Ուզում ենք հանգստանալ Սևանի ափին, բայց ստացվող տեղեկություններն անհանգստացնող են, ի՞նչ անել — Շեշտ.am (shesht.am)
20 rope
Խմբագրություն

Oւzum enq hangstanal Sevani apin, bayts statsvox texekutyunnern anhangstatsnox en, i՞nch anel

Սևանա լիճ

Arden mek shabat e, inch masnagetnern u hasarakutyunn ahazangum en Sevana ltshum stextsvats axetali iravitshaki masin։ Ogtaterere sotsialakan tsantserum hraparakum en ltshi kanachavun patkerov lusankarner՝ ahazangelov ltshi popoxvats vitshaki masin։ Arbanyakits arvats lusankarnerits nuynpes erevum e, or Sevani orosh aperum jure kanachavun guyn e statsel։

Akanatesnere vstahetsnum en, or Sevanits pchox hote glxatsav e arajatsnum:

Ltshi ekohamakargi xatarman masin lurerin miatsan naev anasunneri ankman depqere։ Apamerdz hamaynqneri bnakichneri mot nuynpes xutshapayin tramadrutyunner en, gortsi en antsel anasnabuyzhnere:

Iraramerzh meknabanutyunnerits och meke, terevs, chi stanum gerakshrutyun, orov ev chi nvazum anhangstutyune։

I՞nch e katarvum Sevanum

Hayastani kaputachya gexetskuhin veratsvum e kanach, kextot u jrimurnerov li jrayin avazani։ Masnagetnere mtahogutyunner en hnchetsnum, bardzradzaynum pattsharneri u aneliqneri anhrazheshtutyan masin, tntesvaroxnere pordzum en hangstatsnel՝ irents obyektneri harakits taratsqneri maqur aperi lusankarner hraparakelov։

HH Shrjaka mijavayri naxararutyune stextsvats iradrutyan kapaktsutyamb haytararel e, or Sevana ltshum ardzanagrvel e Anabena (lat.՝ Anabaena) tsexi kaptakanach jrimurneri atsh։ Ays jrimurnere Sevana ltshum arajin angam nkatvel en naxord dari 40-akannerin, isk tsaxkman arajin depqn ardzanagrvel e 1964 tvakanin ev tarber tsavalnerov parberabar krknvel naev ayl tarinerin։ Laynatsaval tsaxkum e ditarkvel naev 2018 tvakanin։

Ete naxord tari aroxjapahutyan naxararn u Gexarquniqi marzpetn uxix eterum loxatsin ltshum, Sevan azgayin parki tnorenn aveli herun gnats՝ xmelov ltshi jure։ Ays tari der nman hamardzak pashtonyaner chen exel։

Sevana litsh

«EkoLur» texekatvakan HK-i naxagah Inga Zarafyani haxordmamb, est GAA kendanabanutyan ev hidroekologiayi gitakan kentroni, jrimurnere lurj vtang en nerkayatsnum, qani or tsaxkman hetevanqov artadrum en toqsik nyuter, oronq vtangavor en mardkants aroxjutyan, inchpes naev orogman hamar:

Miazhamanak, Gexarquniqi marzi anasnapahnern ahazangetsin kendanineri ankman depqeri masin։ Kartshaxbyur gyuxum arden 6 kov en mortel: evs 20 kovi el haziv en prkel: Anasnapahneri hamar anhaskanali vitshak e stextsvel. kendaninern anspaseli satkum en: Karmir gyuxum 2 kov e satkel, isk 15-i vitshake vat e: Artanishum ankel e 7 kov, dardzyal Sevana ltshits jur xmeluts heto, isk Tsovinarum ankats kovere 9-n en: Gavari Hatsarat taxamasits el en ahazangum en, or kover en satkum, teev texanqn el bavakanin heru e Sevana ltshits, ev anasunnere jrvum en ayl axbyurnerits:

Anasnapahnere vstahetsnum en, or Seւani apin kovere ankel en ltshits jur xmeluts heto։ Est nrants, Seւana litshe erbeq ayspes mamrakalats chi exel, irents kovere misht el ltshits jur xmel en։

Naxararutyune parzabanum e

HH shrjaka mijavayri naxararutyune jrimurneri atshe paymanavorum e hetevyal gortsonnerov․

• Tasnyak bnakavayrits kextajreri mutqe litsh,
• Spasarkman ev zhamantsi obyektnerits kextajreri mutqe litsh,
• Gyuxatntesutyune ev anasnapahutyune,
• Fosfori ev azoti mutqe litsh,
• Jratsatsk ev apamerdz antarashertits organakan nyuteri mutqe litsh,
• Bardzr jermastitshane ev klimayakan popoxutyunnere,
• Texumneri sakavutyune,
• Qamineri intensivutyune ev dra pattsharov bardzr golorshiatsume:

? TEXEKATVOՒTYOՒN SEVANA LTshI EKOLOGIAKAN VITshAKI ev IRAKANATsVATs QAYLERI VERABERYALVerjin orerin Sevana ltshum ardzanagrvel…

Опубликовано HH shrjaka mijavayri naxararutyun Ministry of Environment of Armenia Четверг, 4 июля 2019 г.

