Որոշ հստակեցումներ՝ Էրդողանի կողմից Էնվեր փաշայի անունը հիշատակելու վերաբերյալ

Բաքվում այսօր տեղի ունեցած զորահանդեսի ժամանակ Թուրքիայի նախագահը նույնպես ելույթ է ունեցել՝ հիշատակելով Էնվեր փաշայի, Նուրի փաշայի և «Կովկասյան Իսլամական բանակի քաջ զորականներին»: Հիշեցնենք, որ Էրդողանի նշած «Կովկասյան Իսլամական բանակը» ստեղծվել է Օսմանյան կայսրության կողմից՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո, որի նպատակն ադրբեջանցիներին ու Հյուսիսային Կովկասի ժողովուրդներին աջակցելն էր:

Թուրքիայի նախագահի կողմից վերստին հիշատակված բանակը ստեղծվել է Էնվեր փաշայի կողմից, հրամանատարը եղել է Նուրի փաշան: Նրանում ընդգրկված էին թուրքեր, ադրբեջանցիներ, չեչեններ և դաղստանցիներ: Այս բանակը 1918թ. սեպտեմբերի 15-ին ներխուժեց Բաքու, իսկ նոյեմբերի 8-ին՝ Մախաչկալա:

Բացի իրենց արյունարբու նախնիներին հիշատակելը՝ Էրդողանն արել է նաև այլ ուշագրավ հայտարարություններ. «Պայքարը շարունակվում է» արտահայտությունից կարելի է հասկանալ, որ խոսքը միայն հայերին չի վերաբերում: Մախաչկալան և Հյուսիսային Կովկասի ժողովուրդները, Էրդողանի համոզմամբ, ճնշված են: Եվ նա պատրաստ է շարունակել պայքարը: Օսմանյան զորքերի զորահանդեսը Մախաչկալայում՝ հեռանկարային հարց է, ինչն ամիջական և աներկբա մարտահրավեր է Պուտինի և Ռուսաստանի համար:

Եվ բնավ պատահական չէ, որ Բաքվում հնչած հայտարարություններին արձագանքել է պաշտոնական Մոսկվան: ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան նշել է, որ խաղաղության հաստատման համար մեծ ջանքեր են գործադրվել, բարդ աշխատանք է տարվել, շատ ուժ է կիրառվել, շատ կյանքեր են զոհվել տարածաշրջանում բոլոր ոլորտներում կյանքը բնականոն հունի վերադարձնելու պայմանների ստեղծման համար, ուստի քաղաքական որևէ հայտարարություն «չպետք է ջնջի այդ ամենը»:

Զախարովայի խոսքով՝ այդ գործընթացում շատ ջանք է գործադրվել, որպեսզի կողմերը նստեն բանակցային սեղանի շուրջ, փախստականներին վերադարձնելու, ենթակառուցվածքները վերականգնելու ուղղությամբ, իսկ քաղաքական հայտարարությունները, ռուսական արտաքին գերատեսչության ներկայացուցչի պնդմամբ, պետք է նպաստեն այդ գործընթացներին: