Աստղագետները հայտնաբերել են կրկնվող արագ ռադիոճողփյուններից մեկի սկզբնաղբյուրը
Եվրոպացի և կանադացի մասնագետները եզրակացրել են, որ FRB 180916.J0158+65 արագ ռադիոճողփյունի սկզբնաղբյուրը գտնվում է պարուրաձև խոշոր գալակտիկայի ակտիվ աստղաբույլերի շրջանում:
Արագ ռադիոճողփյուն (Fast Radio Bursts, FRB), են անվանում անհայտ ծագման հազվագյուտ ռադիոիմպուլսները, որոնք ունեն չափազանց կարճ տևողություն: Միևնույն ժամանակ՝ այդպիսի ճողփյունի էներգիան, մասնագետների գնահատմամբ, կարող է էկվիվալենտ լինել տիեզերական տարածություն Արեգակից տասնյակ հազարավոր տարիների ընթացքում նետվող էներգիային:
Առաջին FRB-ը հայտնաբերվել է 2007թ.: Այն դարձավ տիեզերական գլխավոր հանելուկներից մեկը, որի շուրջ ի հայտ եկան բազմաթիվ առասպելներ: Երբեմն երևակայական տարբերակներ են առաջ քաշվում, օրինակ՝ այլմոլորակային կյանքի հետ կապված, բայց գիտնականներն ավանդաբար առաջարկում են առավել «ռոմանտիկ» բացատրություն: Օրինակ, որ FRB-ն նեյտրոնային աստղերի ակտիվության հետևանք է:
Ներկայումս Կանադայի և Նիդերլանդների աստղագետները բացահայտել են արագ ռադիոճողփյուններից մեկի՝ FRB 180916.J0158+65-ի սկզբնաղբյուրը: Այն պարուրաձև SDSS J015800.28+654253.0 զանգվածային գալակտիկայի ակտիվ աստղաբույլի շրջանում է գտնվել: Պայմանական հեռավորությունը Երկրից 470 մլն լուսային տարի է և ամենամոտն է հայտնի սկզբնաղբյուրներից: Գալակտիկայի ձգվածությունը գնահատվում է 7 լուսատարի: Այս սկզբնաղբյուրի առանձնահատկությունն այն է, որ բնութագրով տարբերվում է մյուսներից:
Ամստերդամի համալսարանից աստղագետ Քենզի Նիմոն նշել է, որ այս օբյեկտի գտնվելու վայրն արմատապես տարբերվում է ոչ միայն ավելի վաղ հայտնաբերված, այլև բոլոր ուսումնասիրված FRB-ներից:
Առաջին տեղորոշված կրկնվող արագ ռադիոճողփյունը FRB 121102-ն էր: Նրա սկզբնաղբյուրը Երկրից չափազանց հեռու գտնվող գաճաճ գալակտիկան է: Հավանաբար՝ այս FRB-ն ծնել են «էքստրիմային» պայմանները, ինչպիսին է գալակտիկայի կենտրոնում գերզանգվածային սև անցքի ակտիվություն:
Աստղագետներն ավելի վաղ հայտնաբերել էին, որ մեկ այլ FRB-ի սկզբնաղբյուրը կարող է լինել տարիքով ու չափերով Ծիր Կաթինին նման գալակտիկան: Այսպիսով, ինչպես վերոնշյալ օրինակներում է երևում, FRB-ները, հավանաբար, կարող են ձևավորվել տարբեր պայմաններում:
Հնարավոր է՝ դրանց բնույթի մասին հարցին կարողանա պատասխանել արհեստական բանականություն, որն արդեն 70-ից ավելի ռադիոճողփյուն է հայտնաբերել:
Հետազոտողներին հերթական անգամ զարմացրել է կատուների վարքը. ինչպես պարզվել է, բազմաթիվ դիերի առկայության դեպքում էլ նրանք կարող են մեկ ամիս շարունակ սնվել միևնույն մարմնով:
Սմարթֆոնի լուսանկարները, որի ներկայացումը նախատեսված է փետրվարի 11-ին, կարծես՝ համացանցում են հայտնվել՝ «տեղեկությունը չտարածել» գրառմամբ:
Հետազոտողներին հերթական անգամ զարմացրել է կատուների վարքը. ինչպես պարզվել է, բազմաթիվ դիերի առկայության դեպքում էլ նրանք կարող են մեկ ամիս շարունակ սնվել միևնույն մարմնով:
Նախավիրահատական քիմիաթերապիայի շնորհիվ հաջողվել է կանխել ուռուցքի զարգացումը, ինչը թույլ է տվել առավել նպաստավոր պայմաններում իրականացնել նորագոյացության արմատական հեռացում:
Արտաարեգակնային TOI 1338b մոլորակը Երկրից 7 անգամ մեծ է, պտտվում է 2 աստղերի շուրջ: NASA-յի աշխատակիցները ստուգել են և հաստատել, որ այն իսկապես էկզոմոլորակ է:
Անցած մեկ տարվա ընթացքում Նորվեգիայի մայրաքաղաքում միայն 1 մահվան ելքով ՃՏՊ է գրանցվել, իսկ ամբողջ երկրում ոչ մի երեխա չի զոհվել:
Աստղագետները նշել են, որ պայթյունի էպիկենտրոնում ջերմաստիճանը հասել է 1-2 միլիոն °C-ի, ինչը միջուկային պայթյունի էպիկենտրոնից կրկնակի անգամ բարձր է:
Մեկնաբանությունները