Nor ishxanutyunnere kogtagortse՞n Herunu astxaditaki potentsiale

Shurj 35 tari araj karutsvats astxaditake krkin haytnvel e gitakan hanrutyan ushadrutyan kentronum։ Ashxarhi miak radiooptikakan astxaditaki gortsuneutyan dadaretsman masin texekatvutyune՝ mijotsneri batsakayutyun, gortsarkmane naxkin ishxanutyunneri koxmits xochendotum ev ayln, aysor kariq unen norovi usumnasirman։

Derevs 2011t․ ashxarhahrchak gitnakan Paris Herunu ordin bardzradzaynum er hor mshakats ashxatanqnerin ishxanutyunneri koxmits xochendotelu masin, dranits araj dadaretsvel ein Orgovi astxaditaki gortsuneutyan finansavorume: Isk 2012t․-in konservatsvetsin radioditaki ashxatanqnere, ishxanutyunneri koxmits oroshvets ochinch chanel ayn ashxatetsnelu uxxutyamb։

I՞nch e arvel verjin tarinerin

2015t․ HH naxagahi hatuk handznararakanov KGN Gitutyan petakan komiten stextsel e handznazhoxov, ore petq e qnnarker radiooptikakan ditaki iravakan kargavitshaki hartsn u veragortsarkman hnaravorutyunnere: Antsel e shurj 4 tari․ i՞nch e arvel․

Handznazhoxovi naxagah Samvel Harutyunyann ays tarva skzbin asel er, or radioptikakan ditake «bavakan hnatsel e eւ anmxitar vitshakum e»։ Est nra՝ mot $ 200-250 mln e pahanjvum, orpeszi ayn karoxana veratsvel ashxatox entakarutsvatsqi։ «Aveli hesht e nore sarqel, qan sa veranorogel»,- nshel er Harutyunyane։

Minchder Paris Herunu zarmuhi, t.g.t., dotsent Areւik Sargsyane, sakayn, ayl kartsiqi e, eւ pndum e, or radiooptikakan ditaki gortsarkume och miayn hnaravor e, ayleւ anhrazhesht։ Antsats tarinerin na ir gortsenkerneri het mi sharq qayler e katarel ayd uxxutyamb։

2017t.-i amrane shrjik tsutsahandesneri kazmakerpmamb zbaxvox HAYP Pop Up Gallery HK-e erazhshtakan instalyatsia e arel Byurakani astxaditarani eւ Radiooptikakan ditaki (ROD-54/2.6)  taratsqum, inche npatak e unetsel zhamanakakits arvestagetneri tesankyunits nerkayatsnel aylmolorakayinneri veraberyal gitapordzere։

Ayd mijotsarumnerits heto Areւik Sargsyann u «Hayastani iravazorutyun» himnadramn uzhere miavorel en, ev, dzeւavorelov xndire, patrastelov pastatxteri patet, est oronts karavarutyan oroshmamb petq e stextsvel nor petakan arandzin karuyts՝ «Herunu azgayin tiezerakan kentron», 2018t․martin ditaki uxxutyamb ashxatanqner skselu paymanavorvatsutyun en dzerq berel naxkin ishxanutyunneri het ։

Paris Herunu ditaki verakarutsman hamar 2018t. aprilin Hayastan ein hravirel Aeronavtikayi mijazgayin akademiayi akademikos, profesor Leonid Gurvitsin։ Ekonomikayi naxarar Suren Karayani mot qnnarkum e kazmakerpvel: Ardyunqum Lionid Gurvitse eւ Suren Karayann arandznatsvats petakan karuyts stextselu eւ ditake hetagayum Radiointerferometrakan mijazgayin tsantsi mase dardznelu masin hushagir en storagrel։

2018t. septemberin Hayastan en hravirel antenayin texnikayi hartserum hamashxarhayin tshanachum unetsox profesor Kees van’t Klusterin (Kees van ‘t Klooster)։ Masnagete pndel e, or ditakn aynqan lav texnologianerov e karutsvats, or nuynisk ays vitshakum, orosh ashxatanqner taneluts heto, karox e ashxatel։

Hayastanum nor ishxanutyunneri dzeւavorumits heto, erb naxarar e nshanakvel Artsvik Minasyane, tsragri patasxanatunere naeւ nra het en handipum unetsel։

«Ayd zhamanakits minch ors menq haytnvel enq byurokratakan tshirannerum, norits naxarar poxvets, karavarutyan kazmn er dzeւavorvum, Chapagitutyan azgayin instituti tnorenner poxvetsin: Instituti  xekavarutyune xochendotum e ditaki veragortsarkman ashxatanqnerin, oronq, i dep, amboxjovin mer mijotsnerov enq irakanatsnelu: Ayd taratsqum arden gitutyun ka, ore petq e sharunakel eւ zargatsnel, chi kareli ayn masnavoretsnel u biznes shaheri tsarayetsnel։ Menq ayn karox enq dardznel gitakrtakan, artadrakan kentron, orpes harakits uxxutyun gitakan turizme zargatsnel»,- nshel e Areւik Sargsyane:

