Արեգակի մանրամասն լուսանկարները նրա մագնիսացված մթնոլորտում թելանման կառուցվածքներ են ցույց տվել

Մեծ Բրիտանիայի Կենտրոնական Լանքաշիրի համալսարանի գիտնականները Արեգակի լուսանկարներ են հրապարակել, որոնք արվել են NASA-յի High-Resolution Coronal Imager աստղադիտակի օգնությամբ` ռեկորդային բարձր կետայնությամբ: Այն ունակ է արևի մակերևույթին արձանագրելու ընդհուպ մինչև 70 կմ չափերի հասնող տիրույթները:

High-Resolution Coronal Imager-ի (Hi-C) առաջին արձակումն իրականացվել է 2012թ. հուլիսին` կանադական Black Brant օդերևութաբանական հրթիռի վրա: Մինչ օրս սարքավորումը ևս 2 հաջող առաքելություններ է իրականացրել, որոնցից յուրաքանչյուրը կարևոր տեղեկություններ է տրամադրել արևի՝ փոքր մասշտաբներով տիրույթների վերաբերյալ: Նոր տվյալները ստացվել են 2018թ. մայիսի վերջին մեկնարկած առաքելությունից:

Գիտնականները նշում են, որ արեգակնային մթնոլորտի որոշ հատվածներ ունեցել են մուգ և դատարկ տեսք, դրանք հնարավոր չի եղել մանրակրկիտ դիտարկել, սակայն նոր լուսանկարները հայտնաբերել են անհավատալիորեն բարակ (մեզ համար) մագնիսական օղակներ՝ շուրջ 500 կմ լայնությամբ, լցված շատ տաք պլազմայով, Արևի պսակը թափանցող, որի ջերմաստիճանը հասնում է մինչև միլիոնավոր կելվինի:

Կենտրոնական Լանքաշիրի համալսարանի պրոֆեսոր Ռոբերտ Ուոլշը նշել է, որ մինչ օրս աստղագետները մեզ ամենամոտ աստղը կարողացել են ուսումնասիրել ստանդարտ չափերով, սակայն Hi-C աստղադիտակից ստացված բացառիկ որակի լուսանկարները թույլ են տալիս այն ուսումնասիրել գերբարձր կետայնությամբ: Գիտնականի խոսքով՝ ֆուտբոլը հեռուստացույցով դիտելիս մարզադաշտը կանաչ է երևում և հավասար: Սակայն նույն պատկերը Ultra HD որակով դիտելիս տեսանելի են նույնիսկ առանձին խոտերը: Hi-C-ի օգնությամբ, ըստ պրոֆեսորի, հնարավոր է դիտարկել աստղի մթնոլորտի բոլոր տիրույթները:

Պսակի օղակները, որոնց չափերը կարող են հասնել մի քանի հազար կիլոմետրի, ձևավորում են աստղի մթնոլորտի արտաքին շերտերի հիմնական շինարարական «աղյուսներից» մեկը: Դրանք առկա են ինչպես հանդարտ վայրերում, այնպես էլ Արեգակի ակտիվ շրջաններում: Լուսատուի օղակների կառուցվածքի հետազոտությունը մեկնարկել է 1940-ականներից: Գիտնականներն առանձնացնում են 2 տեսակ՝ կարճ և տաք՝ տեղակայված ակտիվ հատվածներում և սովորաբար ռենտգենային ճառագայթներով դիտարկվող, և համեմատաբար սառն ու երկար օղակներ, որոնք շրջապատում են միջուկը և դիտարկվում են ուլտրամանուշակագույն ճառագայթմամբ:

Գիտնականների խոսքով՝ ձգվող այդ տաք թելերը ստեղծող ֆիզիկական հստակ մեխանիզմը մնում է անհայտ, ուստի հետագա գիտական հետազոտությունները կենտրոնանալու են նրա վրա, թե ինչու են նրանք ձևավորվում և դրանց առկայությունն ինչպես կօգնի` ուսումնասիրելու արեգակնային բռնկումների և փոթորիկների բնույթը, որոնք կարող են ազդել Երկրի կյանքի վրա:

Ավելի վաղ Արեգակի դիտարկման յուրահատուկ աստղադիտակն ուղարկել էր աստղի մակերեսի աննախադեպ բարձր կետայնությամբ առաջին լուսանկարները, իսկ ԱՄՆ-ի օդատիեզերական ազգային գործակալության գիտնականները մակերեսին արտասովոր ժայթքում էին նշմարել: