Գիտնականները պարզել են, թե ինչպես է զարթուցիչի մեղեդին ազդում մարդու ինքնազգացողության վրա՝ արթնանալուց հետո

Մարդկության համար կենսական նշանակություն ունեցող մեխանիկական զարթուցիչը գյուտարարները հնարել են 1787թ.: Այն կարող էր ազդարարել միայն առավոտյան ժամը 4-ին: Այդ օրվանից հետո սարքավորումն էական փոփոխություններ է կրել, իսկ վերջին տասնամյակում նրան փոխարինել է սմարթֆոնների համապատասխան գործառույթը:

Հիմա մենք կարող ենք ընտրել ցանկացած տեսակի երաժշտություն՝ դասականից մինչև ռոք, որը հաճելի կլինի երկուշաբթի առավոտյան արթնացնելու համար: Հենց այդ ընտրությանն էլ նվիրված է Մելբուրնի տեխնոլոգիաների թագավորական համալսարանի գիտնականների հետազոտությունը:

Օնլայն հարցման արդյունքների համաձայն, որին մասնակցել է 50 մարդ, զարթուցիչի մեղեդային ձայները կարող են արտադրողականության և աշխատունակության լիցքեր հաղորդել, այն դեպքում, երբ կտրուկ ազդանշանները, ինչպես պարզվել է, կապված են առավոտյան թուլության և քնի իներցիայի բարձր մակարդակի հետ: Դա արթնացումից անմիջապես հետո տիրող իրավիճակն է, երբ մարդը բացել է աչքերը, բայց կարծես չի արթնացել և կողմնորոշվել, և կապ ունի աշխատունակության ժամանակավոր (մի քանի րոպեից մինչև մի քանի ժամ) անկման հետ:

Օնլայն հարցաթերթիկում յուրաքանչյուր մասնակից նշել է, թե ինչ մեղեդի է նախընտրում արթնացման ժամանակ, ապա առավոտյան ցրվածությունն ու տագնապները համեմատել է քնի իներցիայի ստանդարտացված չափանիշների հետ: Հարցումները ցույց են տվել, որ զարթուցիչի դասական կտրուկ, «ականջ ծակող» ազդանշանները, որոնք հնչում են կատարյալ լռության մեջ և անսպասելիորեն մխրճվում են երազմի մեջ, ունախ են վախեցնելու և խաթարելու ուղեղային գործունեությունը, իսկ առավել մեղեդային կոմպոզիցիաները, օրինակ՝ The Beach Boys-ի «Good Vibrations»-ը կամ The Cure-ի «Close to Me»-ն, կօգնեն դուրս գալ իներցիայից և աշխատունակության ռեժիմի ավելի սահուն, արագ և արդյունավետ կերպով անցնել: Միևնույն ժամանակ՝ զարթուցիչի ձայնի բարձրությունը և ազդանշանի տևողությունը չի ազդել քնի իներցիայի վրա:

Գիտությունների դոկտոր Ստյուարտ Մակֆարլեյնը բացատրել է, որ առավոտյան տկարությունը մեր 24-ժամյա աշխարհում լրջագույն խնդիր է: Նրա խոսքով՝ եթե մարդն անհրաժեշտ կերպով չի արթնանում, ապա աշխատանքի արդյունավետությունը կարող է վատթարանալ առաջիկա չորս ժամերի ընթացքում: Թեև անհրաժեշտ են հավելյալ հետազոտություններ՝ մեղեդու և ռիթմի առավել հստակ և արդյունավետ կոմբինացիաներն ուսումնասիրելու համար. գիտնականի համոզմամբ՝ անկասկած է, որ ընտրված ձայնը կարող է ունենալ հետևանքներ:

Հետազոտության հեղինակներն ընդգծում են, որ իրենց աշխատության եզրակացությունները կարող են հատկապես կարևորություն ներկայացնել նրանց համար, ովքեր պետք է ուշադիր լինեն և քնից անմիջապես հետո արթնանան, օրինակ՝ վթարային-փրկարարական ծառայությունների աշխատակիցների, հրշեջների կամ օդաչուների, և որակյալ արթնացման հարցում կօգնեն ընտրել ճիշտ մեղեդիներ:

Ավելի վաղ գիտնականները բավականին երկար քունը կապել էին ինսուլտի բարձր վտանգի հետ, իսկ Բերքլիի Կալիֆորնիական համալսարանի աշխատակիցները ուղեղի սքանավորման հիման վրա առնչություն էին նկատել գիշերային որակյալ հանգստի և առավոտից ծագող տագնապի մակարդակի հետ: