Գերազանցիկների հետ ընկերություն անելը նպաստել է առաջադիմության վրա

Մասնագետները մեծ ժամանակ են հատկացնում՝ ուսումնասիրելու այն հանգամանքները, որոնք պայմանավորում են դպրոցականների և ուսանողների հաջողությունները: Նրանք պարզել են, թե դերակատարում ունեն հեռախոսի առկայությունը, ընտանեկան իրադրությունը, նախընտրությունները, առօրյան և սննդակարգը: Սակայն ուսումնական հաստատությունների ներսում սոցիալական հարաբերությունները մինչ օրս քիչ են վերլուծվել:

Էկոնոմիկայի բարձրագույն դպրոցի մասնագետների խումբը հետազոտություն է կատարել, որի արդյունքներով պարզվել է՝ արդյո՞ք անձնական շփումներն ազդում են ուսման վրա: Պատահականային (ստոխաստիկ) ակտորային կողմնորոշման մոդելավորման մեթոդի կիրառմամբ հետևել են, թե ինչպես է փոխվում մասնակիցների առաջադիմությունը՝ կախված նրանց շփումներից: Աշխատանքում հաշվի են առնվել մասնակիցների և նրանց մտերիմների ակադեմիական արդյունքները: Մտերիմներից մի մասի հետ նրանք նախընտրում են ժամանակ անցկացնել, մյուսներին դիմում են օգնության խնդրանքով:

2013-2014թթ. խումբը դիտարկել է 117 ուսանողների: Ընդհանուր առմամբ՝ ուսումնասիրվել է շուրջ 700 սոցիալական կապ: Ստացված տվյալների հիմքում գիտնականները կառուցել են երկու մոդել. առաջինը ցույց է տալիս ընկերության և հաջողությունների կապն ուսման մեջ, երկրորդը՝ օգնության և հանձնարարությունների համատեղ կատարման ազդեցությունը նրանց վրա: Պարզվել է, որ սոցիալական հարաբերություններն էականորեն տարբերվում են գործառնությամբ և արդյունավետությամբ:

Այսպես, ուսանողները, ընտրելով շփման շրջանակը, չեն կողմնորոշվում առաջադիմության հարցում, բայց ժամանակի ընթացքում նրանց արդյունքները դառնում են այնպիսին, ինչպիսին ընկերների մոտ է: Առաջին կուրսեցիները, ովքեր անմիջապես սկսել են շփվել գերազանցիկների հետ, արդյունքում բարձր գնահատականներ են ստացել, իսկ ծույլիկների ընկերները վատ են սովորել: Միևնույն ժամանակ՝ ուսման գործընթացում ուսանողների միջև օգնությունը ոչ մի կերպ չի ազդել նրանց արդյունավետության և առաջադիմության վրա, թեև, ԷԲԴ-ի Կրթության իինստիտուտի գիտաշխատող և հետազոտության հեղինակներից Սոֆիա Դոկուկայի խոսքով, ավանդաբար համարվում է, թե հենց դա է ազդում ուսման հաջողության վրա:

Հեղինակներն ապացուցում են, որ սոցիալական ինտեգրացիան կապ ունի լավագույն առաջադիմության հետ և հայտարարում են, որ առավել կարևոր է ապահովել ոչ ֆորմալ շփումներ հասակակիցների միջև և մոտիվացնել ուսանողներին՝ ոչ ֆորմալ խմբեր կազմել առավել հաջողակների հետ: Դա կարելի է անել խմբային հանձնարարությունների միջոցով, որոնց կազմը կորոշի դասախոսը, և համալսարանի ներսում ուսման ու հանգստի հավելյալ տարածություններ ստեղծելով: Գիտնականների խոսքով՝ այդ գործողությունների համադրությունը կօգնի ուսանողներին՝ հաստատել և պահպանել շփումներ, որոնք լրջորեն են ազդում ակադեմիական առաջադիմության և վարքի վրա:

Նրանք նշել են, որ աշխատանքում սահմանափակումներ են առկա եղել: Նախ՝ հետազոտության համար դիտարկել են միայն առաջին կուրսեցիներին, որոնց մոտ սոցիալական կապերի ձևավորման արագությունը չափազանց բարձր է: Երկրորդ՝ հեղինակները դիտարկել են փոխհարաբերությունների ընդամենը երկու տեսակ, թեև դրանք համալսարաններում բազմաթիվ են՝ համագործակցություն, թշնամանք, սիրավեպ, ինչպես նաև առցանց-փոխհարաբերությունները: Ցավոք՝ դրանց վերաբերյալ տվյալներ ձեռք բերելը բարդ է, սակայն գիտնականները վստահ են, որ առաջիկա հետազոտություններում կարող են նաև դա հաղթահարել: