե չմեծանան կրոնական ընտանիքում: Նույնն արդարացի է նաև այն երեխաների դեպքում, ովքեր այդ օրինաչափությունները չեն որսում: Գիտնականների համոզմամբ՝ նրանց մեծացման ընթացքում Աստծո գոյության նկատմամբ հավատը թուլանալու է: Հեղինակներն ընդգծում են, որ եզրակացությունների համար հավելյալ հետազոտություններ են անհրաժեշտ: