Սոցցանցերում 3 ժամից ավել անցկացնելու դեպքում դեռահասների քունը խանգարվում է
Գլազգոյի համալսարանի գիտնականներն ուսումնասիրել են բրիտանացի դեռահասների քնի ռեժիմը: Նրանք պարզել են, որ սոցցանցերի ակտիվ օգտագործումը կապ ունի քնի որակի, դրա ընդհատման ու արթնացման վրա:
Քնելուց առաջ թվային սարքավորումների օգտագործումը համարվում է լավ քնի թշնամին: Սակայն, նոր հետազոտության համաձայն, հեռախոսը քնելուց մի քանի ժամ առաջ հեռացնելը բավարար չէ: Քունը կարող է խանգարվել երկար ժամանակ լրահոսը թերթելը և շփումը սոցցանցերում:
Աշխատության հեղինակները կազմել են Մեծ Բրիտանիայի դեռահասների շրջանում սոցցանցերից օգտվելու և քնի մոդելների պատկերը: Ուսումնասիրվել են 11 872 դեռահաս՝ 13-15 տարեկան: Նրանց տվյալները ստացվել են բրիտանական Հազարամյակի Կոհորտի հետազոտության շրջանակներում: Այն դիտարկում է 2000-2002թթ. ծնված բրիտանացիների առողջական վիճակը:
Դեռահասները ներկայացրել են, թե օրական քանի ժամ են ծախսում սոցցանցերի, օրինակ՝ Facebook-ի, Twitter-ի և WhatsApp-ի վրա: Բացի այդ, նրանց հարցրել են սովորություններից ու քնի որակից: Դպրոցականները նշել են քնելու գնալու ժամը, քնելու և արթնանալու արագություն ու դժվարությունը, գիշերն արթնանալը և այլ առանձնահատկություններ: Ուսման և հանգստի օրերի սովորություններն առանձին են արձանագրվել:
Դեռահասներին առանձնացրել են ըստ սոցցանցերից ամեն օր օգտվելու ժամանակի: 33,7%-ը սոցցանցերից օրվա ընթացքում մեկ ժամից քիչ անցկացնողներն են եղել, 31,6%-ը՝ միջին տևողությամբ՝ 1-3 ժամ, իսկ 14%-ը հանդիսացել են օրական 3-5 ժամ սոցցանցերից օգտվողները: Յուրաքանչյուր հինգերորդը (21%) ակտիվ օգտվող է եղել:
Նույնիսկ առողջության, ընտանեկան և հոգեբանական վիճակների ուսումնասիրության արդյունքում արձանագրվել է, որ ամեն դեպքում քնի որակը մեծապես կապված է սոցցանցերից օգտվելու տևողության հետ:
Առավել ակտիվ օգտվողները հիմնականում ժամը 23-ից հետո են գնում քնելու՝ ուսումնական օրերին, և կեսգիշերն անց՝ հանգստյան օրերին՝ ի տարբերություն միջին տևողությամբ սոցցանցերից օգտվողների: Ակտիվության բարձր և շատ բարձր մակարդակ ունեցողների մոտ նկատվել է նաև առավոտյան արթնացման բարդություն, նրանք հաճախ են ժամը 7-ից հետո արթնանում, վեր կենում: Ամենաակտիվ օգտատերերը առավել բողոքել են գիշերային արթնացումներից և դրանցից հետո կրկին քնելու բարդությունից: Ամենաքիչ խնդիրներն ունեցել են սոցցանցերից քիչ օգտվողները: Աղջիկները, որպես կանոն, սոցցանցերում ավելի շատ ժամանակ են անցկացնում, քան տղաները, և հայտնում են վատորակ քնի մասին:
Հեղինակները նշում են, որ այս ամենը հաստատում է քնի վրա սոցցանցերի բացասական ազդեցության հանգամանքը: Այն առավել ազդում է ուսման օրերին. վատ քունը նվազեցնում է ակադեմիական արդյունքները՝ ինչպես նյութի ընկալման, այնպես էլ էմոցիոնալ կարգավիճակի նվազեցման առումով:
Գիտնականները նշում են, որ ուսումնասիրությունների ընտրված տարբերակը թույլ չի տալիս միանշանակ խոսել պատճառահետևանքային կապի մասին: Հետազոտությունը կանգ է առել սոցցանցերից օգտվելու տևողության վրա, այլ ոչ թե բովանդակության և համատեքստի վրա, ինչը նույնպես կարող է ազդել արդյունքների վրա:
Հեղինակների խոսքով՝ այս ուղղությամբ հետագայում կատարվելիք աշխատանքներում պետք է առավել մանրամասն ուսումնասիրվեն դեռահասների քունն ու սոցցանցերի օգտագործումը: Նրանց համոզմամբ՝ անհրաժեշտ է դիտարկել սոցցանցերում շփումների հարցը, որպեսզի այն չխոչընդոտի առողջ ապրելակերպի և արտադրողականության վրա:
Մեկնաբանությունները