«Սաշա 3%». Բելառուսի գլխավոր մեմը՝ ընտրություններից առաջ նախագահի ցածր վարկանիշի վերաբերյալ

Սոցցանցերում օգտատերերն իրենց անվանում են «97%-ից մեկը» և համարում են, որ գործող նախագահի կողմնակիցները փոքրամասնություն են: Մեմը մեկ ամսվա ընթացքում դարձել է հանրահայտ՝ դուրս գալով համացանցի տիրույթից: Ալեքսանդր Լուկաշենկոն անձամբ արձագանքել է իր մասին մեմին:

Սոցցանցեր

# Ալեքսանդր Լուկաշենկո

# Բելառուս

# Ընտրություններ

# Մեմեր

# Սաշա 3%

«Սաշա 3%» / © TUT.by

Բելառուսում օգոստոսի 9-ին նախագահական ընտրություններ են: Համարվում է, որ քվեարկության արդյունքները դեռ անհայտ են. մրցակցությանը մասնակցում են ընդդիմության մի քանի հայտնի թեկնածուներ, ովքեր ենթարկվում են խուզարկությունների ու բանտարկության:

Այդ համատեքստում սոցցանցերում Լուկաշենկոյին անվանել են «Սաշա 3%»՝ ի նշան առցանց հարցումներում նրա ցածր վարկանիշի: Մեկ ամսվա ընթացքում կատակն այնքան է տարածվել, որ դադարել է լինել միայն համացանցային. դարձել է ընդդիմության խորհրդանիշը: Նախագահ Լուկաշենկոն անձամբ է արձագանքել այդ մեմին:

3%-ի մասին կատակը ծնվել է դեռ մայիսին, երբ բելառուսական անկախ պարբերականները սկսել էին հարցումներ կատարել ընթերցողների շրջանում: Արդյունքները Լուկաշենկոյի համար ցածր վարկանիշ են արձանագրել: Օրինակ՝ Tut.by-ի հարցման համաձայն՝ գործող նախագահը ստացել է 6% ձայն: «Наша Нива»-յի և Onliner-ի ընթերցողները նրան 3% են հատկացրել:

Սակայն դրանք զուտ որոշ ԶԼՄ-ների լսարանի հարցումներ են, և դրանցով չի կարելի լիարժեք եզրակացություն կատարել երկրում առկա իրավիճակի մասին: Քվեարկությունից մեկ շաբաթ անց Բելառուսի գիտությունների ակադեմիան ԶԼՄ-ների առցանց հարցումները համեմատել է «քաղաքական» հարցման հետ: Այժմ դրանց համար անհրաժեշտ է հավատարմագրում, հակառակ դեպքում տուգանք է սահմանված:

«Наша Нива»-յի տվյալներով՝ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի շրջապատն ապշած է անկախ լրատվականների հարցումների արդյունքներով: Իսկ Գիտությունների ակադեմիայի որոշումը պետք է խափանի հարցումների անցկացումը, որտեղ գործող նախագահը կարող է պարտվել ընդդիմությանը: Ֆիզիկական անձանց նույնպես արգելվել է առանց հավատարմագրման անցկացնել քաղաքական թեմայով քվեարկություն: Մինչ այդ Telegram ալիքներից մեկում Լուկաշենկոն կրկին 3% էր հավաքել:

Առցանց հարցումների փաստացի արգելքից հետո բելառուսական ընտրությունների մասին սկսել են կատակել 3%-ի հիշատակմամբ, և հունիսի սկզբին Լուկաշենկոյին վերագրվեց «Սաշա երեք տոկոս» տիտղոսը: Բելառուսցիները սկսել են կատակել, թե հիմա էլ երկրում կարգելվեն «3»-ը և «%»-ը, իսկ ԶԼՄ-ները սկսել են հրապարակել թաքնագիր հարցումներ: Օրինակ՝ Tut.by-ն որպես տարբերակներ է նշել տրակտորը, դրանիկը (բլիթ), հողաթափ կամ բարձր տեխնոլոգիաներ. «Տրակտորը» 3% է ստացել:

"Три процента на границе Эббинга, Миссури" pic.twitter.com/2fQQYY3yIH
— Русофобия в Беларуси (@bela_rusophobia) June 2, 2020

Երեք տոկոսը Միսուրիի Էբինգի սահմանին:

Доброе утро всем кроме тех, чей рейтинг 3% и ниже
— Denis Blisch (@blisch) June 3, 2020

Բարի լույս բոլորին, ում վարկանիշը 3%-ից ցածր է:

pic.twitter.com/30KndLL9Rf
— Цяжкаватар (@unutranyholas) June 3, 2020

3% / Ինչ-որ մեկը Յուհանում չղջիկի ճաշ է ուտում:

Походу в стране запретят цифру 3 и знак %
— Viktar Malishevsky (@malishevsky) June 3, 2020

Երկրում կարգելեն 3 թիվը և % նշանը:

Не хочется конечно это видеть, но что запретить телефону разражаться я не могу! pic.twitter.com/o7pSDHF6YG
— Lanabanana (@alice_hartzler) June 2, 2020

Սա տեսնելն անցանկալի է, սակայն հեռախոսի լիցքաթափվելն արգելել չեմ կարող:

На словах нет лучше президента, а на деле 3 процента
— Дэйли Минск (@Daily_minsk) June 3, 2020

Խոսքով՝ լավագույն նախագահն է, գործով՝ 3%-անոց:

Поменяй название фильма на актуальные три процента:
Угнать за 3 процента
В бой идут одни 3 процента
Поймай меня за 3 процента
Мачо и 3 процента
— Андрей (@JustFray) June 2, 2020

Փոխիր ֆիլմի անվանումը. Առևանգել 3%-ով, Մարտի է գնում միայն 3%-ը, Բռնիր ինձ 3%-ով, Մաչոն և 3%-ը:

Say it: Саша три процента.
— Eduard Palchys (@1863x) June 2, 2020

Ասա՝ «Սաշա երեք տոկոս»:

Մայիսի վերջին մեմն իսկապես զանգվածային է դարձել: Հաղորդվում է, որ այն մուտք է գործել նաև բելառուսական բիզնես՝ 3%-անոց զեղչերի տեսքով: Հունիսի 15-ին Մինսկում հուշանվերների խանութը՝ Symbal.by-ն, գովազդել է շապիկներ՝ «ПСIХО3%» գրառմամբ: Այնուհետև խանությում ստուգումներ են սկսվել. արտադրամասը փակվել է:

«Սաշա երեք տոկոսին» հակակշռելու համար ընդդիմադիր թեկնածուները սկսել են իրենց անվանել բելառուսցիների 97%-ից մեկը:

Որոշ դեպքերում արտահայտությանն ավելացել է «Я/мы» («Ես/մենք») կապակցությունը. այն ի հայտ էր եկել 2019թ.՝ ի աջակցություն «Մեդուզայի» լրագրող Իվան Գոլունովի, այնուհետև դարձել միասնականության խորհրդանիշ և «բողոքի» տարբերակ:

View this post on Instagram

Уходи! Кричу я в своём воображении среди десятков тысяч. ⠀ А сейчас расскажу, как от специального корреспондента белорусских телеканалов и «Лучшего репортера 2010» белорусского телевидения пришла к тому, что пишу сейчас. ⠀ Убеждена, в мире нет чёрного и белого, но есть то, с чем однажды просто больше невозможно мириться. Жить в страхе. Бояться, что за хлопанье в ладоши угодишь в автозак. За проявление гражданского протеста в сизо. Завтра к порядочной матери, которая ранее ни у кого не вызывала вопросов, вдруг придёт опека. За то что сегодня в этой стране в секунду можно потерять семью, свободу, бизнес. И даже за такие посты тоже что-то может быть. ⠀ Хватит! ⠀ Но давайте не голословно. Я хочу. Я просто обязана у каждого из вас попросить прощения. И сейчас для этого самый подходящий момент. Ведь друзья и близкие давно знают, за что мне стыдно. Прежде всего за то, что 15 и даже 10 лет назад была молодой и … глупой, а страдали от этого другие. ⠀ Я грезила журналистикой с детства. С 16-ти работала как корр и была ведущей «5х5», а когда молодёжное ток-шоу выходящее на БТ в прямом эфире прикрыли… пришла в АТН. Агентство теленовостей. До сих пор самое «коронованное и финансируемое» подразделение Белтелерадиокомпании. Итак, мне 19 и я мгновенно закручиваюсь в этой кофемолке. Начинается с простецкого — сюжеты про зоопарк и дорожников, опа, у неё получается, дадим ка ей творческую темку для итоговой программы выходного дня. Хронометражи уже 5-8 минут. Ага, да у неё и это получается. А сегодня там митинг, а съезди ка подсними. Знайте, мне 33, а ТАМ ничего не изменилось. Снимать уличные протесты по-прежнему отправляют вчерашних выпускников. Рабов. Так это и называется у матерых… какое ж другое слово подобрать кроме пропагандистов. Сами они на такие съемки не выезжали и не выезжают. Боятся. Уж слишком знакомы народу их лица. ⠀ Продолжим. ⠀ Я уверена: многие в 18-20 и тогда, и сейчас мечтали делать честное телевидение, писать на важные для людей темы, транслировать народные мысли и быть рупором правды. Клянусь, я мечтаю до сих пор. Зовите меня как угодно. И спросите, почему так много лет понадобилось мне для разбития надежд. Простого ответа нет. Но вы правы 💯 %

A post shared by naTasha Kopoteva ⚫️ (@important2think) on Jun 20, 2020 at 2:49pm PDT

View this post on Instagram

Наш первый митинг, митинг солидарности, митинг в поддержку Беларуси — Беларусов! ⠀ Я не могу соединить все слова, которые за последнее время собрались в моей голове, но как же чертовски круто было видеть столько людей, такую сплочённость, поддержку! ⠀ Мой Директ завален вашими сообщения, вашими благодарностями за то, что мы хоть и за пару тысяч километров не остаёмся равнодушными! Весь Мир должен знать! ⠀ Мне стыдно, что я никогда не интересовалась политикой, что на вопрос иностранцев «Откуда я?», всегда отвечала из России. ⠀ Я также боюсь, переживаю и просто на просто слёзы наворачиваются от новостей! Но моя вера сильна как никогда! Я беларуска, я люблю свою страну и я хочу для неё самого лучшего! Перемены уже настали, хоть и все только началось🙏🏼 #жывебеларусь #жывебеларусь⚪🔴⚪ #немойпрезидент #ямы97 ⠀

A post shared by Юлия Захарова-NYC-Фотограф 🖤🎞 (@juli_zaharova) on Jun 21, 2020 at 2:51pm PDT

Մեմն աստիճանաբար դուրս եկավ համացանցից. հունիսին ամբողջ Բելառուսում հայտնվեցին գրաֆիտներ՝ «Սաշա երեք տոկոս», «3%», «Հեռացիր» և «Կանգնիր, Ուտիճ» (Ուտիճ՝ ռուս.՝ Таракан, Լուկաշենկոյի անվանումներից մեկը): Գրաֆիտները շատացան հատկապես ընդդիմադիր թեկնածուներ Սերգեյ Տիխանովսկու և Վիկտոր Բաբարիկոյի ձերբակալությունից հետո:

Հունիսի 23-ին NEXTA Live Telegram ալիքը ֆլեշմոբ է սկսել՝ զինվորականներին, ուժային կառույցների աշխատակիցներին, բժիշկներին և այլոց առաջարկելով լուսանկարներ ուղարկել՝ ի աջակցություն «97%»: Մեկ օրվա ընթացքում հեղինակները անանուն օգտատերերից տասնյակ նկարներ են ստացել:

Հունիսին 23-ին Ալեքսանդր Լուկաշենկոն Բրեստում հանդիպել է ընդդիմության հետ: Քննարկման ժամանակ գործող նախագահն անդրադարձել է «Սաշա 3%»-ին՝ նշելով, որ իրականում իր վարկանիշն անհամեմատ բարձր է: