Ինչո՞ւ Իրանը որոշեց զորավարժություն անել Արաքսի ափին

Մամուլում և փորձագիտական շրջանակներում վերջին օրերին քննարկման կարևոր թեմաներից է Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի և բանակի ստորաբաժանումների լայնածավալ զորավարժության համար զինտեխնիկայի տեղափոխումը դեպի երկրի հյուսիս՝ Արաքս գետի ափը:

Որտե՞ղ են անցկացվելու զորավարժությունները

Զորավարժությունների հիմնական վայրը, ըստ պարսկական աղբյուրների, Ադրբեջանի հետ սահմանակից շրջանն է: Զինտեխնիկայի տեղաշարժի լուսանկարների մեծ մասն արված են Ասլանդուզ քաղաքի մոտակայքում:

Իրանցի փորձագետի տեղեկություններով՝ մեծ քանակությամբ զրահամեքենաներ, ռազմական ուղղաթիռներ, կործանիչներ, անօդաչու թռչող սարքեր ու զինծառայողներ են տեղակայվել նաև Խուդաֆերինի կամրջի հատվածում (Արցախի հարավ, 44-օրյա պատերազմի հետևանքով օկուպացվել է Ադրբեջանի կողմից, խմբ.):

«Պատասխան» Թուրքիային, Ադրբեջանին ու Պակիստանին

Իրանի զինված ուժերի լայնավածավալ զորավարժությունների մեկնարկի կապակցությամբ հնչող կարծիքներից հիմնականը վերաբերում է թուրք-ադրբեջանա-պակիստանյան համատեղ զորավարժությանը Թեհրանի պատասխանին: Նշվում է, որ Իրանին մտագոհում է այդ երկրների վարքագիծը՝ անհասկանալի համարելով, թե ում դեմ են նրանց գործողություններն ուղղված:

Արդաբիլում Իրանի հոգևոր առաջնորդի ներկայացուցիչ Այաթոլլա Սեյեդ Հասան Ամիլին հայտարարել է, որ Իրանն այդ զորավարժությանը չի կարող անտարբեր լինել: Նրա խոսքով՝ թեև ինքնիշխան պետություններն իրավունք ունեն ցանկացած գործընկերոջ հետ վարժանքներ իրականացնել, սակայն հարց է առաջանում, թե ի՞նչ համատեքստում են կազմակերպվում դրանք:

Նշենք, որ Իրանի նկատմամբ թուրք-ադրբեջանական քաղաքականությունը Թեհրանում արդեն լուրջ անհանգստություն է առաջացնում. եթե նախկինում, օրինակ՝ Բաքվում Էրդողանի արտասանությանը, Թեհրանն արձագանքում էր դիվանագիտական ուղերձներով, ապա այժմ գործի է դնում ռազմական «պատասխանը», ինչի մասին խոսել է Ամիլին:

Հոգևոր առաջնորդի ներկայացուցիչն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ թուրքական պարբերականներից մեկը հոդված է հրապարակել՝ «Իրանը ջնջվելու է երկրի երեսից» վերտառությամբ: Ամիլիի խոսքով՝ սա ցույց է տալիս, որ Թուրքիան և Ադրբեջանը չեն կատարում հարևանության իրենց պարտականությունները, այդ պատճառով «Արաքսի ափին պետք է ռազմական ուժ գործի դրվի»:

Նախազգուշացում Իսրայելին

Ադրբեջանի հետ սահմանին խոշոր զորավարժությունների անցկացման նպատակներից մեկը համարվում է նախազգուշացումն Իսրայելին (իսրայելական սպառազինությունն ու մասնագետներն ակտիվորեն մասնակցել են Արցախի դեմ պատերազմին, խմբ.): Այս առումով ուշագրավ է տեղեկությունը, որ իրանական ռազմատեխնիկայի վրա գրառում է փակցվել. «Իսրայելը չի տեսնի հաջորդ 25 տարին»:

Ի՞նչ կապ ունեն թալիշները

Իրանագետ Վարդան Ոսկանյանի դիտարկմամբ՝ Իրանի ԶՈՒ զորավարժություններն ընթանալու են տարածքում, որը սահմանակից է Ադրբեջանի թալիշաբնակ շրջաններին:

Ոսկանյանը հիշեցնում է, որ վերջին շրջանում Ադրբեջանում կրկին սրվել է թալիշական խնդիրը: Մեր կողմից հիշեցնենք ավելի վաղ հրապարակված տեղեկությունը, ըստ որի՝ թալիշ առաջնորդ, հասարակական գործիչ Աբոսզոդայի ձերբակալությունն ու սպանությունը որոշակի կապ կարող են ունենալ Արցախի դեմ պատերազմի սանձազերծման հետ (Աբոսզոդան սպանվել է Բաքվի բանտում՝ 2020թ. նոյեմբերի 9-ին):