2018t. dektemberin nranq handipel en naeւ nerdrumneri eւ tntesakan zargatsman naxarar Tigran Xachatryani het, nra het miasin texekanq e kazmvel gortsentatsi veraberyal:

Mtadir en veragortsarkel

Veragortsarkman teman hulisi 8-in qnnarkvel e HH Azgayin zhoxovum։ «Lusavor Hayastan» xmbaktsutyan patgamavor Anna Kostanyani naxadzernutyamb kazmakerpvel e ashxatanqayin qnnarkum Herunu azgayin tiezerakan kentroni veraberyal՝ arka xndirnere ver hanelu eւ aravel ardyunavet lutsumner gtnelu npatakov: Handipmane masnaktsel en naev Chapagitutyan azgayin instituti, «Hayastani iravazorutyun» himnadrami nerkayatsutsichner:

«Herunu azgayin tiezerakan kentron» tsragri xekavar Areւik Sargsyane texekatsrel e, or 2019t․ martin HH poxvarchapet Tigran Avinyani handznararutyamb kentroni veraberyal  kazmvel e karavarutyan oroshman naxagits։ Dranov Chapagitutyan azgayin instituti kazmum gortsox Aragatsi gitakan kentronn ir bolor aktivnerov poxantsvum e «Hayastani iravazorutyun» himnadramin՝ nerdrumayin tsragir irakanatsnelu eւ gitaartadrakan, krtakan nshanakutyan ekohamakarg dzeւavorelu npatakov:

Kentrone bardzr texnologianeri olortnerum tsavalelu e hetazotakan eւ kirarakan mi sharq ashxatanqner:

Naxatesvum e arajikayum karavarutyan nerkayatsutsichneri het handipman zhamanak qnnarkel ditaki gortsarkman hnaravorutyunnerin, texnikakan pahanjnerin veraberox hartsere։

Areւik Sargsyann aveli vax nshel er․ «Huys unenq, or ays tari mez khajoxvi gumar havaqel ev masnagetner nergravel, isk tareverjin` ardyunqneri hasnel։ Ayd astxaditakov usumnasirutyunnere karox en ev՛ nor fundamental batsahaytumneri, ev՛ kirarakan naxagtseri hangetsnel, orinak` tiezerakan taratsqum obyektnerin hetevelu veraberyal»։

Herunu radiooptikakan astxaditake karox e darnal amenaerkar bazayov mijazgayin radioastxaditakneri tsantsi karevoraguyn oxake: Dran zugaher՝ alehavaqe  liirav karox e ogtagortsvel aynpisi arajadranqneri mej, inchpisin e heravor tiezerakan kape, erknayin marminneri radiatsian, tiezerakan trichqneri karavarume։ Ayn karox e darnal naev Arbanyakayin global navigatsion hamakargi anpoxarineli entakarutsvatsq:

Havelenq naev, or derevs petrvarin HH naxagah Armen Sargsyane, aytselelov
evropakan haravayin astxaditaran, haytararel er․ im npatakn e erkire dardznel gitakan kentron, verakendanatsnel mer erkri gitakan avanduytnere։ Naxagahe patrastakamutyun er haytnel՝ hamagortsaktselu hexinakavor mijazgayin kentroni het։

Patmakan aknark

Paris Herunu stextsats radiooptikakan astxaditake gtnvum e Orgov ev Texer gyuxeri mijev՝ Aragatsi gitakan kentronum։ Texi anunov kochvel e Orgovi radiooptikakan astxaditak։ Karutsman mitqe skzbum chi oxjunvel Moskvayi koxmits։ Paris Herunun XSHM karavarutyunn arajarkum er astxaditake karutsel Xrimum՝ Hayastani poxaren։ Herunin shurj 17 tari payqarets ays gaxapari hastatman hamar։

Astxaditake sksvets karutsvel 1980 tvakanin։ Entrvats vayre chuner elektrakan snutsum ev tshanaparhner, ori pattsharov zugaher karutsvum ein naev ozhandak shinutyunner։ 1986 tvakanin astxaditakn arden patrast er․ ayn hamarvets gyut ev mttsvets XSHM gyuteri Gosreestr՝ «Herunu hayelayin astxaditak» anvamb։ Ditake sksets shahagortsvel 1987 tvakanin ev arden arajin tarum ardzanagrets gitakan haytnagortsutyun։

Radioditake shahagortsman handznvets 1987t.: Ir gortsatsutyan hents arajin ropenerin gitakan xoshor haytnagortsutyun irakanatsrets՝ ardzanagrelov tvyal pahits dereւs 25 tari araj Erkvoryakneri hamastexutyunum texi unetsats Etta astxi paytyune:

Mek ayl hetaqrqir batsahaytum texi unetsav arden ditaki hamalrman ashxatanqneri zhamanak․ parzvets, or ditaki antenayi kentronov antsnox hyusis-harav mijoreakann antsnum e uxix Texeri Surb Astvatsamor vanqi gmbeti xachov: