Վերլուծություն. արտասահմանյան մամուլը՝ հայ-ադրբեջանական ռազմական ընդհարման վերաբերյալ

Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ռազմական ընդհարումը, որը սկսվել է հուլիսի 12-ի կեսօրին՝ ադրբեջանական կողմի նախահարձակ գործողություններով, դեռևս շարունակվում է: Այս ընթացքում թեմային անդրադարձան արտասահմանյան բազմաթիվ լրատվամիջոցներ: Ստորև ներկայացնենք այն ազդեցիկ լրատվամիջոցները, որոնք բացահայտ կերպով ապատեղեկատվություն տարածեցին կամ գտնվեցին ոչ անաչառ:

The Washington Post-ը, հղում անելով The Associated Press-ին, ներկայացրել է ընդհանուր իրավիճակը՝ հիմք ընդունել ՀՀ ՊՆ մամուլի քարտուղար Շուշան Ստեփանյանի ֆեյսբուքյան գրառումը: Միայն մի փոքր անդրադարձով նշվում է Ադրբեջանի կողմից բարձրաստիճան զինվորականների սպանված լինելու մասին տեղեկության հաստատումը:

Agence France-Presse-ը նշել է, որ, չնայած միջազգային կառույցների, տարածաշրջանի խոշոր դերակատար Ռուսաստանի կոչերին, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ռազմական բախումներ են տեղի ունենում:

Նույն գործակալությունը, սակայն, ավելի վաղ ներկայացրել էր միայն ադրբեջանական տարբերակը:

BBC-ն ընդհանուր պատկերն է ներկայացնում, բայց մեջբերումների մեծ մասն ադրբեջանական հայտարարություններն են, որոնց վերջում հիմնականում ավելացված է «հայկական կողմը հերքում է» կարճ տեղեկությունը:

The Guardian-ը ռազմական բախման վերաբերյալ տվյալները համակողմանիորեն է ներկայացրել՝ առավել շեշտադրելով հայկական պաշտոնական դիրքորոշումը:

Eurasianet-ը նկարագրում է ընդհանուր իրավիճակը, կողմերի հաղորդած տեղեկությունները: Հիմնական շեշտադրումն այն է, որ երկու երկրները միմյանց են մեղադրում:

Կանադական CBC-ն, որոշակիորեն համակողմանիորեն ներկայացնելով ընդհանուր իրավիճակը, մեջբերում է նաև ադրբեջանական կողմի հաղորդած տեղեկությունը, ըստ որի՝ հայկական զինուժի հարվածներից զոհվել է ադրբեջանցի խաղաղ բնակիչ:

INDEPENDENT-ն անաչառ կերպով նկարագրում է երկու կողմի վարկածները՝ հավասարաչափ մեջբերելով հակամարտող երկրների պաշտոնական հաղորդագրությունները:

Նույն կերպ է վարվում նաև Al Jazeera-ն: Ներկայացվում են ինչպես ՀՀ ՊՆ մամուլի քարտուղար Շուշան Ստեփանյանի, ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, այնպես էլ ադրբեջանական իշխանությունների ներկայացուցիչների հայտարարությունները:

Գերմանական Deutsche Welle-ը նույնպես համակողմանի տեղեկատվություն է հաղորդում՝ ներկայացնելով նաև հակամարտության ընդհանուր նկարագրությունը:

Պատկերը նույնն է նաև ավստրալական մամուլում (Australian Associated Press): Այստեղ ևս իրավիճակը ներկայացված է այնպես, ինչպես հաղորդել են երկու երկրների ներկայացուցիչները:

Ռուսական ТАСС և РИА НОВОСТИ գործակալությունները մերթընդմերթ հաղորդում են Հայաստանի և Ադրբեջանի պաշտոնական մեկնաբանությունները՝ առանձին հրապարակումներով ներկայացնելով միայն մեկ կողմի տեսակետը:

Ռուսական Lenta լրատվականը ներկայացրել է Ադրբեջանի նախագահի խորհրդական Հիքմեթ Հաջիևի մեկնաբանությունը տեղի ունեցածի վերաբերյալ՝ «Հարձակումը նախապատրաստվել էր» վերտառությամբ: Միայն նյութի վերջում է փոքր անդրադարձ կատարվում երկու կողմերի նախնական հայտարարություններին:

Gazeta-ն պարբերաբար անդրադառնում է թեմային՝ ունեցած տեղեկությունները ներկայացնելով որպես փոխադարձ մեղադրանքներ: Կայքում, սակայն, կատարված ուսումնասիրության համաձայն, կարելի է նշմարել, որ ադրբեջանական աղբյուրների վրա հիմնված հաղորդումները գերակշռում են:

Իրանական աղբյուրներում (IRNA) հրապարակված տեղեկությունները վերաբերում են ԻԻՀ-ի ղեկավարության դիրքորոշումը հայ-ադրբեջանական սահմանին ռազմական բախման մասին: Ի դեպ՝ նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Մահմուդ Վաեզիի թվիթերյան վերջին գրառումներն ադրբեջաներեն են: Մասնագետները ենթադրում են, որ սա Ադրբեջանին ուղղված խիստ կոչ կարող է լինել:

Բառացառապես ադրբեջանական կողմի առաջ քաշած տարբերակներն են տարածում այդ երկրի և Թուրքիայի լրատվականները (Anadolu, Sabah, Haber և այլն)՝ պաշտոնական տեղեկատվությունից բացի՝ տարածելով նաև կեղծ տվյալներ: