Ֆրանսիայում սկսվել է ITER-ի՝ աշխարհի խոշորագույն ջերմամիջուկային փորձարարական ռեակտորի կառուցումը
Աշխատանքների մեկնարկի հանդիսավոր արարողությանը մասնակցու համար Սեն-Պոլ-լը-Դյուրանս են ժամանել նախագծի մասնակից պետությունների, այդ թվում՝ Ռուսաստանի ներկայացուցիչները: Ռեակտորի գործարկումը և առաջին պլազմայի ստացումը նախատեսվում է 2025թ.:
Այսօր առավոտյան Ֆրանսիայի հարավ-արևելքում գտնվող Սեն-Պոլ-լը-Դյուրանս համայնքում (Պրովանս-Ալպեր-Կապուտակ ափ տարածաշրջան) պաշտոնապես մեկնարկել է միջազգային ջերմամիջուկային փորձարարական ռեակտորի (ITER, International Thermonuclear Experimental Reactor) կառուցումը:
Հաղորդվում է, որ Կարադաշ հետազոտական կենտրոնում կայացած հանդիսավոր արարողությանը տեսակապով մասնակցել է Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը: Մասնակցել են նաև Չինաստանի, Հնդկաստանի, Ճապոնիայի, Հարավային Կորեայի, Ռուսաստանի, ԵՄ-ի և Միացյալ Նահանգների պաշտոնական ներկայացուցիչները, «Ռոսատոմի» գլխավոր տնօրեն Ալեքսեյ Լիխաչյովը: Ծրագրին ներգրավված է 35 երկիր. Եվրամիությունը, որպես «ընդունող կողմ», շինարարության արժեքի 45 տոկոսն է ներդրել, իսկ մյուսները, այդ թվում՝ Ռուսաստանը, յուրաքանչյուրը 9 տոկոս:
Համաձայնությունը կնքվել է դեռևս 2006թ., իսկ 2010թ. տեղադրվել է հիմքը և վերգետնյա հենակառուցվածքը: ITER-ին հատկացված ընդհանուր տարածքը 42 հեկտար է:
ITER-ի վակուումային խցիկի առաջին բաժինն այս շաբաթ կառաքվի Կորեայից (ընդհանուր առմամբ մատակարարվելու է 9 բաժին, նրանցից 4-ը պատրաստվում է Սեուլի կողմից): Երկու տորոիդային կոճերի և արծաթե ծածկույթով, պաշտպանիչ ջերմային էկրանի բաժինների հետ միասին Ֆրանսիայում կգտնվեն բոլոր բաղադրիչները, որոնք անհրաժեշտ են տոկամակի առաջին հատվածի ստեղծման համար:
Ռուսաստանն, իր հերթին, արտադրելու են բոլոր 18 վերին խողովակաճյուղերը (կարճախողովակներ), որոնք անհրաժեշտ են ախտորոշիչ սարքավորումների տեղադրման համար, պլազմայի տաքացման սարքավորումները, ինչպես նաև ITER-ի վակուումային խցիկի հասանելությունը կապահովի: Բացի այդ, Ռուսաստանը մատակարարել է տորոիդային դաշտի 22 կմ-անոց հաղորդիչները, պոլոիդային դաշտի 11 կմ-անոց հաղորդիչները: Ընդհանուր առմամբ՝ Ռուսաստանն ITER-ի համար պետք է արտադրի 25 համակարգ:
«Ռոսատոմի» հաղորդմամբ՝ ITER-ը միջուկային էներգետիկայի ոլորտում միջազգային համագործակցության լավագույն օրինակ է: Գերգիտական նախագծի նպատակն, ինչպես նշվել է, այրման ընթացքով և արդյունաբերական մասշտաբի հզորությամբ, կառավարվող ջերմամիջուկային սինթեզի հնարավորությունը ցուցադրելն է:
Հաղորդվում է, որ ռեակտորը որոշիչ նշանակություն ունի ջերմամիջուկային սինթեզի հետազոտության և ջերմամիջուկային էլեկտրակայանների կառուցման նախապատրաստության համար: Նախատեսվում է, որ ITER-ն արտադրելու է 500 ՄՎտ ջերմային էներգիա և 200 ՄՎտ էլեկտրաէներգիա:
2025թ. դեկտեմբերին նախատեսվում է շահագործել ITER-ը և ստանալ պլազմա: Սա կլինի արդյունաբերական մասշտաբի էներգիայի ստացման համար ջերմամիջուկային ռեակցիայի կիրառման հնարավորության ցուցադրման առաջին խոշորագույն փորձը՝ ապացուցելով ջերմամիջուկային ռեակտորների աշխատունակությունը գործնականում:
Մեկնաբանությունները