Ցեղասպանության ճանաչման նշանակությունը, հնարավորություններն ու վտանգները` ըստ Հրանտ Տեր-Աբրահամյանի

Հրապարակախոս, պատմաբան Հրանտ Տեր-Աբրահամյանն անդրադարձել է ԱՄՆ նախագահի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման նշանակությանը, հնարավորություններին և վտանգներին:

ԱՄՆ-ի կողմից ճանաչման նշանակությունը

Տեր-Աբրահամյանի խոսքով` Միացյալ Նահանգների կողմից Ցեղասպանության ճանաչումն էականորեն տարբերվում է մյուս երկրների կողմից մինչ այժմ հնչած հայտարարություններից: Բայդենի այս քայլը պատմաբանը որակում է որպես աշխարհակարգի կողմից հարցի լեգիտիմացում:

Տեր-Աբրահամյանն ընդգծում է, որ կարևոր է նաև այն ժամանակահատվածը, երբ ԱՄՆ-ը ճանաչում է Հայոց ցեղասպանությունը: Նրա խոսքով` «անտեր Հայաստանի ու հայ ժողովրդի համար սա որոշակի սփոփանք է»: Սակայն նա անհրաժեշտ է համարել կարողանալ «կոնվերտացնել» այդ իրողությունը:

Պատմաբանը շեշտում է, որ տարածված թյուր կարծիք կա, թե Թուրքիան նույնպես կճանաչի ցեղասպանությունը, փոխհատուցում կտրամադրի և հողերը կվերադարձնի: Տեր-Աբրահամյանն այդ ընկալման պատճառ է համարում կրթության ցածր մակարդակը` նշելով, որ անկիրթ ժողովրդի նկատմամբ գերիշխանություն հաստատելն ավելի հեշտ է:

Իսկ կիրթ խավը, հրապարակախոսի համոզմամբ, գավառական է, ուստի սբրորեն հավատում է աշխարհակարգի հիմնարար միֆոլոգիային: Այդ խավը, ըստ նրա, մտածում է, թե Գերմանիան ճանաչել է հրեաների ցեղասպանությունը, քանի որ գերմանացիներն ավելի քաղաքակիրթ են, սակայն շեշտում է, որ Գերմանիան ջախջախվելուց հետո է միայն դա ընդունել:

Հնարավորություններ

Հրանտ Տեր-Աբրահամյանի խոսքով` մինչ օրս ցեղասպանության ճանաչումն ու ընդհանրապես հայկական հարցը եղել են միայն մեծ տերությունների ձեռքի գործիք` իրենց հարցերը Թուրքիայի հետ լուծելու համար: Բայց այսօր, ինչպես նշում է, հնարավորություն ունենք մի անգամ էլ մենք` հայերս օգտվենք այդ գործիքից:

Անդրադառնալով Թուրքիայի հետ հարաբերություններին` Տեր-Աբրահամյանը նշում է, որ դա ուզել-չուզելու հարց չէ, այլ Հայաստանի արտաքին քաղաքականության միակ իրական, առանցքային հարցն է, որի շուրջ կառուցվում է արտաքին քաղաքականության մնացյալ ամեն ինչ:

Տեր-Աբրահամյանը համարում է, որ հայկական քաղաքական էլիտայի կողմից ռուսական «կղերական» կողմնորոշումն անտեղի է, իսկ այդ էլիտայի ներկայացուցիչների կողմից ռուսների վրա ամբողջ հույսը դնելու վարքը վտանգավոր է:

Վտանգներ

Տեր-Աբրահամյանը շեշտում է, որ Բայդենի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը հարուցում է ոչ միայն Թուրքիայի դժգոհությունը, այլև դաշնակից Ռուսաստանի «խանդը»: Նրա խոսքով` շատերը Հայաստանում ծառայում են ռուսական քարոզչությանը` ամերիկյան կողմի ջանքերը ներկայացնելով որպես անարժեք: Պատմաբանը միաժամանակ նշում է, որ ԱՄՆ-ի վրա նույնպես հույս դնել պետք չէ, քանի որ «հեռու է», բայց հայկական կողմին կարող է և տվել է մի խաղաքարտ, «որը, եթե խելք ունենանք», կօգտագործենք հայ-թուրքական հարաբերություններում»: