Հումանիտար հրադադար կհաստատվի 10.10.2020թ. ժամը 12:00-ից՝ անժամկետ (upd.)

Ռուսաստանի Դաշնության, Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարները 11 ժամ տևած հանդիպման արդյունքում հայտարարություն են ընդունել, ըստ որի՝

Ի պատասխան Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վ.Վ.Պուտինի ուղերձի և համապատասխան Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վ.Վ.Պուտինի, Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Ն.Վ.Փաշինյանի և Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահ Ի.Հ.Ալիևի պայմանավորվածությունների` կողմերը համաձայնեցին ստորև ներկայացված քայլերի շուրջ.

1. 2020թ. հոկտեմբերի 10-ի ժամը 12:00-ից մարդասիրական նպատակներով հայտարարվում է կրակի դադարեցման մասին` ռազմագերիների և պահվող այլ անձանց, զոհվածների մարմինների փոխանակման համար` Կարմիր Խաչի Միջազգային Կոմիտեի միջնորդությամբ և վերջինիս չափանիշների համաձայն։

2. Կրակի դադարեցման հստակ պարամետրերը կհամաձայնեցվեն հավելյալ։

3.Հայաստանի Հանրապետությունը և Ադրբեջանի Հանրապետությունը, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների միջնորդությամբ, կարգավորման հիմնարար սկզբունքների հիման վրա ձեռնամուխ են լինելու առարկայական բանակցությունների` խաղաղ կարգավորմանը շուտափույթ հասնելու նպատակով։

4.Կողմերը վերահաստատում են բանակցային գործընթացի ձևաչափի անփոփոխությունը։

Հանդիպումից հետո ՀՀ արտգործնախարարը մեկնաբանել է, որ առաջնային խնդիրն էր հասնել մի իրավիճակի, երբ հնարավոր կլինի վերջ դնել ագրեսիային: Նրա խոսքով՝ ագրեսիան այս պարագայում առանձնահատուկ էր, որովհետև Ադրբեջանի գործողությունները համալրված էին Թուրքիայի կողմից բավական բաց և ուժգին աջակցությամբ և միջազգային ահաբեկչական խմբավորումների ներգրավմամբ: Զոհրաբ Մնացականյանն ընդգծել է, որ մեր հայրենակիցները Լեռնային Ղարաբաղում կռվում էին բավական յուրահատուկ պայմաններում, երբ, բացի Ադրբեջանից, կար նման ուժգին հարձակում՝ նման ուժերի ներգրավմամբ:

ՀՀ արտգործնախարարը նշել է, որ տարածաշրջանում իրավիճակը մնում է բավական փխրուն, անհրաժեշտ է հասնել կրակի դադարեցման: Մնացականյանը շեշտել է, որ երկար բանակցությունների ընթացքում արձանագրվել է, որ անհրաժեշտ է դադարեցնել կրակը, դադարեցնել վայրագությունը, պատերազմը, ամրագրել, ամրապնդել այս դադարը և հետո նոր խոսել խաղաղ գործընթացի մասին:

Արտաքին գերատեսչության ղեկավարի խոսքով՝ վերահաստատվել է, որ Մինսկի խմբի համանախագահությունը մնում է այն միակ ձևաչափը, որը միջազգայնորեն ճանաչված հարթակն է բանակցությունների և խաղաղ գործընթացի համար: Այստեղ Մնացականյանն ընդգծել է մասնավորապես Թուրքիայի մասնակցության բացառումը:

Քաղաքագետ, Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի հիմնադիր Ստյոպա Սաֆարյանն ընդգծել է մի քանի կետեր, որոնք առավել կարևոր էին.
— Թուրքիան հեռացվեց հակամարտության կարգավորումից,
— Ալիևի և Էրդողանի միջև հակասություններ առաջացան՝ պատերազմը դադարեցնելու հարցի շուրջ,
— Ալիևը վերադառնում է նախկին՝ Սաֆարյանի գնահատմամբ՝ ատելի երեք սկզբունքների դաշտ. ժողովուրդների ինքնորոշում, տարածքային ամբողջականություն ու ուժի չկիրառում,
— Արցախի մասնակցության հարցը մնացել է բաց, ինչպես՝ նախկինում
— Ռուսաստանը հրաժարվեց ԵԱՀԿ-ից առանձին բանակցային ձևաչափ գործարկելուց. «գնդակը տխրությամբ փոխանցեց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբին»:

Սաֆարյանն ուշադրություն է դարձրել այն հանգամանքի վրա, որ հանդիպումից անմիջապես առաջ Իլհամ Ալիևը հայտարարել էր, որ ոչ մի ուժ իրեն չի կարող կանգնեցնել: Քաղաքագետի խոսքով՝ անհասկանալի է մնում միայն հումանիտար հրադադարի անժամկետ բնույթը: Մեր կողմից հավելենք, որ հայտնի չէ՝ ժամը 12:00-ն Երևանի՞ ժամանակով է…

Upd. Հրադադարը, փաստորեն, տապալվեց: Արցախի նախագահի մամուլի խոսնակը նշել է, որ Ստեփանակերտի նոր հրթիռակոծումն անհարգալից վերաբերմունք է Մոսկվայում տեղի ունեցած բանակցությունների արդյունքների նկատմամբ։

Վահրամ Պողոսյանի խոսքով՝ խաղաղության ու քաղաքացիական բնակչության դեմ այս` ոչնչով չհիմնավորված ագրեսիան պետք է քաղաքական գնահատական ստանա առաջին հերթին հրադադարի հաստատման համար մեծ ջանքեր գործադրած Ռուսաստանի, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների և միջազգային հանրության կողմից։ Այս ամենը վկայում է, որ Արցախի հարցի լավագույն լուծումներից մեկը կարող է լինել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների կողմից Արցախի անկախության ճանաչումը։