Հայաստանն առաջին անգամ կունենա «Տիեզերական գործունեության մասին» օրենք. (upd.)

ՀՀ կառավարությունն Ազգային ժողով է ներկայացրել «Տիեզերական գործունեության մասին» օրենքի նախագիծ: Քննարկումը նախատեսված է ԱԺ Տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նիստի օրակարգում: Մինչ օրս Հայաստանում այս ոլորտը կարգավորվել է բացառապես միջազգային պայմանագրերով:

Օրենքի հիմնական նպատակներն են տիեզերական գործունեության ոլորտում Հայաստանի Հանրապետության տնտեսության, գիտության, տեխնոլոգիայի զարգացումը, անվտանգության ամրապնդումը, Հայաստանի միջազգային համագործակցության ընդլայնումը: Օրենքը պետք է կարգավորի տիեզերական գործունեության կազմակերպման և իրականացման հետ կապված հարաբերությունները Հայաստանում:

Տիեզերական գործունեության ոլորտում լիազոր մարմինը Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունն է: Այն իրականացնում է պետական քաղաքականությունը, միջազգային համագործակցությունը և այլն: Օրենքի նախագծով տիեզերական գործունեության իրականացման սկզբունքներ են ամրագրվում՝

— տիեզերական գիտության ձեռքբերումների և տեխնիկայի օգտագործման միջոցով միջազգային անվտանգության և խաղաղության պահպանման աջակցում.
— տիեզերական գործունեության անվտանգության և շրջակա միջավայրի պահպանման ապահովում.
— տիեզերական գործունեության բնագավառում Հայաստանի Հանրապետության համար հավասար և փոխշահավետ համագործակցության ապահովում.
— տիեզերական գործունեության ոլորտում Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պատասխանատվության ապահովում.
— գիտական, սոցիալ-տնտեսական նպատակներով կիրառվող տիեզերական տեխնիկայի ռացիոնալ համադրության և հավասարակշռված զարգացման ապահովում:

Տիեզերական գործունեության համար անհրաժեշտ է լիցենզավորում, որի կարգը սահմանում է Կառավարությունը: Վերջինս, օրենքի նախագծի համաձայն, հաստատում է տիեզերական գործունեության բնագավառի զարգացման և ֆինանսավորման ծրագրեր, տիեզերական տեխնիկայի և օբյեկտների գրանցման, շահագործման, մշակման, ստեղծման, փորձարկման կարգերը:

Նախագծով կարգավորման ոլորտի ենթակառուցվածքներ են համարվում՝

— Տիեզերանավակայաններ,
— Մեկնարկային համալիրներ և արձակման կայաններ,
— Կառավարման և չափումների համալիրներ,
— Տիեզերական օբյեկտների թռիչքների կառավարման կենտրոններ և կետեր,
— Տեղեկատվության ընդունման, պահպանման և մշակման կետեր,
— Տիեզերական տեխնիկայի պահպանման բազաներ,
— Տիեզերական օբյեկտների մասնատվող թափոնների անկման վայրեր,
— Տիեզերական օբյեկտների վայրէջքի համար նախատեսված տարածքներ (պոլիգոններ) և թռիչքային-վայրէջքային գծեր,
— Տիեզերական տեխնիկայի մշակման համար փորձարարական բազայի օբյեկտներ,
— Տիեզերագնացների նախապատրաստման համար կենտրոններ և սարքավորումներ,
— Տիեզերական գործունեության իրականացման համար օգտագործվող այլ կառուցվածքներ և տեխնիկա:

Կառավարությունն ակնկալում է, որ Հայաստանը կդառնա տիեզերքի բնագավառում գործունեություն ծավալելու համար ամենագրավիչ երկրներից մեկը: Նախագծով նախատեսվում է սահմանել հարկային արտոնություններ՝ մինչև 2030թ. տիեզերքի բնագավառում գործունեություն ծավալելու համար, որպեսզի այդ ոլորտում գործող ընկերությունները շահագրգռված լինեն Հայաստանում այդ գործունեությունը ծավալելու:

UPD. ՀՀ Ազգային ժողովի Տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովը դրական եզրակացություն է տվել օրենքի նախագծին: Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Հակոբ Արշակյանն իր հերթին կոչ է արել բոլորին՝ աջակցել տիեզերական գործունեության ոլորտում Հայաստանի համար հաջողությունների նախադրյալների ստեղծման գործընթացին: