Վեներայի մթնոլորտում ֆոսֆին են հայտնաբերել. այն կարող է վկայել կյանքի գոյության մասին
Գազի առկայությունը դեռևս մոլորակի վրա կյանքի գոյության ապացույց չէ, սակայն հետազոտողներն արդեն նրա առաջացման որոշ հնարավոր պատճառներ են նշել: Գիտնականներն այժմ հույս ունեն Վեներայի մթնոլորտի վերին շերտերում գտնել բակտերիաներ, որոնք կարող էին արտադրել այդ գազը:
ԱՄՆ-ի Մասաչուսեթսի համալսարանի և Ուելսի Քարդիֆի համալսարանի գիտնականները 2017 և 2019 թվականներին հետազոտել են Վեներայի մթնոլորտը: Վերին շերտերում (53-61 կմ) նրանք հայտնաբերել են ֆոսֆինի քիմիական նշաններ, ինչպես նաև նրա հետքերը 10-ից մինչև 1 մմ-անոց ռադիոալիքների տիրույթում:
Հետազոտությունը ցույց է տվել, որ ֆոսֆինի պարունակությունը մթնոլորտում 20 մոլեկուլ/միլիարդ հարաբերակցությամբ է: Գազի առաջացումը մեծ էներգիա է խլում, և այն հեշտությամբ փլուզվում է արեգակնային լույսից ու ծծմբաթթվից, որն առկա է Վեներայի մթնոլորտում: Այդ պատճառով, եթե այն վաղուց հայտնված լիներ, գտնելն անհնար կլիներ:
Դա գիտնականներին թույլ է տվել ենթադրել, որ ֆոսֆինը մշտապես արտադրվում է ինչ-որ աղբյուրի կողմից: Քարդիֆի համալսարանից աստղագետ Ջեյն Գրիվզը նշել է, որ դեռևս չեն կարող դա կյանքի գոյություն համարել: Նրա խոսքով՝ եթե հետազոտություններն այլ բացատրություն չգտնեն, ապա Վեներան կարող է առաջին մոլորակը դառնալ, որտեղ կհայտնաբերեն ոչ երկրային կյանքի նշաններ:
Հետազոտական խումբը ստուգել է ֆոսֆինի առաջացման բոլոր հնարավոր ուղիները, որոնք կյանքի հետ կապ չունեն. Վեներայի մթնոլորտում, գրունտում և խոռոչներում քիմիական գործընթացներ, հրաբխային և տեկտոնական ակտիվություն, երկնաքարերի անկում, ամպրոպներ և արևային քամի: Ապա գիտնականները մոդելավորել են, թե այդ երևույթների կողմից ի հայտ եկող ֆոսֆինն ինչպես կարող է կուտակվել Վեներայի մթնոլորտի վերին շերտերում:
Դիտարկված բոլոր դիպաշարերում գազի բաղադրակազմը շատ ավելի քիչ է եղել, քան այն, որը ներկայումս դիտարկում են աստղագետները: Կան նաև մի քանի այլ տարբերակներ, բայց դրանք, Գրիվզի խոսքով, ֆանտաստիկ են թվում: Նրանցից մեկը պլաստիկայինն է: Գիտնականի կարծիքով՝ լողացող պլաստմասե արտադրամասն ամենահարմար բացատրությունը չէ:
Բազմաթիվ աստղագետներ Վեներայի վրա կյանքի որոնման գաղափարը չեն դիտարկում. պատճառը բարձր ջերմաստիճանն է՝ 460 աստիճան Ցելսիուս, և ճնշումը՝ Երկրից 92 անգամ բարձր: Սակայն մթնոլորտի վերին շերտերում այդ ցուցանիշներն էականորեն տարբերվում են մակերեսից՝ մոտ լինելով երկրային պայմաններին, այդ պատճառով այդ շերտերում կյանքի գոյության հավանականությունը մեծ է:
Հետազոտության հեղինակները, սակայն, ենթադրել են, որ մոլորակի վրա կարող են բնակվել անաէրոբային բակտերիաներ, և մտադիր են շարունակել ուսումնասիրությունները՝ գտնելու կյանքի այլ նշաններ: Կորոնավիրուսի համավարակի պատճառով 2020թ. գարնանը նախատեսված դիտարկումները հետաձգել են և այժմ սպասում են նպաստավոր իրավիճակի՝ դրանք վերսկսելու համար: Բացի այդ՝ տիեզերական առաքելությունները դեպի Վեներա կկարողանային ամպերից նմուշներ վերցնել և ավելի շատ տվյալներ տրամադրել:
Հաղորդվում է, որ Արցախյան երկրորդ պատերազմի ժամանակ «Իսկանդեր» է կիրառվել անմիջապես Բաքվի ուղղությամբ: Իսրայելական «Բարաք-8» ՀՕՊ-ն այն որսացել է, սակայն դրանից անմիջապես հետո Ալիևը համաձայնել է գնալ հրադադարի:
Հակոբ Արշակյանի հաղորդմամբ` կայանի նպատակն արբանյակային տեղորոշման GPS, GLONASS և այլ տեսակի համակարգերի վրա ազդելն է: «X-100»-ը կարող է խափանել մինչև 100 կմ հեռավորության վրա գտնվող անօդաչու թռչող սարքերի և այլ սարքավորումների տեղորոշման համակարգերի աշխատանքը:
Իրանցի պաշտոնյան նշել է, որ «լավ չէ, երբ Իրանը ներառված չէ Ղարաբաղում կրակի դադարեցման կոմիտեում»: Նրա խոսքով` դա չի կարող նպաստել խաղաղությանը և տարածաշրջանի երկրների երկարատև շահերին:
Փաստերի ստուգման հարթակն արձանագրում է, որ Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարության և Ադրբեջանի նախագահի հայտարարություններն իրականությանը չեն համապատասխանում։
Հաղորդվում է, որ Արցախյան երկրորդ պատերազմի ժամանակ «Իսկանդեր» է կիրառվել անմիջապես Բաքվի ուղղությամբ: Իսրայելական «Բարաք-8» ՀՕՊ-ն այն որսացել է, սակայն դրանից անմիջապես հետո Ալիևը համաձայնել է գնալ հրադադարի:
Ռուսական պաշտպանական գերատեսչության հաղորդմամբ` Հայաստանի զինված ուժերի կազմում գտնվող բոլոր «Իսկանդեր» հրթիռները գտնվում են երկրի զինապահեստներում:
Նշվում է, որ վերջնական որոշումը պետք է համաձայնեցվի ԱՄՆ-ի հետ: Այս գործընթացի մասն են համարվում նախագահ Արմեն Սարգսյանի հանդիպումները Լոնդոնում: Փարիզին կարող են միանալ նաև Աթենքի ներկայացուցիչները` ռազմական դիտորդների մակարդակով:
Գեղարքունիքի մարզում երկրաշարժը զգացվել է 5-6 բալ ուժգնությամբ, Կոտայքի, Տավուշի, Լոռու և Արարատի մարզերի բազմաթիվ բնակավայրերում՝ 4-6 բալ ուժգնությամբ, Երևան քաղաքում՝ 3-4 բալ ուժգնությամբ:
Փաստերի ստուգման հարթակն արձանագրում է, որ Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարության և Ադրբեջանի նախագահի հայտարարություններն իրականությանը չեն համապատասխանում։
Մեկնաբանությունները