Գերհամակարգիչն օգնել է մոդելավորել օդում կորոնավիրուսի տարածումը
Օդում միկրոկաթիլների շարժման նոր մոդելը ցույց է տվել, թե ինչպես կարող է կորոնավիրուսը տարածվել սովորական սուպերմարկետի գնորդների միջև:
Ֆին գիտնականները գերհամակարգչի օգնությամբ մոդելավորել են օդում կորոնավիրուսի տարածումը: Հաշվարկները ցույց են տվել, որ բերանից դուրս նետված վարակված միկրոկաթիլներն օդում են մնում 1 րոպեից ավելի և սպառնում են շրջապատին: Աշխատանքի նախնական արդյունքները ներկայացվել են հետազոտական նախագծին մասնակցած բուհերից մեկի՝ Աալտոյի համալսարանի հաղորդագրությունում:
Նախագիծը նվիրված է հազալիս, փռշտալիս կամ պարզապես խոսելիս հիվանդի շնչուղիներից դուրս նետված միկրոկաթիլային աերոզոլային կաթիլների տարածման ուսումնասիրությանը: Հենց այդպիսի կաթիլներն են Covid-19 վարակի հիմնական տարածողները: Ուստի, նրանց պահվածքը հստակ մոդելավորելու նպատակով, հանձնարարության միացել են Աալտոյի, Հելսինկիի համալսարանից և Օդերևութաբանության ֆիննական ինստիտուտից շուրջ 30 հետազոտողներ՝ վիրուսագետներ, ինժեներներ, սոցիոլոգներ, հիդրո և աերոդինամիկայի մասնագետներ:
Հստակ հաշվարկների և վիզուալացման համար օգտագործվել է CSC գերհամակարգիչը, և աշխատանքի առաջին փուլում գիտնականները նրանում մոդելավորել են սուպերմարկետում պահարանների միջև գտնվող մարդու հազից առաջացող օդակաթիլների շարժումը: Աշխատանքը ցույց է տվել, որ դրանք օդում ավելի երկար են մնում, քան կանխատեսվում էր՝ 5 րոպեից ավելի` վտանգ ներկայացնելով մյուս գնորդների համար:
Ավելին, մոդելը ցույց է տալիս 20 միկրոմետրից փոքր կաթիլների վարքը: Covid-19-ին բնորոշ չոր հազի դեպքում նման մասնիկների սովորական չափը չի գերազանցում 15 միկրոմետրը, ինչի շնորհիվ դրանք կարող են օդում ավելի երկար մնալ: Դրանք հեշտությամբ տարածվում և սփռվում են օդի նույնիսկ թույլ հոսքից` իրենց մեջ կրելով վիրուսի մասնիկներ:
Հետազոտության մասնակիցներից Աալտոյի համալսարանի պրոֆեսոր Վիլլե Վուորինենը նշել է, որ ինչ-որ մեկը կարող է հազալ և հեռանալ, բայց իր հետևում թողնում է մասնիկների մի տիրույթ, որոնք կորոնավիրուս են կրում: Այդ կաթիլները հեշտությամբ հայտնվում են մոտակայքում գտնվող մարդու շնչուղիներում: Գիտնականի խոսքով՝ նախագծի նախնական արդյունքները հաստատում են ներկայումս խորհուրդ տրվող մեկուսացման, «սոցիալական հեռավորության», ձեռքերի հիգիենայի կանոնների պահպանման, հազալիս թաշկինակի օգտագործման անհրաժեշտությունը:
Իրանական աղբյուրը տեղեկացնում է, որ Թուրքիան ու Բաքուն մտադրություն են ունեցել հանկարծակի հարձակում ձեռնարկել Հայաստանի Սյունիքի մարզի վրա, որպեսզի արգելափակեն Իրանի ճանապարհը դեպի Եվրոպա:
Մատակարարված ժամկետնանց հրթիռների մի մասը չեն կրակվել և դուրս են հանվել հաշվեկշռից, իսկ մնացածն ընդհանրապես չեն կիրառվել, այդ թվում՝ 44-օրյա պատերազմի ժամանակ:
Քանի դեռ վերլուծական շրջանակներում փորձում են վեր հանել Իրանի և Ադրբեջանի միջև լարվածության իրական պատճառներն ու հնարավոր զարգացումները, Իրանի ԻՀՊԿ-ի գլխավոր շտաբի պետը հայտարարում է, որ իրանական հրթիռները կարող են հասնել Բաքու և ոչնչացնել այն:
Մեկնաբանությունները