Ռուսաստանը կձեռնարկի ԱՊՀ-ն փրկելու վերջին փորձը

Ռուսաստանի հարևան երկրներում անբարենպաստ իրադրություն է հաստատվել` քաոսը և անհստակությունը մոտեցնելով ՌԴ սահմաններին: Երբեք չլինելով կայուն կազմակերպություն` ԱՊՀ-ն (Անկախ պետությունների համագործակցություն) իր երեսնամյակին մոտեցել է վատագույն «կառուցվածքով»: Ռուս փորձագետի համոզմամբ`Ռուսաստանը պետք է միջոցներ ձեռնարկի գոնե սեփական անվտանգությունն ապահովելու նպատակով, և ոչ միայն իր հավակնությունների կամ կարգավիճակի համար:

Խնդիրն ավելի մոտ է, քան` թվում է

ԱՄՆ-ի նորընտիր նախագահ Ջո Բայդենի իշխանության գալը ՌԴ-ին սպառնում է խնդիրներով ու անցանկալի երևույթներով: Սակայն սա անհանգստանալու միակ առիթը չէ, որ նոր տարում սպասվում է ռուսական քաղաքականությանն ու հասարակությանը: Վտանգ ու քաոսը սահմաններին ավելի մոտ են, քան անդրօվկիանոսյան աշխարհաքաղաքական սպառնալիքները: Ռուսական էլիտաները ենթագիտակցորեն պատրաստ են Բայդենի պատժամիջոցներին ու անբարյացկամությանը: Իսկ ահա ավելի մեծ անհարմարություններ ՌԴ-ին կարող են պատճառել հենց մոտ հարևանները:

Թիվ մեկ խնդիր է նշվում Ուկրաինան` որպես անջատված պատառ»: Այժմ նաև գործընկեր ու բարեկամ Հայաստանն ու Ադրբեջանն են բացահայտ հակամարտության մեջ: Բելառուսն ու Ղրղզստանը բախվել են ներքին քաղաքական խնդիրների: Եվ հակասություններն ԱՊՀ-ում միայն աճում են` չնայած համավարակի պատճառով հաղորդակցությունը և տնտեսական կապերը թուլացել են:

Ընդհանուր առմամբ, ինչպես նշում են փորձագետները, «հոբելյարի» խնդիրները չեն կարող լուծել սպասումը կամ ժամանակը. վճռորոշ միջամտություն և քաղաքական կամք է պահանջվում:

ԱՊՀ-ն փրկելու վերջին փորձը

Այսօր բոլորի համար ակնհայտ է, որ Ռուսաստանն ակտիվորեն գրոհում են ոչ միայն Արևմուտքից, այլև` Հարավից ու Արևելքից, անծայրածիր սահմանի երկայնքով: Ֆորմալ առումով` պայքար է ընթանում նախկին ԽՍՀՄ սահմաններում` ՌԴ-ին շրջապատող երկրներում: Նրանց ներքին և հարևանների հետ պայքարը Կրեմլի համար անհանգստացնող են:

Հետխորհրդային տարածքում բազմաթիվ միավորումների (ՇՀԿ, ԵԱՏՄ, ՀԱՊԿ, ԱՊՀ) ինտեգրացիոն գործընթացներն արգելակվել են, իսկ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինն այդ խմբերի նիստերում հաճախ է սկսել հանդիպել «քիչ ծանոթ դեմքերի` կասկածելի անցյալով, «պալատական դավադրությունների» կամ հեղափոխությունների արդյունքում իշխանության եկած»: Հոդվածի հեղինակի խոսքով` Պուտինը երբեմն ստիպված է լինում նկատողություն անել որոշ ներկայացուցիչների` իշխանության զարգացած հասարակական ինստիտուտներ չունենալու պարագայում իրենց «խակ» պետություններն «արևմտյանի» վերաձևելու շտապողականության համար:

Եվ այդ ամբողջ քաոսը, անկայունությունը և իշխանության ու ռեսուրսների համար պայքարը, ինչպես նշվում է, արդեն ՌԴ սահմանների մոտ են: Ռուսաստանը պետք է առավելագույնս ձգտի վտանգը գոնե իրենից հեռացնել` վերջին, գուցե և` հուսահատ փորձն անելով փրկել իր տեսակի մեջ «մեռելածին» Անկախ պետությունների համագործակցությունը: Կրեմլում հրաշալի գիտակցում են, որ այդպիսի շրջապատով դժվար կլինի պահպանել տարածաշրջանի «կայունության կղզու» կարգավիճակը` աշխարհում այդկերպ դիրքավորվելով: