Վեներայի մթնոլորտում ֆոսֆին են հայտնաբերել. այն կարող է վկայել կյանքի գոյության մասին
Գազի առկայությունը դեռևս մոլորակի վրա կյանքի գոյության ապացույց չէ, սակայն հետազոտողներն արդեն նրա առաջացման որոշ հնարավոր պատճառներ են նշել: Գիտնականներն այժմ հույս ունեն Վեներայի մթնոլորտի վերին շերտերում գտնել բակտերիաներ, որոնք կարող էին արտադրել այդ գազը:
ԱՄՆ-ի Մասաչուսեթսի համալսարանի և Ուելսի Քարդիֆի համալսարանի գիտնականները 2017 և 2019 թվականներին հետազոտել են Վեներայի մթնոլորտը: Վերին շերտերում (53-61 կմ) նրանք հայտնաբերել են ֆոսֆինի քիմիական նշաններ, ինչպես նաև նրա հետքերը 10-ից մինչև 1 մմ-անոց ռադիոալիքների տիրույթում:
Հետազոտությունը ցույց է տվել, որ ֆոսֆինի պարունակությունը մթնոլորտում 20 մոլեկուլ/միլիարդ հարաբերակցությամբ է: Գազի առաջացումը մեծ էներգիա է խլում, և այն հեշտությամբ փլուզվում է արեգակնային լույսից ու ծծմբաթթվից, որն առկա է Վեներայի մթնոլորտում: Այդ պատճառով, եթե այն վաղուց հայտնված լիներ, գտնելն անհնար կլիներ:
Դա գիտնականներին թույլ է տվել ենթադրել, որ ֆոսֆինը մշտապես արտադրվում է ինչ-որ աղբյուրի կողմից: Քարդիֆի համալսարանից աստղագետ Ջեյն Գրիվզը նշել է, որ դեռևս չեն կարող դա կյանքի գոյություն համարել: Նրա խոսքով՝ եթե հետազոտություններն այլ բացատրություն չգտնեն, ապա Վեներան կարող է առաջին մոլորակը դառնալ, որտեղ կհայտնաբերեն ոչ երկրային կյանքի նշաններ:
Հետազոտական խումբը ստուգել է ֆոսֆինի առաջացման բոլոր հնարավոր ուղիները, որոնք կյանքի հետ կապ չունեն. Վեներայի մթնոլորտում, գրունտում և խոռոչներում քիմիական գործընթացներ, հրաբխային և տեկտոնական ակտիվություն, երկնաքարերի անկում, ամպրոպներ և արևային քամի: Ապա գիտնականները մոդելավորել են, թե այդ երևույթների կողմից ի հայտ եկող ֆոսֆինն ինչպես կարող է կուտակվել Վեներայի մթնոլորտի վերին շերտերում:
Դիտարկված բոլոր դիպաշարերում գազի բաղադրակազմը շատ ավելի քիչ է եղել, քան այն, որը ներկայումս դիտարկում են աստղագետները: Կան նաև մի քանի այլ տարբերակներ, բայց դրանք, Գրիվզի խոսքով, ֆանտաստիկ են թվում: Նրանցից մեկը պլաստիկայինն է: Գիտնականի կարծիքով՝ լողացող պլաստմասե արտադրամասն ամենահարմար բացատրությունը չէ:
Բազմաթիվ աստղագետներ Վեներայի վրա կյանքի որոնման գաղափարը չեն դիտարկում. պատճառը բարձր ջերմաստիճանն է՝ 460 աստիճան Ցելսիուս, և ճնշումը՝ Երկրից 92 անգամ բարձր: Սակայն մթնոլորտի վերին շերտերում այդ ցուցանիշներն էականորեն տարբերվում են մակերեսից՝ մոտ լինելով երկրային պայմաններին, այդ պատճառով այդ շերտերում կյանքի գոյության հավանականությունը մեծ է:
Հետազոտության հեղինակները, սակայն, ենթադրել են, որ մոլորակի վրա կարող են բնակվել անաէրոբային բակտերիաներ, և մտադիր են շարունակել ուսումնասիրությունները՝ գտնելու կյանքի այլ նշաններ: Կորոնավիրուսի համավարակի պատճառով 2020թ. գարնանը նախատեսված դիտարկումները հետաձգել են և այժմ սպասում են նպաստավոր իրավիճակի՝ դրանք վերսկսելու համար: Բացի այդ՝ տիեզերական առաքելությունները դեպի Վեներա կկարողանային ամպերից նմուշներ վերցնել և ավելի շատ տվյալներ տրամադրել:
Մեկնաբանությունները