Կա՞ արդյոք Լեռնային Ղարաբաղ. Ադրբեջանը փորձում է դուրս մղել Արցախի կարգավիճակի հարցը

Ադրբեջանի նախագահն ամեն կերպ փորձում է Արցախի կարգավիճակի հարցը դուրս բերել միջազգային օրակարգից և, ինչպես նշում է վերլուծաբան Ռուբեն Մարգարյանը, հաճախ ցանկալին ներկայացնում է իրականության փոխարեն: Ալիևը նաև հայտարարել է, թե «Լեռնային Ղարաբաղ» վարչատարածքային միավոր Ադրբեջանի կազմում գոյություն չունի, հետևաբար կարգավիճակի հարց էլ չկա, հատկապես, երբ, նրա խոսքով, այնտեղ «ընդամենը 25 հազար մարդ է բնակվում»:

Ադրբեջանի նախագահն օրերս հայտարարել էր, թե Ռուսաստանի նախագահը նույնպես համակարծիք է, թե հակամարտությունը լուծված է, իսկ Եվրոպական խորհրդի ղեկավար Շառլ Միշելը Բաքվում չէր հիշատակել Ղարաբաղի և նրա կարգավիճակի մասին: Ալիևը, վերլուծաբանի խոսքով, դա որակել էր որպես «իմաստուն մոտեցում»:

Ռուբեն Մարգարյանը նշում է, թե այդպիսին է Իլհամ Ալիևի դիրքորոշումը, սակայն մի շարք հանգամանքներ ի ցույց են դնում, որ դա բնավ այդպես չէ:

Նախ, ինչպես նշում է վերլուծաբանը, Արցախում բնակվողների թիվը հինգ անգամ փոքր է ներկայացվում Բաքվի կողմից, չհաշված փախստականները, ովքեր դեռևս Հայաստանում են: Շեշտվում է, որ նմանատիպ հարցերում բնակչության թիվը որոշիչ դերակատարում չունի, ինչպես Ալանդական կղզիների, Ֆինլանդիայի կազմում գտնվող շվեդական ինքնավարության դեպքում: Վերջինի օրինակով, որտեղ ընդամենը 26 հազար մարդ է բնակվում, նաև առաջարկվել է կարգավորել Լեռնային Ղարաբաղի հարցը:

Երկրորդ շեշտադրումը, որ անում է Մարգարյանը, այն է, որ Շառլ Միշելն իսկապես Բաքվում չի հիշատակել «Ղարաբաղը», սակայն Երևանում նա ակնհայտ կերպով բարձրաձայնել է կարգավիճակի հստակեցման անհրաժեշտության մասին:

Անդրադառնալով Մոսկվայի դիրքորոշմանը` վերլուծաբանը նշում է, որ նա բազմիցս հայտարարել է, որ հարցը պետք է համաձայնեցնել Մինսկի խմբի համանախագահների` ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի մասնակցությամբ: Հնարավոր է համարում, որ Ռուսաստանը կարգավիճակի քննարկման համար սպասում է առավել նպատակահարմար ժամանակահատվածի` առաջնային համարելով տարածաշրջանում խաղաղության ամրապնդումը, հաղորդակցության ուղիների ապաշրջափակումը: Այսինքն, իրականացնել նոյեմբերի 9-ի համատեղ հայտարարության դրույթները, այդ թվում` բոլոր գերիների և պահվող այլ անձանց վերադարձը:

Վերլուծաբանը նաև հիշեցնում է, որ Մոսկվայում Պուտին-Ալիև հանդիպման ժամանակ Ռուսաստանի նախագահն ընդգծել է. «Բոլոր նրանք, ովքեր խափանում են հայտարարության կետերի իրագործումը, պետք է հստակ հասկանան, որ այլընտրանքը պատերազմն է»: Պուտինի խոսքով` եթե դա տեղի ունենա, ապա «արյունն այդ մարդկանց ձեռքերին է լինելու»:

Մարգարյանը շեշտում է, որ Վլադիմիր Պուտինը և Էմանուել Մակրոնը Լեռնային Ղարաբաղի հարցով մշտական կապի մեջ են: Այդ խորհրդակցությունները, նրա խոսքով, զայրացնում են Բաքվին: Ֆրանսիայի խորհրդարանի երկու պալատները, ի դեպ, բանաձև են ընդունել, որում նշվում է Արցախի անկախության ճանաչման անհրաժեշտության մասին:

Հայաստանի ԱԳՆ-ից պատասխանել են Ալիևի հայտարարություններին` նշելով, որ Լեռնային Ղարաբաղը որպես տարածքային միավոր ճանաչված է բազմաթիվ միջազգային փաստաթղթերով, որոնց մեծ մասին Ադրբեջանը կամ միացել է, կամ իր համաձայնությունն է հայտնել: Ընդգծվել է, որ պարտականությունների վերանայումը և ուժի կիրառումը չեն կարող միջազգային հարթակից հեռացնել Լեռնային Ղարաբաղը:

Ռուբեն Մարգարյանը հավելում է, որ չնայած Իլհամ Ալիևի` հակամարտության լուծման մասին հռետորաբանությանը, Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին վերջինի սադրիչ գործողություններն ու կրակոցները շարունակվում են: Բաքուն պարբերաբար նաև «Երևանը վերադարձնելու» սպառնալիքներ է հնչեցնում: