Covid-19-ի դեմ բրիտանական AZD1222 պատվաստանյութի փորձարկումները դադարեցվել են

AstraZeneca ընկերության և Օքսֆորդի համալսարանի գիտնականների կողմից համատեղ մշակված AZD1222 պատվաստանյութի փորձարկումները երրորդ փուլի ընթացքում դադարեցվել են: Պատճառը հակակորոնավիրուսային դեղամիջոցի ենթադրյալ վնասակար ազդեցությունն է կամավորներից մեկի վրա:

Պատվաստանյութի կլինիկական փորձարկումների երրորդ փուլը մեկնարկել էր ԱՄՆ-ում, Բրազիլիայում և Հարավային Աֆրիկայում՝ այս տարվա օգոստոսին: Այդ փուլում պատվաստվելու է շուրջ 30 հազար մարդ: Նախորդ փուլերում դեղամիջոցն իմունային պատասխանի արդյունավետություն է ցուցաբերել և փորձարկվողների մոտ վնասակար լուրջ ազդեցություն չի ունեցել: Նկատվել են միայն թեթև և միջին ծանրության ախտանշաններ (ջերմություն, գլխացավ ու մկանային ցավ):

Հնդկաստանում և Մեծ Բրիտանիայում ընթանում է AZD1222 պատվաստանյութի միջանկյալ՝ այսպես կոչված ⅔ փուլի թեստավորումը: Հենց այդ փուլի մասնակիցներից մեկի մոտ ռեակցիա է ի հայտ եկել, որը ստիպել է գործընթացը դադարեցնել: Խոսքը լայնակի միելիտի մասին է՝ ողնուղեղի մեկ կամ մի քանի բաժինների բորբոքում:

Այժմ մասնագետները պարզում են՝ արդյո՞ք այդպիսի ախտանշանը պատվաստման բացասական ռեակցիա է, թե՞ այն ոչ մի կերպ կապ չունի ներարկման հետ, այլ ուրիշ հիվանդության կամ աուտոիմունային գործընթացի հետևանք է: Պատվաստանյութը մշակողների ներկայացուցիչները թեստերի դադարեցնումն անվանել են «բնականոն գործընթաց, որը պետք է տեղի ունենա այն դեպքերում, երբ փորձարկումնեի որևէ փուլում հնարավոր անբացատրելի հիվանդացություն է հայտնաբերվում»՝ փորձարկումների մաքրությունն ապահովելու նպատակով:

Ներկայումս երրորդ փուլի կլինիկական հետազոտություններ են անցնում 9 պատվաստանյութ-թեկնածուներ, որոնք մշակվել են տարբեր երկրներում: Թեև փորձարկումների դադարեցումը վնասակար հետևանքների պատճառով հազվադեպ երևույթ չէ, հատկապես փորձարկվողների մեծ թվի պարագայում, AstraZeneca-յի դեղամիջոցն առաջինն է, որի հետազոտությունները դադարեցվել են:

AZD1222-ը մշակվել է ChAdOx1-MERS դեղամիջոցի հիման վրա: Այն մերձավորարևելյան շնչառական համախտանիշի՝ MERS-CoV-ի հարուցիչի դեմ պատվաստանյութն էր: Դրա ստեղծման համար, ենթադրաբար, օգտագործվել է շիմպանզեի ադենովիրուսը (մարդու համար անվտանգ), SARS-CoV-2 կորոնավիրուսի սպիտակուցներից մեկի հավելյալ գենոմով հավելված: Այդպիսի մոլեկուլակենսաբանական կառուցվածքն օրգանիզմին թույլ է տալիս ձևավորել իմունային պատասխան ընդդեմ Covid-19-ի՝ առանց հիվանդության հիմնական ախտանշանների: