Արդյո՞ք համընկնում են Հայաստանի և ՀԱՊԿ-ի առաջնահերթությունները
ԱՊՀ երկրների ինստիուտի հայկական մասնաճյուղի տնօրենի խոսքով՝ Միջին Ասիայում և Կովկասում ՀԱՊԿ-ի սահմաններին ստեղծված իրավիճակը ցույց է տալիս, որ հայկական կողմն ու ռազմական դաշինքը տարբեր առաջնահերթություններ ունեն:
Հայաստանն շուտով ստանձնելու է Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության նախագահությունը: Երևանն ավելի վաղ ՀԱՊԿ գործընկերներին արդեն ծանուցել է առաջիկա տարվա ընթացքում կազմակերպության ռազմական ուղղվածության զարգացման՝ իր կողմից մշակված առաջնահերթությունների մասին:
ԱՊՀ երկրների ինստիուտի հայկական մասնաճյուղի տնօրեն Ալեքսանդր Մարկարովի խոսքով՝ ՀԱՊԿ-ի քաղաքական, ռազմական և ռազմավարական օրակարգը միայն մեկ երկրի առաջնահերթությունների հիման վրա չի ձևավորվում, այլ՝ հաշվի են առնվում կազմակերպության ընդհանուր շահերը: Մարկարովի համոզմամբ՝ Միջին Ասիայում և Կովկասում ՀԱՊԿ-ի սահմաններին ստեղծված իրավիճակը ցույց է տալիս, որ հայկական կողմն ու ռազմական դաշինքն իրենց առաջնահերթություններն ունեն, որոնք միշտ չէ, որ համընկնում են:
Հայաստանի դեպքում, ինչպես նշում է, խնդիրը նախ կապված է անվտանգության հանգամանքի և Արցախյան պատերազմից հետո ստեղծված նոր իրավիճակի հետ: Հնարավորության դեպքում Երևանը ներկայացնելու է իր դիրքորոշումն այդ հարցերի վերաբերյալ՝ առաջ մղելով իր օրակարգը:
Մարկարովի խոսքով՝ ՀԱՊԿ-ի բոլոր անդամ-պետություններին հուզող հարցը Միջին Ասիայում ստեղծված իրավիճակն է՝ կապված Աֆղանստանում թալիբների իշխանության հաստատման հետ: Սա, ինչպես նշում է, կազմակերպության միջինասիական երկրների համար այնքանով է առաջնային, որ կարող է վերաճել ինչպես ռազմաքաղաքական, այնպես էլ մարդասիրական, միգրացիոն և այլ խնդիրների:
ՀԱՊԿ երկրների համար, Մարկարովի կարծիքով, կարևոր են նաև ռուս-բելառուսական հարաբերությունները, երկու երկրների միջև մշակված 28 փաստաթղթերը, փոխադարձ ինտեգրացիան:
Այսպիսով, Մարկարովի դիտարկմամբ, Հայաստանը, մի կողմից, ունի սեփական ռազմավարական առաջնահերթությունները, մյուս կողմից կազմակերպությունն ընդհանուր առմամբ ունի էր առաջնահերթությունները:
Ինչ վերաբերում է Ադրբեջանի հետ հարաբերություններին, ապա ՀԱՊԿ անդամ-երկրներից յուրաքանչյուրը, Մարկարովի խոսքով, Բաքվի հետ յուրովի է փոխհարաբերվում: Ղազախստանը, օրինակ, միշտ չէ, որ նույն դիրքորոշումն է արտահայտում, ինչ՝ Հայաստանը: Նույն կերպ՝ նաև Բելառուսը (հատկապես Ադրբեջանին զենքի մատակարարման հարցում):
Այս պարագայում, ինչպես նշում է, Երևանը ստիպված է առաջարկել հնարավոր լուծումներ, որոնք կարող են կոմպրոմիսային բնույթ կրել, բայց չեն կարող Հայաստանի ու ՀԱՊԿ-ի համար անվտանգության առումով կոմպրոմիսային ու այլընտրանքային լինել:
Մյուս կողմից, ԱՊՀ երկրների ինստիտուտի հայկական մասնաճյուղի տնօրենի շեշտմամբ, Հայաստանը համագործակցության այլ ձևաչափեր ունի Ռուսաստանի հետ, որոնք կարող է գործի դնել, պահանջել և կիրառել՝ հատկապես անվտանգության հետ կապված այն խնդիրների լուծման նպատակով, որոնք ներկայումս Հայաստանի համար խիստ արդիական են:
Մեկնաբանությունները