I՞nch en asum masnagetnere

Shrjaka mijavayri naxkin poxnaxarar, antaraget Ayser Xazaryane Sevani apamerdz hatvatsneri kanachelu gortsentatse paymanavorum e mi qani gortsonnerov, ayd tvum՝ organatsmamb ev aktiv jrambarayin efektov, orov amen tari ltshits mets tsavalov jur e durs bervel։

Asum e՝ mek or shut petq e dadaretsnel nyuter artanetel Sevan, ltshi apamerdz taratsqneri jratsatsk antarnere petq e maqrven, apamerdz obyektneri koyuxu ev ayl axtotvats jrere chltsven litsh։ Ltshum arka organikan petq e i verjo darna dzkan ker ev fosfori oroshaki qanakutyun dzkan mijotsov durs bervi, ayninch ayn chi katarvum, orovhetev massayakan aporini dzknagoxutyun e։

«Arnvazn mi qani tari Sevanin endhanrapes chpetq e dzerq tal ev pordzel veronshyal xndirnere dadaretsnel, orpeszi kayunatsnenq litshe, berel ayn vitshaki, or inqn iren kargavori»,- nshel e Ayser Xazaryane։

Shrjaka mijavayri naxarari xorhrdakan Karen Tshenteretshyane ltshi aperi kanachelu pattshar chi hamarum Sevanits lratsutsich jrari avelatsume, asum e՝ ayn anmijakan batsasakan azdetsutyun kunena ltshi hamar ayn depqum, ete ltshi jri endhanur balanse batsasakan lini։

Nra poxantsmamb՝ maqrman kayanneri veraberyal xndirner kan, qani or dranq miayn mexanikakan maqrum en katarum, kensabanakan maqrum irakanatsnelu hnaravorutyun chunen, aysinqn՝ litsh tapvox nyutere chen karoxanum anvtang dzevov litsh uxarkel։

Est Karen Tshenteretshyani՝ Naxararutyune derevs naxord tarvanits mets ashxatanq e irakanatsnum, orpeszi apamerdz yuraqanchyur obyekt unena ir maqrman kayane։

Qaxaqatsiakan hasarakutyan nerkayatsutsichnere stextsel en «SOS Sevan» naxadzernutyune ev bolor hetaqrqvats qaxaqatsinerin hravirum en qnnarkman՝ Sevani prkutyan arajakutyunneri mshakman ev Karavarutyane nerkayatsnelu hamar:

«Gitnakannern u hasarakutyunn ahazangum en Sevana ltshi nerkayis axetali vitshaki masin ev koch anum shtap mijotsner dzernarkel ltshi prkutyan hamar, orpeszi Sevana ltshi hamar andarnali hetevanqner chunenanq: Tsavoq, patkan marminnere, HH shrjaka mijavayri naxararutyune nsematsnum en arka vtangnere ev chen arajarkum arajnahert qayler Sevani prkutyan hamar»,- haytararel en naxadzernutyan andamnere։

HH KE SATM xekavar Geւorgi Avetisyane Feysbuqi ir ejum andradardzel e axmuk hanats mijadepin,erb hamatsantsum texekutyunner ein taratsvel, or Seւanits jur xmeluts heto kendaniner en satkel։

Tarmatsvats։ Pqman depqer kan naev Martunium, hastsrel en spandi entarkel: Hargeli hayrenakitsner, ays depqere mer…

Опубликовано Georgi Avetisyan Пятница, 5 июля 2019 г.

SAPT-n pordzanmushner e vertsrel satkats koverits ev laborator pordzaqnnutyunneri ardyunqnere patrast klinen ereqshabti։

I՞nch mijotsarumner en dzernarkvel

Ltshi ekologiakan vitshaki kayunatsman npatakov Shrjaka mijavayri naxararutyune irakanatsrel ev irakanatsnum e mi sharq gortsoxutyunner.

