Naked Science. Covid-19-ի պանդեմիան հանգեցրել է համաշխարհային սեյսմիկ ակտիվության նվազմանը
Կորոնավիրուսային վարակի տարածմանը զուգահեռ տարբեր երկրների երկրաշարժագետները նշում են Երկրի կեղևի՝ մարդկային գործունեության արդյունքում առաջացող բարձր հաճախականությամբ ցնցումների նվազման մասին:
Տարբեր երկրների կառավարությունները փորձում են զսպել SARS-CoV-2 կորոնավիրուսի տարածումը՝ սահմանափակելով ազատ տեղաշարժը, հանրային վայրերի աշխատանքը և միջոցառումները: Դրանք հանգեցնում են տնտեսական գործունեության, շինարարության և տրանսպորտային հոսքերի կտրուկ կրճատմանը: Դա արձանագրում են նույնիսկ զգայուն սեյսմոմետրերը (երկրաշարժաչափ), որոնցով երկրաբանները հետևում են երկրակեղևի ցնցումներին:
Երևույթին առաջինն ուշադրություն են դարձրել Բրյուսելի երկրաշարժագետները: Բելգիական թագավորական աստղադիտարանը հաղորդել է, որ աշխատակիցներն անցել են հեռավար աշխատանքի, քանի որ սարքերը մարդկանց ակտիվության նվազման արդյունքում ցնցումների զգալի անկում են ցույց տալիս:
Աստղադիտարանի աշխատակից Թոմաս Լեքոքի խոսքով՝ սկզբնական շրջանում ցուցիչները տեղադրված էին Բրյուսելի մերձակայքում, սակայն վերջին տասնամյակներում հայտնվել են քաղաքային բուռն տեղաշարժի միջավայրում և մշտապես գրանցել են նրա «սեյսմիկ ֆոնը»: Երկրաբանը նշել է, որ երբ ձյուն է գալիս, ապա ամեն ինչ լուռ է, իսկ եթե մարաթոն է, զգացվում է, որ մարդիկ են վազում: Նրա խոսքով՝ ներկայումս նույնիսկ աշխատանքային շաբաթվա թեժ պահերին ֆոնային ցնցումների մակարդակը Բրյուսելում հավասար է հանդարտ, ձնառատ հանգստյան օրերի մակարդակին:
Բելգիացիներին երկրորդում են այլ երկրների երկրաշարժագետները. աղմուկի նման անկման մասին են հաղորդել նաև Ֆրանսիայի, Նոր Զելանդիայի, Մեծ Բրիտանիայի գիտնականները: Նրանց տվյալներն ընդհանուր առմամբ անսպասելի չեն: Սակայն գիտնականները նախատեսում են օգտվել ժամանակավոր անդորրից: Բանն այն է, որ մարդկային գործունեության արդյունքում առաջացող աղմուկի բացակայության պայմաններում հնարավոր կլինի ընդհանուր տվյալներից ավելի լավ առանձնացնել անհրաժեշտ ազդանշանը:
Բացի այդ, նման բարձր հաճախականությամբ ցնցումներն առաջանում են նաև բազմաթիվ այլ բնական գործընթացներից, ներառյալ քամին և օվկիանոսի ալեկոծումը: Խիտ բնակեցված շրջաններում նրանք գործնականում չեն լսվում մարդկային գործունեության աղմուկի պարագայում, բայց հիմա առավել լսելի են դարձել: Այս հազվադեպ ժամանակահատվածը պետք է օգտագործել՝ դրանց հատկանիշներն ուսումնասիրելու և դրանց օգնությամբ Երկրի մակերեսին տեղին ունեցողի մասին ավելի շատ տեղեկություններ ձեռք բերելու համար:
Ժերոմ Լամբերը Ֆրանսիայի կառավարությանը կոչ է անում աջակցել Երևանին` դուրս գալու մեկուսացումից: Նրա խոսքով` պետք է Հարավային Կովկասում իրավիճակը կարգավորել, բացել սահմանները և վերականգնել կենսական նշանակության տրանսպորտային կապերը:
Հաղորդվում է, որ ինտենսիվ փոխհրաձգություն չկա, սակայն հնչում են անկանոն կրակահերթեր: «Մյուս ուղղություններում իրավիճակը նորմալ է, հարաբերական կայուն»։
Մեծ Բրիտանիայի առաջին անսպասելի զորավարժություններն անցկացվելու են 2022թ., որոնց նպատակը ռուսական կայծակնային հարձակմանը պատրաստվելն է: Մի քանի խմբերի բաժանվելով, վայրէջքի համար մայրուղիներն ու ավտոկայաններն օգտագործելով` ռուսական հրթիռների կողմից մեծ թվով ինքնաթիռների ոչնչացումը կբարդանա:
Տեղեկատվություն է տարածվել, թե Արևմուտքը պահանջում է ռուսական խաղաղապահ ուժերի դուրսբերում Արցախից: Նշվում է, որ Գյումրիի 102-րդ ռազմաբազան դուրս կբերվի Հայաստանից, իսկ ռուս խաղաղապահների փոխարեն կտեղակայվեն ֆրանսիական ուժեր:
Նախնական տվյալներով` տուժածների թիվը 15 է: Նրանցից երեքը հոսպիտալացվել են. վիճակները գնահատվում է միջին ծանրության: Մյուս 12-ը, ինչպես նշվում է, լուրջ վնասվածքներ չեն ստացել. նրանց ցուցաբերվել է անհրաժեշտ բուժօգնություն:
Չինացիների համար այդ «Միջին միջանցքի» նախագիծն ի սկզբանե կասկածելի է եղել` հաշվի առնելով Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հակամարտությունը, որն Էրդողանը խոստացել է լուծել: Թուրքիայի նախագահը փորձում է Պեկինին վստահեցնել, որ միջանցքը կարող է դառնալ չինական «Մեկ գոտի, մեկ ուղի» նախաձեռնության հիմնական երթուղիներից մեկը:
Տեղեկատվություն է տարածվել, թե Արևմուտքը պահանջում է ռուսական խաղաղապահ ուժերի դուրսբերում Արցախից: Նշվում է, որ Գյումրիի 102-րդ ռազմաբազան դուրս կբերվի Հայաստանից, իսկ ռուս խաղաղապահների փոխարեն կտեղակայվեն ֆրանսիական ուժեր:
Նախնական տվյալներով` տուժածների թիվը 15 է: Նրանցից երեքը հոսպիտալացվել են. վիճակները գնահատվում է միջին ծանրության: Մյուս 12-ը, ինչպես նշվում է, լուրջ վնասվածքներ չեն ստացել. նրանց ցուցաբերվել է անհրաժեշտ բուժօգնություն:
ՌԴ նախագահի խոսքով` «ոչ Հայաստանը, ոչ Ադրբեջանը, ոչ էլ Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչները շահագրգռված չեն հակամարտության շարունակմամբ»:
Մեկնաբանությունները