ՌԴ ՊՆ-ը գաղտնազերծել է Մոլոտով-Ռիբենտրոպ պակտի փաստաթղթերը

Մոլոտով-Ռիբենտրոպի պակտը հանդիսանում է ամենահակասական, հաճախ քննադատությունների ենթարկվող քաղաքական համաձայնություններից մեկը: Այն ստորագրվել է Գերմանիայի և ԽՍՀՄ միջև՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից առաջ՝ 1939թ. օգոստոսի 23-ին: Համաձայնագիրը ստորագրել են երկու երկրների արտաքին գործերի գերատեսչությունների ղեկավարները՝ Վյաչեսլավ Մոլոտովը և Իոահիմ ֆոն Ռիբենտրոպը:

Փաստաթղթի համաձայն՝ կողմերը պայմանավորվում են չհարձակվել միմյանց վրա և պահպանել չեզոքություն՝ կողմերից մեկի վրա երրորդ երկրի կողմից ռազմական հարձակման ենթարկվելու դեպքում: Գաղտնի հավելվածով սահմանվում էին ազդեցության գոտիներն Արևելյան Եվրոպայում: Նախատեսվում էր, որ Ֆինլանդիան, Լատվիան և Էստոնիան, ինչպես նաև Լեհաստանի տարածքի արևելյան հատվածը, Բեսարաբիայի մի մասն անցնում են ԽՍՀՄ հետաքրքրությունների տիրույթը: Լիտվան և Արևմտյան Լեհաստանը համարվում էին Ռեյխի հետաքրքրությունների տարածք:

Այժմ ՌԴ Պաշտպանության նախարարությունն առաջին անգամ գաղտնազերծել է Չհարձակման մասին պայմանագրի փաստաթղթերի շարք: Դրանցից մեկում՝ Խորհրդային իշխանություններին ուղղված հաղորդագրությունում նշում է, որ ուկրաինական ժողովուրդը խորհրդային բանակին դիմավորում է որպես իսկական ազատարարի: Կարմիր բանակի գլխավոր քաղկառավարման ղեկավար Լև Մեխլիսը գրել է տեղացիների անկեղծ խանդավառության, ինչպես նաև նրանց կողմից Լեհաստանի առանձին զինվորական միավորումների զինաթափման մասին:

Գիտական հետաքրքրություն է ներկայացնում Բանվորագյուղացիական Կարմիր բանակի գլխավոր շտաբի պետի՝ 1938թ. մարտի 24-ի զեկուցագիրն՝ ուղղված բանակի առաջին ռանգի հրամանատար Բ.Մ.Շապոշնիկովին: Դրանում ներկայացված է տիրող քաղաքական իրավիճակը և հնարավոր հակառակորդների, այդ թվում՝ Իտալիայի և Գերմանիայի կողմից հնարավոր գործողությունները: Ներկայացված տվյալների հիման վրա ՊՆ-ը եզրակացրել է, որ 1938-1939թթ. խորհրդային ռազմական քաղաքականության աներկբա առաջնահերթությունը մնում է հակաֆաշիստական ռազմական դաշինքը ձևավորումը:

Գաղտնազերծված փաստաթղթերի շարքում հնարավոր է գտնել 1939թ. Լեհաստանի վրա հարձակված գերմանական երկրորդ բանակային կորպուսի ռազմական գործողությունների նկարագրությունը: Այս հատվածը պատերազմի ավարտից հետո նկարագրել է ռազմագերի, գերմանական բանակի գեներալ-լեյտենանտ Հերման Բյոմեն:

Ավելի վաղ ռուսական Պաշտպանության նախարարությունը գաղտնազերծել էր փաստաթղթեր, որոնցում նկարագրվում են Ղրիմի թերակղզու համար մղված մարտերի տարբեր դրվագներ:

Մեկ տարի առաջ ՊՆ-ը գաղտնազերծել էր փաստաթղթեր Յուրի Գագարինի թռիչքի վերաբերյալ: Դրանցում, մասնավորապես, բացակայում էր պատմության առաջին տիեզերագնացի ծառայողական բնութագիրը: