Gitnakannere pndum en՝ marde karoxatsel e krak varel derevs 1,6 mln tari araj
Ayn hartse, te erb en mardik sovorel krak varel, hnagitutyan olortum tezh vetsheri ararka e: Krake ev nra karavarumn eakanoren poxel en mardkayin evolyutsian՝ mer naxninerin tuyl talov snund patrastel, payqarel gishatichneri dem ev dimanal tsurt exanakin:
Nyu Yorqi Bnagitakan patmutyan amerikyan tangarani paleoantropolog ev mardu tsagman usumnasirutyan vastakavor hamakargox, profesor Yan Tatersole nshel e, or kraki hnaguyn apatsuytsnere lav chen pahpanvel, nrants tariqe oroshele shat bard e: Ayduhanderdz, ayzhm na kaskatselu himqer uni, or krak varelu hmtutyune mardu naxninern unetsel en derevs 1,6 mln tari araj:
Xaruyk varelu amenahin apatsuytsnere gtnvel en Israyeli Qesem andzavum (300-400 hazar tarekan), sakayn hnagetneri mijazgayin xumbe, ore pexumner e irakanatsrel 2012t. Haravayin Afrikayi Vonderverq qarandzavum, haytnaberel e xaruyki hetqer, oronq shurj 1 mln tarekan en:
Qarandzavum gtnvel en ayrvats xaruyki mnatsordner, busakanutyun, inchpes naev «hnaguyn ojax»: Ayn hangamanqe, or ojaxe gtnvel e qarandzavi xorqerum, xosum e ayn masin, or krake patahakan hrdeh chi exel, ayl՝ karavarvox:
Sakayn Tatersole entadrel e, or mardik krakn aveli vax en sksel ogtagortsel: Shurj 2 mln tari araj mardu naxnu՝ Homo erectus-i stamoqse sksel e poqranal: Da xosum e ayn masin, or uteliq patrastele karox er aveli heshtatsnel marsoxutyune: Avelin՝ ayd nuyn shrjanum uxexe metsatsel e, inche kalorianeri u atsxajreri aveli mets qanak e pahanjel: Ayd batsahaytumnere gitnakani araj harts en drel. inchpe՞s karox er arajanal ayd energian arants kraki:
Astxafizikos ev gitutyune hanraynatsnox Karl Sagani koxmits araj qashvats skzbunqi hamadzayn՝ artasovor pndumnern artasovor apatsuytsner en pahanjum: Ayd skzbunqn imanalov՝ Tatersole ev Jorj Vashingtoni hamalsarani gitutyunneri doktor, paleoantropolog Sara Glubike sksel en irents artasovor pastarki apatsuytsneri oronumnere: Nerkayums nranq ashxatanqner en irakanatsnum Qeniayi hyusisum՝ Qoobi Forayum, ortex 1,6 mln tarva hnagitakan shert ka:
Hetazotutyan entatsqum gitnakannere ditarkel en ayrvats oskorneri u artefaktneri kuytere: Nranq arden nshmarel en, or atsxatsats ev ayrvats mnatsordnern arandzin en xmbavorvats, inche vkayum e, or krak varelu ev uteliq patrastelu vayre qnelu texits arandznatsvats en exel: Glubike vstah e, or hents ayd shrjanum en krak ogtagortsel mer naxninere:
Hetazotutyunneri hajord pule linelu e taratsashrjanum ayl obyektneri usumnasirutyune, orpes karavarvox kraki ogtagortsman apatsuyts: ev, teev hetazotutyan ezrakatsutyun katarelu hamar derevs vax e, sakayn gitnakannere hamozvats en, or kgtnen irents tesutyan havasti apatsuytsner ev mardu koxmits kraki ogtagortsman zhamanakagrutyune evs 600 hazar tarov het tanel:
Amenaentertsvatse
Meknabanutyunnere