Գիտնականներն առաջին անգամ ստացել են պլազմային ջեթի ծնունդի նկարը, որն առաջացել է 2 գալակտիկաների բախումից

ԱՄՆ-ի Կլեմսոնի համալսարանի հետազոտողները հաղորդել են պլազմայի հարաբերապաշտական (ռելյատիվիստական) շիթի (ջեթ) հայտնաբերումը հաստատելու մասին: Այն առաջացել էր երկու գալակտիկաների բախման հետևանքով: Գիտնականներին հաջողվել է այդ երևույթը նկարահանել ինֆրակարմիր դիապազոնում՝ ստանալով տեսողական առաջին հաստատումն այն բանի, որ տիեզերական նման մեծածավալ մարմինների բախման հետևանքով ձևավորվում են լիցքավորված մասնիկների հզոր շիթեր:

Աստղագետներն ավելի վաղ պարզել էին, որ նման շիթերը կարող են գեներացվել ձվածրաձև գալակտիկաներում, որոնք, իրենց հերթին, ծագել են երկու զսպանակաձև աստղային համակարգերի բախման արդյունքում: Այժմ արդեն հետազոտողներն ունեն լուսանկար, որը ցույց է տալիս նման գոյության վաղ շրջանի բախման արդյունքում ձևավորված ջեթը:

Գիտնականներն աստղադիտակների օգնությամբ բազմիցս նկարահանել են գալակտիկաների բախումները, ստացել են նաև ջեթերի լուսանկարներ: Սակայն նման երիտասարդ հարաբերապաշտական շիթի լուսանկարն առաջին անգամ է ստացվել: Ավելին, շնորհիվ այն բանի, որ ջեթի պայծառությունը դեռևս շատ բարձր չէ, հնարավորություն կա ավելի լավ դիտարկելու մարմինը, որից ցայտում է այդ շիթը: Հետազոտության համահեղինակ Ստեֆանո Մարկեզին նշել է, որ սովորաբար շիթն այնքան ուժեղ է լուսարձակում , որ նրա ետևում գալակտիկան չի երևում:

Ավելի վաղ համարվել է, որ ջեթերը գեներացվում են համեմատաբար ծեր ձվածրաձև գալակտիկաների կողմից՝ այսպես կոչված ակտիվ միջուկներով, որտեղի գործընթացներն ուղեկցվում են վիթխարի էներգիայի արտանետումներով: Գիտնականների մեծ մասը համոզված է, որ նման ակտիվ միջուկներում գերզանգվածային սև խոռոչներ են: Ընդ որում՝ կենտրոնում նման մարմիններ ունեցող գալակտիկաների ոչ բոլոր միջուկներն են ակտիվ: Այսպես՝ Ծիր Կաթինի կենտրոնում գերզանգվածեղ սև խոռոչը պայմանական «հանգստի վիճակում» է:

Ակտիվ միջուկներն աստիճանաբար մեծանում են աճանստվածքի (ակրեցիայի)՝ մատերիայի գրավիտացիոն ձգողականության հաշվին: Սակայն նյութի մի մասն արտանետվում է պլազմային ջեթի տեսքով: Տիեզերքում վայրկյանում ավելի մեծ քանակությամբ էներգիա լուսարձակելով, քան Արեգակը գեներացնում է իր գոյության ողջ ընթացքում՝ հարաբերապաշտական շիթերը փաստացի ծառայում են որպես մասնիկների տիեզերական բնական արագացուցիչ:

Գիտնականների լուսանկարած ջեթն առաջացել է TXS 2116-077 գալակտիկայի և գրեթե նույն զանգվածով աստղային համակարգի բախումից: Արտասովոր երևույթի հետազոտության համար օգտագործվել են մի քանի վերերկրյա աստղադիտակների, ինչպես նաև տիեզերական Chandra աստղադիտարանի տվյալները: Լուսանկարն արվել է 8,2 մետրանոց Subaru օպտիկական ինֆրակարմիր աստղադիտակի օգնությամբ: Այն պատկանում է ճապոնական Աստղագիտական ազգային աստղադիտարանին և տեղադրված է հավայան հրաբխի՝ Մաունա Քեայի վրա: