«Ապագայի համացանցը»՝ RINA-ն, կստեղծվի Հայաստանում

Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպան Ջոնաթան Լաքոթը հայտարարել է, որ Երևանում կբացվի RINA տեխնոլոգիայի` «ապագայի համացանցի» փորձնական առաջին կենտրոնն աշխարհում: Այդ առիթով ներկայացվել է RINArmenia նախագիծը:

Ֆրանսիական նորագույն տեխնոլոգիայի գործնական փորձարկումն իրականացնելու են հայ ցանցային ինժեներներն ու ծրագրավորողները։ Ֆրանսիացի մասնագետների աջակցությամբ վերապատրաստում անցնելուց հետո նրանք RINA-յի համար նոր ծրագրեր կգրեն՝ նոր համացանցը գործնականում կիրառելու համար: Ակնկալվում է, որ RINA-ն կդառնա TCP/IP պրոտոկոլի այլընտրանքը: Ներկայումս վերջինիս վրա է հիմնված այսօրվա համաշխարհային ինտերնետը։

e-Hayt տեխնոլոգիաների զարգացման հայ-ֆրանսիական հիմնադրամի նախագահ Ֆիլիպ Պուն նշել է, որ թեև տեխնոլոգիան մշակվել է Ֆրանսիայում, բայց դեռևս չի փորձարկվել ոչ մի օպերատորի կողմից. դա առաջինը Հայաստանում կարվի: Նրա խոսքով՝ «ապագայի համացանցը» ստեղծելու համար անհրաժեշտ էր մի վայր, որտեղ անհնարինը կարող էր հնարավոր դառնալ: Պուի խոսքով՝ բացահայտել է, որ Հայաստանում ամեն ինչ հնարավոր է:

Հայ և օտարերկրյա ուսանողներին ու կապի ինժեներներին նոր տեխնոլոգիան դասավանդելու նպատակով Ֆրանսիայից Հայաստան կժամանեն մասնագետներ: կապի ինժեներներին։ Հաղորդվում է, որ օպերատորների հետ փորձնական ցանցեր ստեղծելու ուղղությամբ բանակցություններ են տարվում։

RINArmenia-յի աշխատանքներին մասնակցող ինժեներ Դիդիե Կարեն հայտնել է, որ փորձարկումից և համապատասխան ծրագրերը մշակելուց հետո Հայաստան են հրավիրվելու արտասահմանյան ընկերությունները՝ համացանցի նոր կառուցվածքն իրենց բիզնեսի համար փորձարկելու և, գուցե, այստեղ իրենց հետազոտական լաբորատորիաները բացելու համար:

Ի՞նչ է RINA-ն

RINA-ի հիմքում ընկած են ներկայիս համացանցի տեսության և իրագործման արդյունքում ի հայտ եկած խնդիրները: Ծրագրի համահիմնադիր Ֆիլիպ Պուի խոսքով՝ RINA-ն ռեկուրսիվ միջցանցային ճարտարապետությունն է (Recursive InterNetwork Architecture): Այն մոտ 10 տարվա պատմություն ունի: Նախագծել է ամերիկացի Ջոն Դեյը: Մշակման ղեկավարներից է ֆրանսիացի ինժեներ Լուի Պուզենը, ով դեռ 1970-ականներին համացանցի ստեղծման հիմքերում է եղել։

Ներկայումս 87-ամյա Պուզենը զարգացնում է TCP/IP պրոտոկոլի նոր այլընտրանքը, որի վրա պետք է կառուցվի է «ապագայի համացանցը»։ Ինժեներ Դիդյե Կարեն, որը երկար ժամանակ աշխատել է Պուզենի հետ, նշել է, որ նոր տեխնոլոգիան ավելի հեշտ կլինի կիրառել, քան ներկա TCP/IP–ն. այն չի պահանջում ավելի հզոր համակարգիչներ կամ ցանցային սարքեր։

Ոլորտի ներկայացուցիչները նշում են, որ համացանցն արդեն նոր տեխնոլոգիա չէ, հին է, ուստի չի համապատասխանում նորագույն կարիքներին, այդ թվում՝ անվտանգության առումով: Իսկ RINA-ն այդ առումով ավելի հուսալի է լինելու և էներգախնայող:

RINA-ն իրենից ներկայացնում է ցանցերի կազմակերպման այնպիսի մոդել, որը թույլ կտա այն օգտագործել բոլոր տեսակի ցանցային խնդիրներ լուծելու համար։ RINA-ի տարրական միավորը DAP-ն է (Distributed Application Process)։ Երկու կամ ավելի DAP-երը կազմում են DAF-ը (Distributed Application Facility)։ Այս DAP-երը հաղորդակցվում են CDAP (Common Distributed Application Protocol)-ի միջոցով։ CDAP-ի միջոցով հեռակա DAP-ի օբյեկտների հետ կարելի է կատարել վեց գործողություն՝ ստեղծել, ջնջել, կարդալ, գրել, սկսել և ավարտել։

RINA-յի դեպքում համակարգչային ցանցերն իրենցից ներկայացնում են միջգործընթացային հաղորդակցություն և, ի տարբերություն OSI մոդելի, ցանցային շերտերը պետք է լինեն կախված մասշտաբից, որտեղ կա ընդամենը մեկ պրոտոկոլ: Վերինս ռեկուրսիվորեն կրկնվում է այնքան, որքան անհրաժեշտ է տվյալ խնդիրը տվյալ ցանցում լուծելու համար։ Այսպիսով, տարբեր ցանցային շերտեր ունենալու և տարբեր գործառույթներ ունեցող պրոտոկոլներ օգտագործելու փոխարեն օգտագործվում է միայն մեկը։

Մուտքը Հայաստան

Հայաստանում «Համացանցի գերազանցության» կենտրոն բացելու մտադրության մասին ֆրանսիացի ինժեներներն ու գործարարներն առաջին անգամ հայտարարել են 2018թ. հոկտեմբերին Երևանում կայացած Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության գործարար համաժողովի ընթացքում:

Ոլորտի ներկայացուցիչները դեռ այն ժամանակ էին հայտարարում հեղափոխության նոր փուլի՝ տեխնոլոգիականին անցնելու մասին՝ նախանշելով, որ 18 ամսվա ընթացքում RINArmenia ծրագիրը պետք է գործարկվի ամբողջ երկրի տարածքում: Հաղորդվում է, որ հայկական երկու ստարտափեր արդեն պատրաստ են փորձարկել այդ տեխնոլոգիան իրենց բիզնեսում։

Դրանցից մեկը Illuria Security–ն է, որը գլխավորում է Եգիպտոսից հայրենադարձված Քրիս Արման Կիլոյանը։ Նրա խոսքով՝ ընկերությունը մշակում է պլատֆորմ, որն ինքնաշխատ կերպով պետք է վերլուծի կասկածելի ծրագրերն ու պատրաստ լինի սպառնալիքներին, իսկ առկա սպառնալիքները մեկուսացնի` փակելով դրանք վիրտուալ «կոնտեյներներում։