Գիտնականները վստահեցնում են, որ Covid-19-ի պանդեմիայի պատճառով մթնոլորտային արտանետումների մակարդակի նվազեցման արդյունքում փրկված կյանքերը զգալիորեն գերազանցում են կորոնավիրուսից մահացածների թվին:
Դատարկ փողոց Յուհան քաղաքում / © Reuters
Կորոնավիրուսի պանդեմիան և նրանով պայմանավորված կանխարգելիչ միջոցառումների արդյունքում դադարեցվել է արդյունաբերական արտադրությունը, նվազեցվել է տրանսպորտային հաղորդակցության ինտենսիվությունը: Այս ամենն իր հետ բերել է մթնոլորտ արտանետվող վնասակար նյութերի նկատելի կրճատմանը: Հյուգոյի աստղադիտարանի տնօրեն Ֆրանսուա Ժեմենի խոսքով՝ նման արդյունքը կարող է մարդկության համար անսպասելիորեն նպաստավոր լինել:
Ժեմենը համոզված է, որ կորոնավիրուսից մահացությունների թիվը կարող է ավելի փոքր լինել, քան մթնոլորտի աղտոտման հետևանքով մահացություններինը: Գիտնականը մեջբերում է տվյալներ, ըստ որոնց՝ Չինաստանում տարեկան ավելի քան 1 մլն մարդ մահանում է միայն օդի աղտոտվածության հետևանքով: ԱՀԿ-ի տվյալներով՝ ամբողջ աշխարհում այց ցուցանիշը մոտ է տարեկան 7 մլն-ին:
Թեև Covid-19-ից մահացությունների ընդհանուր թիվը կանխատեսել հնարավոր չէ, բայց ամենավատատեսական կանխատեսումներով խոսվում է ամբողջ աշխարհում մի քանի միլիոն մարդու մահվան մասին, ընդ որում՝ ոչ թե տարեկան, այլ՝ ընդհանուր: Մասնագետների մեծ մասը գտնում է, որ կորոնավիրուսն իրականում այդքան մահաբեր չի լինի: Որոշ փորձագետներ այս պանդեմիան համեմատում են 1957թ.-ի գրիպի վիրուսի հետ. այն ժամանակ ամբողջ աշխարհում մահացել է մոտ 1 մլն մարդ: Տեղայնացված բռնկման դեպքում այդ թիվն ավելի փոքր կլինի:
Ժեմենի ենթադրությունները կիսում են նաև այլ գիտնականներ: Սթենֆորդի համալսարանի պրոֆեսոր Մարշալ Բերկի հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ երկու ամսվա ընթացքում մթնոլորտային աղտոտվածության մակարդակի նվազումը Չինաստանում փրկել է մինչև 5 տարեկան 4000 երեխաների և շուրջ 73 հազար տարեց մարդկանց կյանք:
Նման եզրակացության Բերկը հանգել է ՉԺՀ-ի 4 քաղաքներում PM2.5 (10 նանոմետրից մինչև 2,5 միկրոմետր չափերով միկրոմասնկիներ) կոնցենտրացիայի մոնիթորինգի և վերոնշյալ տարիքային խմբերի մահացության ցուցանիշների հիման վրա: Գիտնականի խոսքով՝ նույնիսկ կոնսերվատիվ ենթադրությունների դեպքում, շնորհիվ աղտոտվածության նվազման, փրկվել է ավելի քան 20 անգամ ավելի շատ կյանք, քան կորսվել է կորոնավիրուսի պատճառով:
Ֆրանսուա Ժեմենն իր հերթին շեշտել է, որ իրեն առավել զարմացրել է, որ մարդկությունը պատրաստ է ավելի լուրջ միջոցների դիմել կորոնավիրուսի դեմ պայքարի համար, քան կլիմայական փոփոխության կամ մթնոլորտի աղտոտման: Նրա կարծիքով՝ պետք է հարց ծագի, թե ինչո՞ւ ենք ավելի շատ սարսափում կորոնավիրուսից, քան կլիմայի փոփոխությունից, մթնոլորտի աղտոտումից և այլ վտանգներից: Ի՞նչ յուրահատուկ բան կա կորոնավիրուսի մեջ, որի պատճառով պատրաստ ենք արգելափակել ամբողջ աշխարհը:
Ավելի վաղ հաղորդվել էր, որ Չինաստանում տարածված համաճարակը հանգեցրել է երկրում ազոտի երկօքսիդի արտանետումների նվազեցմանը: Դրա կոնցենտրացիան ՉԺՀ-ի տարբեր շրջաններում ներկայումս 10-30%-ով ավելի ցածր է, քան նախորդ տարիների հունվար-փետրվար ամիսներին: NASA-ն ցույց էր տվել, թե ինչպես է կորոնավիրուսը Չինաստանում հանգեցրել օդի աղտոտվածության նվազեցմանը:
Իրանական աղբյուրը տեղեկացնում է, որ Թուրքիան ու Բաքուն մտադրություն են ունեցել հանկարծակի հարձակում ձեռնարկել Հայաստանի…
Քանի դեռ վերլուծական շրջանակներում փորձում են վեր հանել Իրանի և Ադրբեջանի միջև լարվածության իրական պատճառներն…
Ռուսական խաղաղապահ ստորաբաժանումն Արցախի «Հյուսիս» տեղանքում հրադադարի հնարավոր խախտումների կանխման և դիտակետերի անվտանգության ապահովման վարժանքներ…
Լճի ափամերձ եզրագիծը նահանջել է 1 կմ-ով, ջրի մակարդակն ընկել է 22-23 մ-ով: Ցամաքած հատվածներում…
Վարչապետ Փաշինյանի նախկին խորհրդական Լևոն Մազմանյանն ուշագրավ վերլուծություն է հրապարակել իր ֆեյսբուքյան էջում, որտեղ անդրադարձել…
Ի հեճուկս Ալիևի փորձերին՝ «Լեռնային Ղարաբաղ» անվանումը միջազգային փաստաթղթերից դուրս մղելու ուղղությամբ, Ստրասբուրգում ընդունվել է…