Արցախը Ռուսաստանի համար ոչ թե «Աբխազիա» է, այլ` «Սիրիա». Բորդաչյով
Վալդայ ակումբի ծրագրերի տնօրեն Տիմոֆեյ Բորդաչյովի խոսքով` Արցախի դեպքում ամեն ինչ կախված կլինի այն երկրի պահվածքից, որի տարածքում գտնվում են ռուս խաղաղապահները: Նա քիչ հավանական է համարել, որ 5 տարի հետո խաղաղապահների կարիք այնտեղ չի լինի:
Ռուս քաղաքագետ, միջազգային հարաբերությունների մասնագետ, Վալդայ ակումբի ծրագրերի տնօրեն Տիմոֆեյ Բորդաչյովն անդրադարձել է Արցախի հարցին, այնտեղ ռուսական կողմի գործողություններին,Անդրկովկասում Թուրքիայի ազդեցությանը և 2018-ից հետո ձևավորված հայ-ռուսական հարաբերություններին:
Արցախը և ռուս խաղաղապահները
Քաղաքագետն Արցախում տեղի ունեցած արյունալի պատերազմի հետևանքով պարտված է համարում բոլոր կողմերին, սակայն ընդգծում է, որ Ռուսաստանի անվտանգության վրա այդ «ոչ հաղթանակ, ոչ պարտություն» ունեցող պատերազմը բացասական ազդեցություն չի ունեցել:
Բորդաչյովը դժվարացել է կանխատեսել, թե ինչ իրավիճակ կլինի հինգ տարի անց (խաղաղապահ առաքելության ժամկետ, խմբ.), բայց կարևոր է համարել, որ Ռուսաստանը գնահատի նախ իր անվտանգային շահերը, որից հետո միայն` էթիկական, ավանդական կամ այլ հարցերը: Հինգ տարի հետո ի հայտ եկող իրավիճակը, քաղաքագետի խոսքով, կարող է կախված լինել նաև Ռուսաստան-Արևմուտք հարաբերություններից:
Ռուսաստանի համար թիվ մեկ խնդիրը, նրա համոզմամբ, երկրի ներսում այլ ուժերի կողմից կազմաքանդող գործողություններն ու քաղաքական վարչակարգի վրա ազդելն է, և Մոսկվայի արտաքին քաղաքականության առաջնահերթությունն այդ վտանգները չեզոքացնելն է:
Բորդաչյովը քիչ հավանական է համարել, որ հինգ տարվա ընթացքում Հարավկովկասյան տարածաշրջանում կձևավորվի տնտեսական և քաղաքական այնպիսի կառուցվածք, որի դեպքում ռուսական խաղաղապահ առաքելության ներկայությունն արդեն անհրաժեշտ չի լինի:
Քաղաքագետն Արցախում ստեղծված իրավիճակը համեմատել է Սիրիայի հետ` նշելով, որ այնտեղ Ռուսաստանին անմիջական սպառնալիք չկար, բացառությամբ ահաբեկչական խմբերի տարածման վտանգը: Մինչդեռ Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի դեպքում այլ իրավիճակներ են. Վրաստանի զինված ուժերն այստեղ հարձակվել են ռուս խաղաղապահների վրա, այդ պատճառով պատժվել են: Նրա խոսքով` այս դեպքում ամեն ինչ կախված կլինի այն երկրի պահվածքից, որի տարածքում գտնվում են ռուս խաղաղապահները (Վ.Պուտինը բազմիցս շեշտել է, որ «ռուս խաղաղապահները գտնվում են Ադրբեջանի` միջազգայնորեն ճանաչված տարածքում»):
Թուրքիայի ազդեցության աճը
Բորդաչյովը, խոսելով Կովկասում թուրքական ազդեցության աճի մասին, նշել է, որ դա բնական է, քանի որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը նրա հարևաններն են: Նրա խոսքով` Ռուսաստանն ու Թուրքիան այս առումով կարող են համագործակցել:
Միաժամանակ նշել է, որ ԱՄՆ-ի ու Ֆրանսիայի մոտեցումներն են անհասկանալի, քանի որ ոչ մի առնչություն չունեն Արցախի հետ, մինչդեռ Թուրքիան անմիջապես այս տարածաշրջանում է, և նրա մասնակցությունը բնական է:
Հայ-ռուսական հարաբերությունները 2018-ից հետո
Քաղաքագետն ընդգծել է, որ Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի լեգիտիմ ղեկավարն է և իր պարտականություններն իրականացնում է երկրի Սահմանադրության համաձայն: Նրա խոսքով` Ռուսաստանի համար նշանակություն չունի, թե ով է որևէ ժամանակահատվածում տվյալ երկրի ղեկավարը. կարևոր է, որ նա ունենա լեգիտիմ իշխանություն և աշխատի Ռուսաստանի հետ:
Բորդաչյովը խնդիր չի տեսնում Փաշինյանի` «Իսկանդերների» անարդյունավետության վերաբերյալ հարցադրման մեջ: Նրա խոսքով` պատերազմի ժամանակ որոշ զինատեսակներ ավելի շատ են արդարացրել իրենց, որոշները` քիչ, սակայն «Իսկանդերների» հարցն այլ, և այստեղ խնդիրներ չկան:
Մեկնաբանությունները