Հերթական լարվածությունը Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև. ի՞նչ սպասել

Վերջին շաբաթներում ռուս-թուրքական հարաբերությունները որոշակիորեն սրվել են: Նախ, Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթատարով թուրքմենական նավթի տարանցման ծավալների մեծացման վերաբերյալ պայմանավորվածությունը հանգեցնելու է Ռուսաստանի տարածքով դրանց հոսքի կրկնակի նվազմանը: Այլ կերպ՝ Թուրքիայի դերակատարումը, որպես տարանցիկ երկիր, մեծանում է Ռուսաստանի հաշվին:

Երկրորդ հանգամանքը, որը լարվածություն է առաջացնում Մոսկվայի և Անկարայի միջև, Ղրիմի հարցն է և, մասնավորապես, Էրդողանի հայտարարությունը ՌԴ խորհրդարանական ընտրությունների անցկացումը թերակղզում ճչանաչելու վերաբերյալ: Մոսկվայում դա «ցավալի» են ընդունել և խոստացել են «համապատասխան եզրակացություններ» անել:

Երրորդ. Պուտինն ավելի հայտարարել է Սիրիայում օտարերկրյա զինված ուժերի ապօրինի գտնվելու մասին՝ նկատի ունենալով Թուրքիային և ԱՄՆ-ին: Էրդողանը, իր հերթին, Ռուսաստանի և Իրանի նախագահների հետ հանդիպման նախաշեմին լրացուցիչ ուժեր է ուղարկել Սիրիայի հյուսիս-արևմուտք (Իդլիբ):

Ինչպես հաղորդվում է, այս համատեքստում Ռուսաստանն արմատապես փոխելու է իր դիրքորոշումը Թուրքիայի հետ հարաբերություններում, և դա վերաբերում է ոչ միայն Իդլիբին, այլև Արցախի կարգավիճակի հարցին: Ռուս-թուրքական «բարի» հարաբերությունների դարաշրջանի ավարտի մասին ազդարարում են նաև այլ աղբյուրներ:

Համարվում է, որ Թուրքիայի հետ հարաբերությունների խզումը Ռուսաստանի համար թանկ կարժենա. Արևմուտքի հետ առճակատման պայմաններում Մոսկվան, գուցե, չցանկանա կորցնել Անկարայի նման արժեքավոր գործընկերոջը: Ռուսաստանն, ինչպես նշվում է, մտադիր չէ բացահայտ դիմակայության գնալ ընդդեմ Թուրքիայի, որն իր հերթին չի խորշում խաղադրույքները բարձրացնելիս:

Պուտինի մամուլի քարտուղար Պեսկովի խոսքով՝ ռուսական կողմն ամեն դեպքում նախընտրում է կենտրոնանալ երկկողմ հարաբերությունների հետագա զարգացման թեմայի վրա:

Կարծիք կա, որ նրանք կրկին համաձայնության են գալու, ինչպես նախկինում. Ռուսաստանն ու Թուրքիան «արևմտակենտրոնական աշխարհակարգում ռևիզիոնիստներ են» և մեկը մյուսի կարիքն ունեն:

Բայց ժամանակ առ ժամանակ նրանց միջև «մրցակցային հարաբերություններ» են զարգանում՝ բնականոն հարաբերություններին զուգահեռ: Ներկայումս, ինչպես նշվում է, հենց «մրցակցայինն» է գերակշռում:

Ինչ վերաբերում է Արցախի կարգավիճակի հարցին, ապա Ռուսաստանն այս փուլում չի կարող իրեն հակաթուրքական և հակաադրբեջանական գործողություններ թույլ տալ, քանի որ կվտանգվի Արցախում նրա խաղաղապահ զորախմբի ներկայությունը: Համարվում է, որ Ռուսաստանն արցախյան խնդրում շարունակելու է «լողալ», քանի դեռ դա հնարավոր է:

Ենթադրվում է, որ որոշակի փուլում ռուս-թուրքական հարաբերությունները կանցնեն «թույլատրելի գծերը», ինչից հետո բախումն անխուսափելի կլինի: Սակայն կարծիք կա, որ դրա նախաձեռնողը ոչ թե Մոսկվան է լինելու, այլ՝ Անկարան: Իսկ ներկայիս իրավիճակը, ինչպես նշվում է, դեռևս ծայրահեղ բնույթ չի կրում: