Մոդելավորումը տեղային միջուկային պատերազմից հետո համաշխարհային սով է կանխատեսել

Բոլորս բազմիցս լսել ենք միջուկային զենքի կիրառմամբ համաշխարհային պատերազմի սարսափելի հետևանքների մասին. համակարգչային մոդելավորումը մարդկության համար կանխատեսում է ամենադաժան փորձությունները` ընդհուպ մինչև «միջուկային ձմեռ»: Սակայն առկա նաև տեղային նման հակամարտության հավանականություն, օրինակ՝ Հնդկաստանի և Պակիստանի միջև, որոնց հարաբերությունները ծայրահեղ բարդ իրավիճակում են:

Որոշ տվյալներով՝ միջուկային լիցքերի նման սահմանափակ կիրառումը կունենա հեռահար և ծանր հետևանքներ: Դրանց գնահատականին վերաբերող հետազոտության հեղինակները՝ եվրոպացի և ամերիկացի գիտնականները՝ Պոտսդամի՝ կլիմայի հետազոտության ինստիտուտից Յոհան Ագերմեյերի գլխավորությամբ, համաշխարհային սով են խոստանում նույնիսկ տեղային միջուկային հակամարտության դեպքում:

Իրականում, գործնականում աշխարհի գործող 14 հազար մարտագլխիկները գտնվում են Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի ԶՈՒ-ի տրամադրության ներքո: Պակիստանը և Հնդկաստանն ունեն յուրաքանչյուրը շուրջ 150 մարտագլխիկ, և մոդելավորման համար գիտնականները սահմանել են նրանցից յուրաքանչյուրի համար 50 անգամ ավելի մեծ հզորություն, քան Հիրոսիմայի վրա նետված ռումբը:

Այս դեպքում հեղինակներին չեն հետաքրքրել այդ ամբողջ զինանոցի կիրառման հետևանքով անմիջական զոհերը: Նրանք օգտագործել են ներկայիս կլիմայական և տնտեսական մոդելները, ինչպես նաև գյուղատնտեսության արտադրողականության կանխատեսման մոդելները՝ ավելի հեռահար հետևանքները գնահատելու համար: Գիտնականների գնահատմամբ՝ հակամարտությունը պետք է հանգեցնի մթնոլորտում շուրջ 5 մլն տոննա մուրի արտանետմանը:

Հասնելով ստրատոսֆերային՝ այն արագորեն կտարածվի մոլորակի շուրջբոլորը՝ նվազեցնելով Երկրի մակերեսին հասնող արևի լույսը: Մոդելավորումը ցույց է տալիս, որ համաշխարհային միջին ջերմաստիճանն այդ դեպքում կնվազի 1,8 °C-ով՝ առնվազն 5 տարով: Այն, իր հերթին, կհանգեցնի մարդկությանը կերակրող հիմնական մշակաբույսերի՝ ցորենի, բրնձի, եգիպտացորենի և սոյայի բերթատվության նվազմանը: Այդ ժամանակահատվածում դրանց արտադրությունը կնվազի տարեկան 11%-ով:

Գիտնականները ցույց են տվել, որ բերքատվությունն ամենաշատը կնվազի Եվրոպայի, Ռուսաստանի, Չինաստանի, Կանադայի, ԱՄՆ-ի՝ առավել հյուսիսային շրջաններում: Ամերիկայում եգիպտացորենի արտադրությունը կնվազի 20%-ով, Ռուսաստանում՝ 50: Սակայն առավել շատ կտուժեն հարավային և խիտ բնակեցված երկրները, որոնք ունակ չեն իրենց մեծաթիվ բնակչությանը սննդով ապահովելու համար բավականաչափ ապրանք արտադրել:

Եթե զարգացած երկրներն արգելում են դեֆիցիտային արտադրական ապրանքների արտահանումը, մյուս երկրներում կարող դաժան սով սկսվել: Յագերմեյերի և նրա գործընկերների գնահատմամբ՝ շուրջ 70 երկրներում, հիմնականում ոչ շատ հարուստ, ընդհանուր 1,3 մլրդ բնակչություն ունեցող, բնակչությունն ավելի քան 20%-ով կարող է նվազել: Վտանգված են հատկապես Բանգլադեշը, Եմենը, Սիրիան, Սոմալին, Ռուանդան, Նիգերը և Հոնդուրասը:

Յագերմեյերը նշել է, որ նույնիսկ նման տարածաշրջանային, սահմանափակ միջուկային պատերազմը կունենա ավերիչ՝ ոչ անմիջական հետևանքներ՝ համաշխարհային մասշտաբի: Դրանք կարող են վերածվել այնպիսի սովի բռնկմանը, որին միայն պատմական փաստաթղթերում կարելի էր հանդիպել: