Naked Science: Գիտնականները հաստատել են, որ տղամարդիկ Covid-19-ի համար ավելի խոցելի են
Միաժամանակ մի քանի հետազոտություններ ցույց են տալիս, որ տղամարդիկ ավելի ծանր են տանում կորոնավիրուսը: Ավելի վաղ բժիշկները ենթադրում էին, որ այդ երևույթի հիմքում ծխելու սովորությունն է, սակայն, պարզվել է, դա միանշանակ չէ:
Գաղտնիք չէ, որ կորոնավիրուսային վարակի ընթացքի ծանրությունը տարբերվում է գրիպի տարբեր տեսակներից: Այսպես, տարեցներն ավելի խոցելի են վիրուսի նկատմամբ, քան միջին տարիքի մարդիկ և երեխաները: Նույն կերպ՝ SARS-CoV-2-ը վտանգավոր է անամնեզում օնկոլոգիական կամ կարդիոլոգիական պաթոլոգիաներով, ինչպես նաև շնչառական հիվանդություններով տառապող մարդկանց համար:
Վերջին շրջանում մի շարք հետազոտություններ ցույց են տվել Covid-19-ի տարածման գենդերային տարբերությունը: Այսպես, տղամարդկանց մոտ հիվանդության ախտանշաններն ավելի հաճախ են ի հայտ գալիս, իսկ ընթացքն ավելի հաճախ է մահվան ելք ունենում: Այդ տենդենցն առաջին անգամ արտահայտվել է, երբ համաճարակը դեռ միայն Չինաստանն էր ալեկոծում: Չինաստանի հիվանդությունների վերահսկման կենտրոնի հրապարակած ամենշաբաթյա տեղեկագրում հրապարակված հետազոտության համաձայն՝ Covid-19-ից մահացությունը տղամարդկանց ոտ կազմում է 2,8%, մինչդեռ կանանց մոտ 1,7% է:
Նույն պատկերը դիտարկվել է, երբ պանդեմիան ընդգրկեց նաև Եվրոպան: Հրապարակված տվյալների համաձայն` Իտալիաում կորոնավիրուսից մահացածների 71%-ը տղամարդիկ են: Իսպանիայի տվյալները ցույց են տալիս, որ տղամարդկանց մահացությունը կրկնակի շատ է:
Ինչո՞ւ են տղամարդիկ կորոնավիրուսի նկատմամբ ավելի խոցելի: Լոնդոնի համալսարանական քոլեջի Գենդերային և գլոբալ առողջապահության կենտրոնի տնօրեն Սարա Հոուքսի խոսքով՝ ոչ ոք չգիտի, թե տարբերության իրական պատճառը որն է: Սկզբում հիմնական պատճառ է նշվել ծխելը. ՉԺՀ-ում ծխում է տղամարդկանց կեսը, կանանց` 2%-ը: Գիտնականները ենթադրել են, որ այդ հանգամանքը բացասաբար է անդրադառնում տղամարդկանց շնչառական համակարգերի առողջության վրա և նրանց վարակի նկատմամբ ավելի խոցելի է դարձնում:
Փետրվարի վերջին հրապարակված մեկ այլ հետազոտությամբ ևս ծխելու հիպոթեզը հաստատվել է: Համաձայն դրա՝ Covid-19-ի թույլ կամ միջին արտահայտված ախտանշաններով մարդկանց շարքում տղամարդիկ կազմում են շուրջ 12%-ը, բայց ռեանիմացիայում հայտնված և մահացածների՝ 26%-ը: Բազմաթիվ մասնագետներ նշել են, որ տղամարդկանց մահացության վրա բացասաբար են ազդում սովորույթները: «Ուժեղ սեռը» թեթևամտորեն է վերաբերվում ձեռքերը լվանալուն, հաճախ առանց օճառի են լվացվում, քիչ են դիմում բժիշկների և չեն հետևում առողջապահական խորհուրդներին:
Սակայն ավելի ուշ արված հետազոտություններում հերքվում է ծխելու հիպոթեզը: Այսպես, Իտալիայում ծխում է տղամարդկանց 28%-ը, կանանց՝ 19%-ը, սակայն Չինաստանի համեմատ մահացության առումով տարբերությունն այդչափ էական չէ, և ծանր ախտանշաններով պացիենտների, վիրուսից մահացողների թիվը տղամարդկանց շրջանում մեծ է: Հնարավոր է՝ այդ երևույթի ներքո առկա է յուրահատուկ պատճառ:
Ջոն Հոփքինսի համալսարանի պրոֆեսոր Սարբի Կլյայնի կարծիքով՝ այդ հանգամանքը կարող է լինել բնատուր ցածր իմունային հակավիրուսային պատասխանը: Նրա ղեկավարությամբ իրականացված հետազոտությունը ցույց է տվել, որ դա արդար է ՍՇՎ-ի և հեպատիտ C-ի դեպքում: Մկների վրա արված հետազոտությունները հնարավորություն են տալիս ենթադրելու, որ դա կարող է իրավացի լինել նաև կորոնավիրուսի դեպքում, թեև անմիջապես SARS-CoV-2-ի դեպքում արուների իմունային համակարգի ռեակցիան չի ուսումնասիրվել:
Բացի այդ՝ սեռական նման տարբերության գործում կարող են դերակատարում ունենալ հորմոնները. օրինակ՝ էստրոգենը բջիջների հակավիրուսային ռեակցիան ուժգնացնող էստրոգենը: Բացի այդ՝ բազմաթիվ գեներ, որոնք կարգավորում են իմունային համակարգը, կանանց մոտ տեղակայված են սեռական X քրոմոսոմում (կանանց մոտ այդ քրոմոսոմը զույգ է, մինչդեռ տղամարդկանց մոտ մեկն է):
Սաբրա Կլյայնը նշել է, որ Covid-19-ի նկատմամբ իմունային պատասխանի սեռային տարբերությունները, հավանաբար, կհայտնաբերվեն հակամարմինների հետազոտություններում, որոնք ներկայումս ամբողջ աշխարհում տարվում են: Նրա խոսքով՝ առաջիկայում այդ հարցում հստակությունը կարող է մեծանալ:
Մեկնաբանությունները