• Amenorya ashxatanqner en tarvum orogman jri pahanjarki tshshgrtman ev Sevanits jrari nvazetsman uxxutyamb,

• Sharunakakan monitoring e irakanatsvum՝ ltshi arka vitshaki veraberyal texekatvutyun stanalu npatakov ev ashxatanqner monitoringi hamakargi hzoratsman hamar,

• Shrjaka mijavayri naxararutyune dimel e naev YOՒNESKO-in՝ Sevana ltshin ev harakits taratsqin Kensolortayin pahpanavayri kargavitshak talu npatakov։ YOՒNESKO-its statsvats pashtonakan grutyan hamadzayn, ayd uxxutyamb ashxatanqnern arden meknarkel en։

Germaniayi Helmholtsi kentroni ev GAA Hidroekologiayi ev dzknabanutyan instituti nergravmamb irakanatsvel e Sevana ltshi jri oraki monitoringi ev hatakayin nstvatsqneri 1D modelavorum։

Naxararutyune pashtonakan namakov dimel e GDH krtutyan ev gitutyan naxararutyane՝ laynatsaval monitoringayin ashxatanqner irakanatsman npatakov, neraryal՝ ltshi hamar snutsox nyuteri hashvekshri gnahatum ev snutsox nyuteri karavarman npatakneri sahmanum, eftrofatsman gnahatman 1D modeli mshakum (snutsox nyuter, plankton, jrum lutsvats ttvatsin), hidrodinamikakan 3D modeli mshakum, arbanyakayin herahar zondavorman mijotsov jri oraki gnahatum, karavarman tarber stsenarneri gnahatum ev jri oraki vra azdetsutyan himnakan xndirneri batsahaytum, ev ayln։

Naxararutyan haxordman hamadzayn.

• 5 milion evro dramashnorh e naxahamadzaynetsvel EM koxmits Sevana ltshin veraberox bnapahpanakan xndirneri lutsman hamar։

• Karavarutyunum qnnarkvel e litsh tapvox geteri huneri maqrman hartse։

• Hstaketsvel en minchev 1901.5m maqrman entaka jratsatsk taratsqnere (770ha), haytararvel e mrtsuyt ev naxatesvum e amboxjutyamb maqrel 2019-22tt։

• Naxararutyune mshakum e orensdrakan naxagtser, oronq npatakauxxvats en komunal-kentsaxayin kextajrerov axtotman nvazetsmane։

• Sevana ltshi apamerdz taratsqnerum gortsuneutyun tsavalox 14 xoshor tntesavarox naxararutyan pahanjov irents spasarkman ev zhamantsi keterum texadrel en kextajreri maqrman kayanner։

• Mshakvel e koxaki verakangnman tsragir, ore handisanum er Sevana ltshi maqrman himnakan gortsonnerits meke:

Nkare՝ Karen Hovhannisyani

Sevana ltshi taratsqum stextsvats iravitshaki veraberyal haytararutyun e taratsel naev HH aroxjapahutyan naxararutyune՝ nshelov, or

ir liazorutyunneri shrjanaknerum irakanatsnum e ltshi apamerdz taratsqneri ev jri sanitarahamatsharakayin vitshaki monitoring։

❗️Sevana ltshi veraberyal verjin oreri mamuli hraparakumneri veraberyal✅Aroxjapahutyan naxararutyune ir…

Опубликовано HH aroxjapahutyan naxararutyun Пятница, 5 июля 2019 г.

Naxarar Arsen Torosyani handznararutyamb HH AN Hivandutyunneri verahskman ev kanxargelman azgayin kentroni masnagetnere katarelu en apamerdz taratsqneri jri nmusharum ev laborator hetazotutyun։

I verjo՝ loxa՞l jrum, te՞՝ och

«EkoLur» texekatvakan HK-i naxagah Inga Zarafyani haxordmamb, tsaxkman hetevanqov jrimurnern artadrum en toqsik nyuter, oronq vtangavor en mardkants aroxjutyan, inchpes naev orogman hamar: «Iharke da chi nshanakum, or mardik, mtnelov jure, tunavorvelu en»,- endgtsets bnapahpane:

Na miazhamanak nshets, or Sevanum jrimurneri tsaxkumits 2-3 shabat heto ayd jrimurnere knsten ltshi hatakin, bayts dranov jri axtotume sharunakvelu e, isk erku-ereq amis heto norits karox e litshe tsaxkel։ Sa lurj vtang e ev petq e dranits azatvel։

Karen Tshenteretshyane ltshi vitshake hamarum e anhangstatsnox, sakayn endgtsum e՝ da chi nshanakum, or qaxaqatsinere chpetq e gnan Sevan, nranq miayn chpetq e loxan ltshi tsaxkats aperum։

Shrjaka mijavayri naxarar Erik Grigoryann ir hertin Karavarutyan nistits heto lragroxneri het zruytsum vstahetsrel er, or 7-10 orva entatsqum ltshum arajatsats kanach zangvatse kqayqayvi u kverana։

Stextsvats iradrutyan ev iraramerzh haytararutyunneri paymannerum mnum e spasel hetazotutyunneri ardyunqnerin՝ haskanalu, te i verjo vtangavorutyan i՞nch astitshan e Sevana ltshum։

Amenaentertsvatse

[miniorange_social_login]

Meknabanutyunnere

Գրել մեկնաբանություն
Hastateq
Mutq gortseq
Մուտք գործելով Դուք համաձայնվում եք կայքի օգտագործման օրենքների հետ.