ԱՄՆ-ի Ռազմավարական և միջազգային ուսումնասիրությունների կենտրոնի վերլուծաբանները կարևոր դասերի շարքում նշել են ժամանակակից, մոտակա գործողության ՀՕՊ համակարգերի բացակայությունը, վատ քողարկումը, մեծ կուտակումները, ինչպես նաև տարբեր զորատեսակների ներդաշնակեցումը:
Հայկական ուժերի կենտրոնացում / © invoen
Չնայած աշխարհի տարբեր հատվածներում զարգացող բուռն իրադարձություններին, Արցախի դեմ պատերազմը շարունակում է մեծ արդիականություն ունենալ` ժամանակակից օդային պատերազմների ուսումնասիրության համար արժանանալով բազմաթիվ հետազոտական կենտրոնների փորձագիտական շրջանակների ուշադրությանը:
Որպես ժամանակակից օդային և հրթիռային պատերազմի ոչ մեծ, սակայն խիստ կարևոր օրինակ` 2020թ. աշնանը տեղի ունեցած պատերազմի դասերին անդրադարձել են ԱՄՆ-ի Ռազմավարական և միջազգային ուսումնասիրությունների կենտրոնի (CSIS) վերլուծաբանները:
Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած օդային պատերազմի հիմնական դասը լայնածավալ ՀՕՊ համակարգերի կարևորությունն էր: Հայաստանը և Ադրբեջանը մոտակա գործողության ՀՕՊ համակարգեր (SHORAD) ունեն սահմանափակ քանակությամբ ու որակով: Ադրբեջանն այդ բացը կարողացել է լրացնել դրոնների մեծ քանակության միջոցով:
Խոշոր տերությունները, ինչպիսիք են ԱՄՆ-ը, Չինաստանը, Ռուսաստանը, մշակում և ծավալում են անօդաչուների հակազդեցության սեփական միջոցները, ներառյալ կինետիկ որսիչները, էլեկտրոնային խլացուցիչները և նույնիսկ անօդաչու թռչող սարքեր: Թեև այդպիսի տեխնոլոգիներ ներկայումս առկա են, սակայն դրանց գինը և քանակությունը թույլ չի տալիս անհրաժեշտ ծավալով տեղակայել, այդ թվում` մարտավարական մակարդակում: Զրահային և վերգետնյա ծանր այլ ստորաբաժանումները, հավանաբար խոցելի կլինեն, քանի դեռ SHORAD մոբիլ համակարգերը չբարելավվեն և չշատանան:
Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարևոր դասերից է պասիվ պաշտպանության անհրաժեշտությունը, որտեղ շեշտադրումն արվում է սեփական ուժերի քողարկման և հակառակորդին մոլորեցնելու վրա: Զինվորները պետք է սովորել ցանկացած պահի սահմանափակել իրենց էլեկտրոնային և ջերմային միջոցները: Ինչպես հայկական, այնպես էլ ադրբեջանական կողմից հրապարակված տեսանյութերը վկայում են, որ երկուսն էլ պատրաստ չեն եղել պասիվ պաշտպանությանը և չեն ունեցել անհրաժեշտ միջոցները: Երկու կողմն էլ բաց են գործել, վատ են քողարկվել, կուտակումները շատ են եղել:
Այս հակամարտության դասերից է նաև, որ թեև որոշ զինատեսակներ չեն փոխում պատերազմի վարման բնույթը, սակայն նոր սպառազինության ներդաշնակեցումը ժամանակակից մարտադաշտ առավել մահաբեր է դարձնում: Անօդաչուների և հրետանու համադրումը Ադրբեջանի համար արդյունավետություն է ապահովել` հաջողությամբ հարվածելով հայկական ռազմական օբյեկտներին, տանկերին ու Ս300-ներին: Մասնավորապես, ՀՕՊ զորամասերին հասցված հարվածները սահմանափակել են հայկական բանակի` ադրբեջանական անօդաչուների դիմակայության հնարավորությունը` բարձրացնելով դրանց արդյունավետությունը:
Իրանական աղբյուրը տեղեկացնում է, որ Թուրքիան ու Բաքուն մտադրություն են ունեցել հանկարծակի հարձակում ձեռնարկել Հայաստանի…
Քանի դեռ վերլուծական շրջանակներում փորձում են վեր հանել Իրանի և Ադրբեջանի միջև լարվածության իրական պատճառներն…
Ռուսական խաղաղապահ ստորաբաժանումն Արցախի «Հյուսիս» տեղանքում հրադադարի հնարավոր խախտումների կանխման և դիտակետերի անվտանգության ապահովման վարժանքներ…
Լճի ափամերձ եզրագիծը նահանջել է 1 կմ-ով, ջրի մակարդակն ընկել է 22-23 մ-ով: Ցամաքած հատվածներում…
Վարչապետ Փաշինյանի նախկին խորհրդական Լևոն Մազմանյանն ուշագրավ վերլուծություն է հրապարակել իր ֆեյսբուքյան էջում, որտեղ անդրադարձել…
Ի հեճուկս Ալիևի փորձերին՝ «Լեռնային Ղարաբաղ» անվանումը միջազգային փաստաթղթերից դուրս մղելու ուղղությամբ, Ստրասբուրգում ընդունվել է…