Naked Science. Covid-19-ի պանդեմիան հանգեցրել է համաշխարհային սեյսմիկ ակտիվության նվազմանը
Կորոնավիրուսային վարակի տարածմանը զուգահեռ տարբեր երկրների երկրաշարժագետները նշում են Երկրի կեղևի՝ մարդկային գործունեության արդյունքում առաջացող բարձր հաճախականությամբ ցնցումների նվազման մասին:
Տարբեր երկրների կառավարությունները փորձում են զսպել SARS-CoV-2 կորոնավիրուսի տարածումը՝ սահմանափակելով ազատ տեղաշարժը, հանրային վայրերի աշխատանքը և միջոցառումները: Դրանք հանգեցնում են տնտեսական գործունեության, շինարարության և տրանսպորտային հոսքերի կտրուկ կրճատմանը: Դա արձանագրում են նույնիսկ զգայուն սեյսմոմետրերը (երկրաշարժաչափ), որոնցով երկրաբանները հետևում են երկրակեղևի ցնցումներին:
Երևույթին առաջինն ուշադրություն են դարձրել Բրյուսելի երկրաշարժագետները: Բելգիական թագավորական աստղադիտարանը հաղորդել է, որ աշխատակիցներն անցել են հեռավար աշխատանքի, քանի որ սարքերը մարդկանց ակտիվության նվազման արդյունքում ցնցումների զգալի անկում են ցույց տալիս:
Աստղադիտարանի աշխատակից Թոմաս Լեքոքի խոսքով՝ սկզբնական շրջանում ցուցիչները տեղադրված էին Բրյուսելի մերձակայքում, սակայն վերջին տասնամյակներում հայտնվել են քաղաքային բուռն տեղաշարժի միջավայրում և մշտապես գրանցել են նրա «սեյսմիկ ֆոնը»: Երկրաբանը նշել է, որ երբ ձյուն է գալիս, ապա ամեն ինչ լուռ է, իսկ եթե մարաթոն է, զգացվում է, որ մարդիկ են վազում: Նրա խոսքով՝ ներկայումս նույնիսկ աշխատանքային շաբաթվա թեժ պահերին ֆոնային ցնցումների մակարդակը Բրյուսելում հավասար է հանդարտ, ձնառատ հանգստյան օրերի մակարդակին:
Բելգիացիներին երկրորդում են այլ երկրների երկրաշարժագետները. աղմուկի նման անկման մասին են հաղորդել նաև Ֆրանսիայի, Նոր Զելանդիայի, Մեծ Բրիտանիայի գիտնականները: Նրանց տվյալներն ընդհանուր առմամբ անսպասելի չեն: Սակայն գիտնականները նախատեսում են օգտվել ժամանակավոր անդորրից: Բանն այն է, որ մարդկային գործունեության արդյունքում առաջացող աղմուկի բացակայության պայմաններում հնարավոր կլինի ընդհանուր տվյալներից ավելի լավ առանձնացնել անհրաժեշտ ազդանշանը:
Բացի այդ, նման բարձր հաճախականությամբ ցնցումներն առաջանում են նաև բազմաթիվ այլ բնական գործընթացներից, ներառյալ քամին և օվկիանոսի ալեկոծումը: Խիտ բնակեցված շրջաններում նրանք գործնականում չեն լսվում մարդկային գործունեության աղմուկի պարագայում, բայց հիմա առավել լսելի են դարձել: Այս հազվադեպ ժամանակահատվածը պետք է օգտագործել՝ դրանց հատկանիշներն ուսումնասիրելու և դրանց օգնությամբ Երկրի մակերեսին տեղին ունեցողի մասին ավելի շատ տեղեկություններ ձեռք բերելու համար:
Աֆղան Մուխտարլըի համոզմամբ՝ Հայաստանը չի պարտվել, իսկ Ադրբեջանը կործանվելու է. կորցնելու է Մինգեչաուրի ջրամբարը, Արցախի սահմանը ձգվելու է միչև Ռուսաստան, իսկ վերջում նաև Նախիջևանն են խլելու Թուրքիայից:
Ռազմական ոստիկանության և Ոստիկանության նախկին աշխատակից Վարդան Ղուկասյանը՝ «Դոգ» մականունով, որոշ տեղեկություններ է հրապարակել պատերազմի օրերին ՀՀ ԶՈւ ավիացիայի Սու-25 ինքնաթիռների կիրառության և դրանց ոչնչացման վերաբերյալ:
Ուսումնասիրել ենք պատերազմի հետևանքով Հայաստանի ֆինանսական շուկայում, մասնավորապես՝ փոխարժեքի և անշարժ գույքի ոլորտներում ստեղծված իրավիճակը, փոփոխությունները վերջին ամիսների համեմատությամբ:
Հրթիռային և հրետանային գիտությունների ռուսական ակադեմիայի (РАРАН) նախագահի՝ տեղեկատվական քաղաքականության գծով տեղակալ, ռազմական գիտությունների դոկտոր Կոնստանտին Սիվկովը պատմել է Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմի արդյունքների մասին, որը ներկայացնում ենք ստորև:
Աֆղան Մուխտարլըի համոզմամբ՝ Հայաստանը չի պարտվել, իսկ Ադրբեջանը կործանվելու է. կորցնելու է Մինգեչաուրի ջրամբարը, Արցախի սահմանը ձգվելու է միչև Ռուսաստան, իսկ վերջում նաև Նախիջևանն են խլելու Թուրքիայից:
Պահեստազորի փոխգնդապետ Մ. Մարտիրոսյանի հետ զրուցել ենք Սու-30ՍՄ-ների, ռազմական ավիացիայի ներկայիս խնդիրների, փոփոխությունների և նոր մասնագետների ներգրավման անհրաժեշտության մասին:
Հրթիռային և հրետանային գիտությունների ռուսական ակադեմիայի (РАРАН) նախագահի՝ տեղեկատվական քաղաքականության գծով տեղակալ, ռազմական գիտությունների դոկտոր Կոնստանտին Սիվկովը պատմել է Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմի արդյունքների մասին, որը ներկայացնում ենք ստորև:
Սոցցանցերում տեսանյութեր են տարածվում, որտեղ մի խումբ կանայք «ֆեյքերի բուծարան» են բացահայտում՝ պնդելով, թե նրանք Փաշինյանի ֆեյքերն են: Օգտատերերի մի մասը համակարծիք է նրանց հետ, մյուս մասը համոզված է, որ իրականում Քոչարյանինն են: Մենք փորձեցինք պարզել, թե ինչով են զբաղված գրասենյակի աշխատակիցները:
Աֆղան Մուխտարլըի համոզմամբ՝ Հայաստանը չի պարտվել, իսկ Ադրբեջանը կործանվելու է. կորցնելու է Մինգեչաուրի ջրամբարը, Արցախի սահմանը ձգվելու է միչև Ռուսաստան, իսկ վերջում նաև Նախիջևանն են խլելու Թուրքիայից:
Մեկնաբանությունները